رکسانا وزرا؛ ششمین زن جوان جهان در زمینه تکنولوژی

به گزارش ایران دکونومی، فناوری یکی از حوزه‌هایی است که اغلب متخصصان آن را مردان تشکیل داده و تعداد اندکی از زنانی که وارد این حوزه می‌شوند شانس موفق شدن دارند. با این حال رکسانا وزرا به قدری در این زمینه خوش درخشید که توانست در سی سالگی بر صندلی مدیریت بزرگترین مرکز استارتاپی جهان تکیه بزند.

رکسانا وزرا به لطف سابقه درخشان ارائه مشاوره، نظارت و رهبری تعداد بسیار زیادی از استارتاپ‌های اروپایی و سخنرانی در رویدادهای مرتبط به آنها به‌عنوان مدیر بزرگ‌ترین پردیس استارتاپی دنیا انتخاب شده است.

زندگینامه رکسانا وزرا

رکسانا وزرا در سال ۱۹۸۵ (۱۳۶۳) در کالیفرنیا ایالات متحده آمریکا متولد شد. پدر و مادر او ایرانی‌الاصل هستند. پدر خانم وزرا فارغ‌التحصیل در دانشگاه استنفورد و مادرش معلم زبان بود.

رکسانا وزرا کاملاً به زبان ایرانی مسلط است و در دوران دبیرستان به اختیار خودش به یادگیری زبان فرانسه پرداخت. او سالانه به ایران سفر می‌کند و مغرورانه خود را به‌عنوان یک دختر ایرانی معرفی کرده و از این بابت بسیار خرسند و خوشحال است.

رکسانا در دو دهه اول زندگی علاقه چندانی به تکنولوژی نداشت، چرا که هم در دبیرستان و هم در دانشگاه رشته زبان و ادبیات فرانسه را دنبال کرد و در سال ۲۰۱۶ موفق به دریافت مدرک لیسانس از دانشگاه UCLA فرانسه شد. او در این دوران هنوز به موفقیت خاصی دست پیدا نکرده بود.

وی در رابطه با این دوران گفته است: «در سال ۲۰۰۵ کار به خوبی پیش نمی‌رفت و کاملاً مایوس بودم. به سختی می‌توانستم فرانسه صحبت کنم و علی‌رغم ارسال رزومه برای چند شرکت پاسخی از سوی آنها دریافت نکردم.»

مهاجرت رکسانا وزرا به فرانسه

رکسانا وزرا در سال ۲۰۰۷ به «آژانس سرمایه‌گذاری بین‌المللی فرانسه» پیوست که بعدها با «یوبی فرانس» ادغام شده و موسسه دولتی «بیزینس فرانس» را تشکیل دادند. هدف این موسسه تقویت اقتصاد این کشور از طریق جذب سرمایه‌گذاری خارجی و تسهیل صادرات است.

دو سال فعالیت در این مرکز و کمک به موسسات و استارتاپ‌های آمریکایی برای گسترش تجارت به فرانسه، رکسانا وزرا را به اکوسیستم استارتاپی و فناوری علاقمند ساخت.

پس از مدتی برای تحصیلات آکادمیک مرتبط به حوزه استارتاپی به فرانسه مهاجرت کرد و بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۱ به صورت هم‌زمان دو رشته تجارت بین‌الملل و سیاست اقتصادی را در دانشگاه‌های «مدرسه اقتصاد لندن» و «موسسه‌ مطالعات سیاسی پاریس» دنبال کرد.

تحصیل هم‌زمان در دو رشته دانشگاهی اشتهای سیری ناپذیر او را اغنا نمی‌کرد و به همین خاطر وبلاگی به نام techbeguette را برای بررسی مسائل پیرامون استارتاپ‌ها راه‌اندازی کرد. مطالب مفید و کامل این وبلاگ پای او را به وب سایت معتبر «تک کرانچ» باز کرد که به بررسی اخبار و حواشی فناوری می‌پردازد.

