به مناسبت روز خبرنگار: هوش مصنوعی چه تأثیری بر روزنامه‌نگاری گذاشت؟

به گزارش واحد ترجمه ایران‌دکونومی، در دنیایی که پیشرفت‌های روزافزون حوزه تکنولوژی دنیای پیرامون ما را شکل می‌دهند؛ یک اتفاق و رویارویی عجیب در حال رخ دادن است: ربات‌های پیشرفته‌ای که در گذشته نقش دستیارهای هوشمند را داشته‌اند، حالا جای خبرنگاران را گرفته‌اند!

قبل از اینکه رسماً این مقاله را شروع کنیم؛ باید گفت که این نوشته‌ها حاصل پردازش یک سیستم پیشرفته هوش مصنوعی نیستند؛ بلکه یک خبرنگار واقعی این کلمات را به رشته تحریر درآورده است.

هرچند چنین گفته‌ای در قبال فعالیت اخیر بسیاری از خبرگزاری‌ها، حتی خبرگزاری‌های معتبر و مشهور، صحت ندارد. با ظهور تکنولوژی هوش مصنوعی و اوج گرفتن آن در صنایع و رشته‌های مختلف، نویسندگان، مترجمان، خبرنگاران و تولیدکنندگان محتوا در موقعیت بسیار دشوار و پیچیده‌ای قرار گرفته‌اند.

درحال‌حاضر، یکی از مهم‌ترین دلایل اعتصاب جاریِ نویسندگان و فیلمنامه‌نویسان هالیوود همین تکنولوژی هوش مصنوعی است. در حالی‌که این افراد متخصص سالها صرف کسب تجربه و ارتقای مهارت‌های خود کرده‌اند؛ ناگهان یک سیستم هوشمند با صرف هزینه مقرون‌به‌صرفه‌تر و زمان بسیار کمتر (و.. قاعدتاً خلاقیت و کیفیت کمتر) در عرض زمان کوتاهی جایگزین آنها شده‌اند!

همین چالش‌ها را می‌توان به فعالیت‌های نویسندگان و خبرنگاران نیز تعمیم داد. درحالی‌که بسیاری معتقدند می‌توان ابزارهای مبنی بر هوش مصنوعی را در این زمینه به‌کار گرفت؛ اما بخش زیادی از روزنامه‌نگاران و خبرنگاران با این پروسه مخالف هستند.

هوش مصنوعی در برابر خبرنگاران

“خبرنگاری هوشمند” مدتی است که در صنعت روزنامه‌نگاری حضور دارد و حتی یک خبرگزاری استرالیایی به‌نام News Corp اعلام کرده به‌صورت هفتگی بیش از 3000 مقاله خبری را به‌کمک ابزارهای هوش مصنوعی (و با نظارت خبرنگارها) تدارک دیده و منتشر می‌کند!
حتی خبرگزاری‌ معتبر و نام‌آشنایی مانند آسوشیتدپرس نیز اخیراً اعلام کرد که بعد از مذاکرات با کمپانی هوش مصنوعی OpenAI و عقد قراردادی اختصاصی، تصمیم گرفته از خدمات چت‌بات معروف و کاربردی ChatGPT در حوزه کاری خود بهره بگیرد.

عده‌ای معتقدند نگارش مقاله‌های خبری نیازی به “خلاقیت انسانی” و یا “مهارت” خاصی ندارد و این اخبار فقط باید حقیقی، دقیق و از لحاظ نگارشی صحیح باشند. به همین‌دلیل ربات‌های پیشرفته هوش مصنوعی نیز می‌توانند فارغ از تمام جنجال‌ها به‌سادگی به نگارش اخبار بپردازند.

اما مشکل کجاست؟
مشکل اینجاست که به‌عنوان “انسان”، مقوله‌ای که ما را از دیگر موجودات متمایز می‌کند “عقل سلیم” و “برقراری ارتباط از طریق ساختارهای زبانی پیچیده” و “توانایی حل مسئله” است.

سیستم‌های پیشرفته هوش مصنوعی، هرچقدر هم که پیچیده و پیشرفته باشند توانایی رسیدگی به بسیاری از موارد و مسائل مربوط به حوزه خبرنگاری (و انسانی!) را ندارند.

مصاحبه دو خبرنگار حرفه‌ای با ربات هوش مصنوعی

در یک آزمایش جنجالی و عجیب، دو خبرنگار کارکشته و باتجربه به‌نام‌های فردریک گویندون و فیلیپ ملبورن توسط ربات هوشمندی که در گذشته سِمت دستیار آنها را به عهده داشت، مصاحبه شدند.

در طی این آزمایش، این ربات که SAC-BOT 3000 نام دارد؛ کنترل کامل مصاحبه را بر عهده گرفت. این دو خبرنگار از میزان پیشرفت چشمگیر و حتی شاید ترسناک این ربات هوش مصنوعی در زمینه خبرنگاری اطلاعی نداشتند؛ اما هر دوی آنها می‌دانستند که نتیجه این آزمایش ممکن است دنیای روزنامه‌نگاری را برای همیشه متحول کند.

ربات SAC-BOT 3000 از ملبورن و گویندون درباره سمت فعلی‌شان در کمپانی محل کار و نحوه تأثیرگذاری تکنولوژی هوش مصنوعی بر شغل آنها پرسید. یکی از سؤالات کنایه‌آمیز این ربات این بود که “آیا معتقدید هوش مصنوعی شغل شما را تهدید می‌کند یا خیر؟”

همچنین این ربات با پیش‌روی در این مسئله از این دو خبرنگار پرسید: “فکر می‌کنید در چه موارد و جنبه‌هایی می‌توان از هوش مصنوعی به‌منظور بهبود کیفیت کارها و تسریع انجام وظایف در حوزه خبرنگاری بهره برد؟”. در پاسخ به این سؤال، این دو فرد اذعان داشتند که کامپیوترهای دنیای مدرن در شرایطی هستند که توانایی درک پایه‌ای از موضوعات روز و نگارش اخبار مرتبط را دارند. اما نتیجه نهایی باید زیرنظر خبرنگاران تصحیح و منتشر شود.

