پروفسور پردیس ثابتی؛ یکی از ۸ نوابغی که دنیای ما را متحول خواهند ساخت
پردیس ثابتی، نابغه ایرانی با تغییرات ژن‌های به‌دست آمده از انسان‌های عادی و کسانی که در مناطقی گرمسیری که مالاریا در آنجا وجود دارد، توانسته است نوعی ژن تولید کند که در بدن انسان به شکل واکسن در مقابل مالاریا عمل می‌کند.
به گزارش ایران دکونومی، موفقیت واژه‌ای است که همه سعی داریم آن را به واقعیت تبدیل کنیم. همه ما می‌دانیم که غیر ممکنی وجود ندارد و تا رسیدن به موفقیت هم مسیر دور و درازی در پیش نداریم. پردیس ثابتی، شخصیت برجسته‌ای است که دنیای همه ما را متحول ساخته است. ثابتی زیست‌شناس محاسباتی، ژنتیکدان پزشکی و ژنتیکدان فرگشتی ایرانی-آمریکایی است که روشی آماریبیوانفورماتیکی توسعه داده است که بخش‌های در معرض انتخاب طبیعی را مشخص می‌کند. همچنین الگوریتمی طراحی نموده که اثرات ژنتیک بر تکامل بیماری را نشان می‌دهد.
وی هم اکنون استاد تمام دانشگاه هاروارد است و سرپرستی یک تیم تحقیقاتی برای خواندن ژنوم انسان و تمام کروموزوم‌های موجود در ویروس ابولا را بر عهده دارد.
ثابتی در سال ۲۰۰۷ به‌عنوان یکی از نوابغی که فقط در کل دنیا ۸ نفر هستند و دنیا را متحول ساخته‌اند، توسط شبکه خبری سی‌ان‌ان معرفی شد. جایزه نبوغ آمریکایی یکی دیگر از افتخاراتی است که پردیس ثابتی در سال ۲۰۱۲ در رده علوم طبیعی از مجله اسمیتسونین دریافت نموده است.
زندگینامه پردیس ثابتی
پردیس ثابتی در تاریخ ۴ دی ۱۳۵۴ شمسی (۲۵ دسامبر ۱۹۷۵ شمسی) در شهر تهران به دنیا آمد.
پرویز ثابتی پدر پردیس، معاون سازمان اطلاعات دوران حکومت محمد رضا پهلوی بود. قبل از انقلاب اسلامی و زمانی که پردیس ثابتی فقط 2 سال داشت، خانواده ثابتی به فلوریدا واقع در آمریکا مهاجرت کردند.
مادر این خانواده نانسی نام دارد که برای تحصیل دو دخترش به نام‌های پردیس و پریسا، خانه خود را به مدرسه تبدیل کرده بود. پریسا از خواهر خود دو سال بزرگتر می‌باشد.
حضور پریسا به عنوان خواهر بزرگتر برای پردیس یک نعمت بود، زیرا قبل از شروع دوران مدرسه، به دلیل کمک‌ها و راهنمایی‌های پریسا، پردیس از هم کلاسی‌هایش جلوتر بود.
از همین رو پردیس به ریاضیات علاقمند شد و همین موضوع باعث شد تا او بالاترین نمرات را در دوران ابتدایی و دبیرستان در درس ریاضیات کسب کند. پس از پایان تحصیلات در مقطع دبیرستان، به واسطه کارنامه عالی‌اش، در دانشگاه خصوصی فناوری ماساچوست (MIT) تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته زیست شناسی ادامه داد.
ثابتی توانست مدرک کارشناسی خود را قبل از سال ۱۹۹۷ میلادی (۱۳۷۶ شمسی) اخذ کند و برای ادامه تحصیل به دانشگاه آکسفورد رفت. پردیس تصمیم گرفت در آکسفورد واقع در انگلستان، تحقیقاتی در مورد اتفاقات پس از حمله مالاریا به ژنتیک بدن انسان را مورد بررسی قرار دهد. در سال ۲۰۰۲ دکترای ژنتیک را دریافت کرد. سپس برای اخذ دکترای پزشکی به دانشگاه هاروارد رفت تا در نهایت در سال ۲۰۰۶ موفق به کسب آن شد. او پس از دریافت دکترای پزشکی در سال ۲۰۰۶ بلافاصله در دانشگاه هاروارد به عنوان استاد تمام مشغول به کار شد.