وی پس از جدا شدن از تک کرانچ رهبری فعالیت‌های استارتاپی مایکروسافت در فرانسه را به عهده گرفت که شامل برنامه‌هایی با عنوان «Bizspark» و «Ventures» می‌شود. آنها در قالب این دو طرح امکان تامین سرمایه و استفاده رایگان از خدمات مایکروسافت را در اختیار استارتاپ‌ها قرار می‌دادند که به رشد این اکوسیستم در فرانسه کمک شایانی کرد.

فعالیت در این مراکز باعث شد که وی در سال ۲۰۱۳ و مدت کوتاهی پس از ورود به دنیای تکنولوژی از سوی «بیزینس اینسایدر» به عنوان یکی از ۳۰ زن مهم دنیای فناوری با سن کمتر از ۳۰ سال برگزیده شود. وی از سوی نشریات معتبر «ونیتی فیر»، «لوفیگارو» و «ایونینگ استاندارد» هم در میان افراد شاخص فناوری قرار گرفته است.

تازه‌کارهای استارتاپ ایران به گفته خانم وزرا جسورتر و بلندپروازتر از استارتاپ‌های فرانسوی هستند. در جواب سؤالی با این عنوان که درحالی‌که کار استارتاپ چندان شناخته نیست، چرا به سمت آن گرایش پیدا کرده است؟، گفت که از سال ۲۰۰۷ در این زمینه شروع به فعالیت کرده و این دقیقاً زمانی بوده که در آژانس فرانسه شروع به کارکرده بود. از آنجا که مرکز فعالیت‌های استارتاپی؛ سانفرانسیسکو بود به کمپانی‌های آمریکایی کمک کرده تا در فرانسه تجارتشان گسترش پیدا کند.

در همین حین است که به کار استارتاپ علاقه‌مند شد. بعد از مدتی در تعدادی پروژه به‌عنوان کارآفرین شروع به فعالیت کرد. در نهایت بعد از کسب چند سال تجربه با چند نفر از فعالان در این زمینه شرکتی با نام Tech.eu راه‌اندازی کرد.

مدیریت سیلیکون ولی فرانسه

رکسانا وزرا به پشتوانه سوابق درخشان خود به عنوان مدیر بزرگترین پردیس استارتاپی دنیا انتخاب شد. این مرکز که «استیشن اف» نام دارد، در فضایی به مساحت ۳۴ هزار متر مربع و با ارتفاعی برابر با برج ایفل در فرانسه بنا شده است.

این مرکز رشد ۲۵۰ میلیون یورویی به صورت رسمی توسط «امانوئل ماکرون»، رئیس جمهور فرانسه افتتاح شد، فضای اداری را برای هزار استارتاپ و همچنین دفاتر شرکت‌هایی نظیر اپل، آمازون، فیسبوک، مایکروسافت و موتور جستجوی «ناور» فراهم می‌کند.

بنای این مرکز که برخی از آن با عنوان سیلیکون ولی فرانسه یاد می‌کنند، توسط طراحی فرانسوی به نام «Eugène Freyssinet» بنا شده که مبدع سیستم پس‌کشی محسوب می‌شود. استیشن اف با برخورداری از صد آپارتمان، ده ها اتاق جلسه و کنفرانس آمده تا به قول ماکرون فرانسه را به «ملت استارتاپی» آینده تبدیل کند.

علی‌رغم اینکه در استارتاپ‌ها روی سادگی روندها تاکید می‌شود، پیوستن به برنامه‌های پشتیبانی این مرکز اصلاً ساده نیست و با توجه به حساسیت‌های بسیار در مورد ایده‌های محرمانه‌ای که ممکن است در سال‌های آتی اقتصاد فرانسه و حتی دنیا را تحت تاثیر قرار دهند، رفت و آمد در استیشن اف نیازمند کارت شناسایی ویژه است.