کار و فعالیت‌های پردیس ثابتی
از سال ۱۹۴۰ میلادی (۱۳۱۸ شمسی) دانشمندان برای کسب اطلاعات ژنتیک انسان، نظریه‌های متفاوتی را ارائه و به این نتیجه رسیدند که در انبوهی از ژن‌ها در دنیا، نسخه خاصی از ژن وجود دارد که با اختلالات گلبول‌های قرمز و کم خونی در مناطق گرمسیری که مالاریا وجود دارد، آشکار می‌شود.
پردیس ثابتی سعی داشت بفهمد دقیقاً چه زمانی پس از حمله مالاریا، این تغییرات رخ می‌دهد تا بتواند راه حلی برای درمان آن بیابد. ابتدا ثابتی با ایجاد ژنی جدید حاصل از ژن‌های نزدیک انسان‌ها اثر مالاریا را با دقت بیشتر مشاهده و مورد بررسی قرار داد.
برای این کار باید ابتدا DNA ژنتیکی را با شکستن و پیوستن رشته‌های ژن عملی می‌کرد، تا ژن جدیدی حاصل شود. این ترکیب ژن آلل نام دارد که ممکن است پس از حمله مالاریا به دو شکل تبدیل شود: زمانی که اثر مالاریا بر انسان در یک دوره زمانی کوتاه بوده باشد، در این صورت تنوع DNA کمتر خواهد بود و بالعکس اگر این اثرگذاری زمان طولانی‌تری داشته باشد، تنوع DNA بیشتری در آلل ایجاد می‌شود.
پردیس ثابتی عقیده داشت که به جای استفاده از ابزارهای موجود برای تفکیک و یا تجزیه و تحلیل داده‌های کسب شده، ابزار جدیدی را طراحی کند.
به گفته خودش، بارها از سوی همکاران خود کنایه‌هایی را می‌شنید ولی او تحقیقات خود را ادامه داد و در عین حال برای اخذ مدرک دکتری تلاش می‌کرد. از همین رو برای تحصیل به دانشگاه هاروارد و دانشکده پزشکی بازگشت. یک روز که در حال مشاهده تحقیقاتش در رابطه با ژن‌های مقاوم در مقابل مالاریا بود، به نتایج الگوریتم آن متمرکز شد و به این نتیجه رسید که هاپلوتیپ (ترکیب ژن های هم ردیف بر روی کروموزوم) با داده‌هایش هم خوانی دارد.
پردیس ثابتی برای انجام این تحقیقات، حدود ۲ میلیون دلار را از بنیاد بیل ملیندا گیتس دریافت کرد.
به طور خلاصه می‌توان گفت که پردیس ثابتی با تغییرات ژن‌های به‌دست آمده از انسان‌های عادی و کسانی که در مناطقی گرمسیری که مالاریا در آنجا وجود دارد، توانسته است نوعی ژن تولید کند که در بدن انسان به شکل واکسن در مقابل مالاریا عمل می‌کند.
تحقیقات پردیس ثابتی
آزمایشگاه ثابتی بر توسعه روش‌های تحلیلی و ژنومی جدید برای مطالعه سازگاری تکاملی و تنوع ژنتیکی در انسان‌ها و پاتوژن‌ها، با سه کانون تحقیقاتی کنونی تمرکز دارد: (۱) شناسایی و مشخص کردن تغییرات تطبیقی اساسی که گونه‌های انسانی را در طول زمان شکل داده است. و (۲) بررسی.
گروهی به رهبری «کریستین هاپی» در مورد شیوع ابولا در غرب آفریقا، تحقیقات خود را در سال ۲۰۱۴ میلادی (۱۳۹۳ شمسی) آغاز کردند. یکی از اعضای این گروه پردیس ثابتی نام دارد. تحقیقات این گروه نشان داد که این عفونت به شکل واگیر و از انسان به انسان منتقل می‌شود. این موفقیت باعث شد تا به یکی از ۱۰۰ فرد تاثیر گذار در سال ۲۰۱۵ میلادی (۱۳۹۴ شمسی) از مجله تایم تبدیل شود.
ثابتی به دنبال درک روشنی از چگونگی تکامل ژنوم انسانی است و تیم همراهش در جریان مطالعاتی که نتایج آنها در شماره اخیر نشریه نیچر منتشر شده است به طور مثال تغییراتی را در DNA سمردم آفریقای غربی شناسایی کرده‌است که به نظر می‌رسد با ابتلا به تب Lassa در ارتباط است. این محقق ایرانی-آمریکایی همچنین تغییراتی را در دو ژن جمعیت آسیایی‌ها شناسایی کرده‌است که در شکل‌گیری غدد ریز مویی و غدد تولید کننده عرق بدن نقش دارد.
لازم به ذکر می باشد که پردیس ثابتی علاوه بر تحقیق در مورد مالاریا و کسب موفقیت در این زمینه، تحقیقاتی را بر روی ایدز یا HIV آغاز کرده است.