این مکان به اندازه‌ای اهمیت پیدا کرده که برخی از سران خارجی در کنار بازدید از مکان‌هایی نظیر برج ایفل و موزه لوور، اغلب سری هم به استیشن اف می‌زنند.

استیشن اف احتمالاً شکل کسب و کارهای فرانسوی را متحول می‌کند و از اینرو مدیریت چنین مرکزی می‌تواند قله اهداف بسیاری باشد. با این حال رکسانا وزرا تاکید می‌کند که هنوز در ابتدای راه قرار داشته و اهداف بزرگتری در سر دارد.

یکی از طرح‌های جانبی که رکسانا وزرا در استیشن اف پیاده کرده «برنامه مبارزان» نام دارد. در این طرح افرادی که جنگ،آوارگی یا بیماری خطرناکی را پشت سر گذاشته و حالا به دنبال محقق ساختن ایده‌هایشان هستند، با هم به رقابت می‌پردازند. افرادی که در این رقابت پیروز شوند، تا یک سال به صورت رایگان از امکانات استیشن اف بهره خواهند برد.

خاطرات رکسانا وزرا

یکی از بهترین خاطره‌های من، تجربه سردبیری «تک کرانچ»، یکی از رسانه‌های معتبر در زمینه تکنولوژی در فرانسه بود. جریان استخدامم در این رسانه جالب است. من آن روز‌ها سرگرم گذراندن دوره‌ لیسانس بودم و چندان هم از کلاس‌های اقتصاد سیاسی خوشم نمی‌آمد. برای همین تصمیم گرفتم یک وبلاگ درباره استارتاپ‌های فرانسه به زبان انگلیسی راه بیندازم. این کار برای من جنبه سرگرمی داشت و هیچ‌وقت فکرش را نمی‌کردم که کسی وبلاگم را بخواند. برای همین یک نام احمقانه برایش انتخاب کردم. نامش را گذاشتم «تک‌باگت» که به فارسی می‌شود «نان باگت تکنولوژی».

چند هفته بعد از راه‌اندازی وبلاگم، یکی از دست‌اندرکاران ارشد «تک کرانچ» اروپا به من ایمیل زد و خواست با آنها همکاری کنم. راستش خیلی جا خوردم. انتظار نداشتم کسی به نان باگت من علاقه‌ای نشان بدهد! چند وقت بعد هم این مدیر ارشد «تک کرانچ» را در فرانسه دیدم. ما با هم قهوه‌ خوردیم و او بعد از یک مکالمه طولانی به من پیشنهاد کار به عنوان سردبیر بخش فرانسوی رسانه‌شان را داد.

اصلاً انتظارش را نداشتم، چون شانس خودم را به عنوان کسی که فرانسوی، زبان بومی‌اش نبود در تصاحب این شغل زیاد نمی‌دیدم. طبیعی است که پیشنهادش را خیلی زود پذیرفتم. انتظار داشتم پروسه‌ استخدام در چنین شرکتی دست کم دو ماه طول بکشد، اما صبح فردایش با من تماس گرفتند و گفتند تو استخدام شده‌ای. به همین راحتی!

رکسانا ورزا چند سال قبل به دعوت یکی از شرکت های ایرانی سفری به زنجان داشت. وی در این باره می گوید: «وقتی به همکارانم گفتم که قصد سفر به ایران را دارم، همه متعجب بودند و می‌خواستند بدانند اوضاع در ایران از چه قرار است.»

وی با تاکید بر اینکه در طول مدت اقامت در ایران سوال‌های بسیاری راجع به چگونگی راه اندازی استارتاپ، مطرح شدن در رسانه‌ها و غیره از او پرسیده شده، توصیه‌هایی زیر را برای این دسته از افراد دارد:

«هیچ فرمولی برای موفق شدن وجود ندارد. افرادی که تغییرات بزرگ ایجاد می‌کنند کسانی‌اند که مشکل را دیده و دوست دارند آن را حل کنند. از نظر من مهم نیست ایده شما از کجا آمده، اما باید به آن باور داشته باشید.»

رکسانا وزرا در همان نگاه اول متوجه شده که در ایران مهندسان بسیار و سرمایه‌گذاران انگشت شماری وجود دارند. با این حال از نظر وی پتانسیل بازار کشور موقعیت بسیار خوبی برای سرمایه‌گذاران است. در حالی که اغلب افراد برجسته در فناوری ایلان ماسک، استیو جابز یا بیل گیتس را الگوی کارآفرینی خود می‌دانند، رکسانا نظرات کاملاً متفاوتی دارد و می‌گوید:

«الگوی اول من مادربزرگ ۸۱ ساله‌ام است که هنوز هم به شعر گفتن ادامه می‌دهد. «مونیا رخا» و «پاولین لایگنیو» هم دو همکار سابقم هستند که تاثیر زیادی روی من داشته‌اند.»

رکسانا وزرا در یک مصاحبه کلمه «تعارف» را به عنوان واژه مورد علاقه خود ذکر کرده بود، چرا که همزمان ماهیت آزاردهنده و دوست داشتنی رفتارهای ایرانی را نشان می‌دهد.

سخن آخر

رکسانا وزرا در رابطه با این سوال که چطور به موفقیت رسیده می‌گوید: « راستش را بخواهید، من خودم را آدم موفقی نمی‌دانم که بتواند برای دیگران الهام‌بخش باشد، چون هنوز در اول راه هستم، اما به هرحال چیزهایی وجود دارد که از داشتنشان به خودم می‌بالم. بگذارید به جای جواب دادن به پرسش شما، برایتان بگویم که چطور به اینجا رسیدم. می‌خواهم بدانید که اوایل، کار به این راحتی پیش نمی‌رفت و خیلی تلاش کردم تا به اینجا برسم. من در سال 2005 (1384) به سختی می‌توانستم فرانسوی صحبت کنم. پیدا کردن شغل هم برایم دشوار بود. رزومه‌ام را چند بار به جاهای مختلف می‌فرستادم اما جوابی دریافت نمی‌کردم. اوایل همه‌چیز واقعاً مایوس‌کننده بود، اما یواش‌یواش راهم را پیدا کردم، توانستم لیسانسم را در رشته زبان فرانسوی بگیرم و در دو شرکت «مایکروسافت» و «تک کرانچ» فرانسه کار کنم.»

هرکسی به‌تنهایی نمی‌تواند سیر تکاملی رشد و موفقیت را پشت سر بگذارد؛ اما آنچه که حقیقت دارد نقطه شروع موفقیت هر فردی در خود اوست. پس قبل از هر چیزی برای ساخت آینده‌ای درخشان باید از خودتان شروع کنید تا بتوانید به تکاملی چشمگیر در راستای اهدافتان برسید.

تحصیلات دانشگاهی ورزا به فناوری ارتباط نداشته اما علاقه، سرنوشت و از مهمتر پشتکار او را در مسیر تبدیل شدن به یکی از موفق‌ترین و در عین حال ثروتمندترین ایرانیان قرار داده است.

 رکسانا وزرا علاقه خود به سرزمینش ایران را چنین بیان می‌کند: «آمریکا با تمام امکاناتی که دارد به دلیل ماشینی بودن مردمش و فکر نکردن به مسائل مهم زندگی دل آدم را می‌زند و این است که به ایرانی بودنم افتخار می‌کنم و هرسال که به ایران سفر می‌کنم با گریه به آمریکا یا فرانسه برمی‌گردم.»

همچنین بخوانید:

موفق‌ترین کارآفرین زن ایرانی کیست؟

مه‌لقا ملاح؛ مادر محیط زیست ایران

ایران درودی، خالق تصاویری از کمال و اعتلا

پروفسور پردیس ثابتی؛ یکی از ۸ نوابغی که دنیای ما را متحول خواهند ساخت

«پریسا تبریز»، شاهزاده امنیت گوگل و موفق‌ترین زن ایرانی در حوزه فناوری