فعالیت‌های هنری پردیس ثابتی
شاید برای بسیاری جالب باشد که این بانوی نابغه ایرانی با این همه مشغله و فعالیت علمی در کارهای هنری نیز فعالیت دارد و در حاشیه کارهای علمی خود به خوانندگی نیز می‌پردازد. او خواننده یک گروه آلترناتیو راک به نام هزار روز (Thousand days) است که تا به حال سه آلبوم منتشر کرده است. از این میان، آهنگ «Headlight Waves» در آمریکا مورد توجه بسیار واقع گردید.
اغلب اوقات فراغت پردیس ثابتی والیبال بازی کردن است و در هاروارد در لیگ تابستانی حضور پیدا می‌کند. از دیگر فعالیت‌های او در اوقات فراغت، نویسندگی شعرهای گروه هزار روز می‌باشد.
عناوین و افتخارات پردیس ثابتی
- کسب مقام استاد تمامی و تدریس در زیست‌شناسی سیستم‌ها و زیست شناسی ارگانیسمی دانشگاه هاروارد.
- عضویت هیئت علمی مرکز دینامیک بیماری‌های واگیردار از دانشکده بهداشتی هاروارد.
- از محققین برتر «هاوارد هیوز» که موسسه‌ای پزشکی، علمی و غیر انتفاعی است.
- تاسیس آزمایشگاه ثابتی و مدیریت آن.
- کسب مدرک دکتری در سال ۲۰۰۲ میلادی (۱۳۸۱ شمسی) از دانشگاه هاروارد در رشته ژنتیک تکاملی با معدل 100 به عنوان سومین زن در جهان که توانسته است با این معدل فارغ التحصیل شود.
- معرفی شده به عنوان ۸ نابغه ای که دنیا را تغییر خواهد داد در سال ۲۰۰۷ میلادی (۱۳۸۶ شمسی) از سوی شبکه خبری سی ان ان.
- معرفی شده به عنوان ۱۰۰ زن برتر در سال ۲۰۲۰ میلادی (۱۳۹۹ شمسی) از سوی بی بی سی
- سخنرانی در موسسه فناوری ماساچوست برای دانش آموزان با عنوان «چگونه با ویروس کشنده بعدی مبارزه خواهیم کرد».
- کسب عدد اردوش ۳ به واسطه همکاری با مایکل میتزنماخر
جوایز پردیس ثابتی
- کسب جایزه نبوغ آمریکایی در سال ۲۰۱۲ میلادی (۱۳۹۱ شمسی) از مجله اسمیتسونیان در رشته علوم طبیعی.
- کسب جایزه پژوهشگر نمونه در سال ۲۰۱۵ میلادی (۱۳۹۴ شمسی) از موسسه پزشکی هاوارد هیوز.
- کسب جایزه در رشته علم و مهندسی با عنوان بنیاد پاکارد.
- کسب جایزه مبتکر جدید مدیر NIH.
- کسب جایزه در رشته علوم زیست پزشکی با عنوان Wellcome Fund.
دیدگاه‌ها:
پروفسور «اریک لندر»، عضو هیأت علمی دانشگاه هاروارد و ام.آی.تی با تحسین «نگاه کنجکاو پردیس و پژوهش‌های علمی او» می‌گوید : «حتی امتیاز نابغه بودن هم اندکی از رفتار متین و فروتنانه پردیس نکاسته است.»
دایان ویرث، از دانشکده بهداشت عمومی دانشگاه هاروارد، با تمجید از دستاورد علمی دکتر ثابتی می‌گوید: «پردیس سزاوار عنوانی است که او را در ردیف شایسته‌ترین سرآمدان علمی آغاز قرن بیست و یکم قرار داده است.»
سخن آخر
این انتخاب و تلاش انسان‌هاست که آنها را به‌عنوان خاص‌ترین‌ها و برترین‌ها نشان می‌دهد. پردیس ثابتی بانوی موفق ایرانی، به نحوی ظاهر شده است که موفقیت او دنیای همه ما را متحول ساخته است. پردیس ثابتی توانسته است که موانع و محدودیت‌های زندگی را پشت سر بگذارد و به معروفیت و شهرت جهانی دست یابد، ما نیز می‌توانیم ادامه‌دهنده راه او باشیم. هر یک از ما استعدادهای ویژه و منحصربه‌فرد دارد. کافی است استعدادهای خویش را بشناسیم و با تلاش و پشتکار مداوم و مستمر به موفقیت‌های بزرگ در زندگی دست پیدا کنیم.