در این آزمایش و مصاحبه طولانی، ملبورن و گویندون به سؤالات بسیاری درباره اثر هوش مصنوعی بر روزنامه‌نگاری پاسخ دادند و از میزان تسلط و دانش ربات SAC-BOT 3000 شگفت‌زده شده بودند. این دو باور دارند که بهترین کار ممکن، همکاری، همراهی و هم‌زیستی با تکنولوژی فراگیری است که امروزه در هر شغل و صنعتی ردپایی از خود به‌جا گذاشته است.

در پایان این مصاحبه، این دو خبرنگار درباره آینده شغلی خود اظهار ناامیدی کردند و گفتند از دیدگاه آنها، به نقطه‌ای از زمان رسیده‌ایم که “دیگر راه برگشتی وجود ندارد” و تنها کار باقی‌مانده این است که گذر از دوران خبرنگاران انسانی به خبرنگاران رباتی هوشمند با همراهیِ هرچه‌ تمام‌تر افراد فعال در این حوزه انجام شود.

نقش هوش مصنوعی در خبرگزاری‌های معتبر

فارغ از نتیجه این آزمایش منحصربه‌فرد و غیرعادی؛ تولید مقاله‌های خبری بی‌کیفیت ساخته دست هوش مصنوعی و انتشار آنها توسط خبرگزاری‌های بزرگ و معروف، مربوط به دورانی پیش از فراگیر شدن چت‌بات ChatGPT و دیگر ابزارهای هوش مصنوعی زایاست.

خبرگزاری استرالیایی News Corp که در بالا به آن اشاره شد؛ مخاطبین بسیاری در سراسر این کشور دارد. به همین دلیل، این خبرگزاری بدون دغدغه و نگرانی در سطح روزانه اخبار خُرد و روزمره‌ای مانند “ارزان‌ترین بنزین” و یا “آپدیت‌های ترافیکی” را به کمک هوش مصنوعی تهیه و منتشر می‌کند.

همچنین در ماه ژانویه سال جاری نیز، اخباری مبنی بر انتشار اخبار غلط و نادرست (تولید شده توسط هوش مصنوعی) توسط خبرگزاری CNET منتشر شده بود.
از همان زمان، خبرنگاران این رسانه و نویسندگان هالیوودی و دیگر افرادی که شعل‌های مرتبط در این زمینه دارند؛ علیه استفاده نامناسب از این تکنولوژی دست به اعتراض و اعتصاب زده‌اند.

حتی اخبار مربوط به ماه گذشته حاکی از این هستند که کمپانی گوگل قصد دارد با توسعه یک ابزار هوش مصنوعی متخصص در امر نگارش گزارشات خبری، یک دستیار مطمئن برای خبرنگاران به‌وجود آورد و از وقت‌های تلف‌شده آنها بکاهد. اما تا این لحظه واکنش‌ها به دستیار هوش مصنوعی Genesis زیاد مثبت نیستند و نگرانی‌های زیادی راجع به عملکرد آن وجود دارد.

نتیجه‌گیری نهایی: هوش مصنوعی، دوست یا دشمن خبرنگاران؟

شکی نیست که موج عظیم تکنولوژی هوش مصنوعی شغل افراد بسیاری را در حوزه‌های مختلف تهدید می‌کند. خبرنگاران، نویسندگان و مترجمان نیز از این قاعده مستثنی نیستند.

هرچند بسیاری از کارشناسان و حتی مؤسس خود کمپانی OpenAI، سم آلتمن باور دارند که تهدیدی در کار نیست و این تکنولوژی پیشرفته فقط در خدمت انسان‌هاست و برای بهبود کیفیت زندگی و تسهیل برخی از کارها توسعه داده شده است. یکی دیگر از این افراد خوش‌بین، یان لی‌کان، یکی از پدرخوانده‌های هوش مصنوعی است. او  باور دارد که این دستاورد دنیا را تحت سلطه تمام و کمال خود نخواهد گرفت و منجر به بیکاری افراد جامعه نیز نخواهد شد.

اما افراد زیادی، خصوصاً کسانی که در این مدت به دلیل توسعه هوش مصنوعی شغل و منبع درآمد خود را از دست داده‌اند؛ با این اظهارات مخالف هستند.
یکی از پدرخوانده‌های هوش مصنوعی، جفری هینتون، پس از ابراز پشیمانی درباره تمام سال‌هایی که از عمر خودش صرف توسعه این تکنولوژی کرده، هوش مصنوعی را “مخرب و ویرانگر” خواند و از سمت خود در کمپانی گوگل استعفا داد.

همچنین افراد معروف دیگری مانند وارن بافت، سرمایه‌گذار افسانه‌ای و مشهور این تکنولوژی را با بمب اتم مقایسه کرده‌اند و معتقدند که در صورت عدم وجود نظارت صحیح و مناسب، ممکن است درنهایت فاجعه‌ای باورنکردنی اتفاق بیفتد.

حتی کریستوفر نولان، فیلم‌ساز معروف آمریکایی نیز در طی رونمایی و اکران از جدیدترین دستاورد خود، “Oppenheimer” اعلام کرد که امیدوار است روایت داستان رابرت جی. اوپنهایمر و روند خلق بمب اتم؛ تکنولوژی‌ای که در آن زمان شاید نجات‌بخش به‌نظر می‌آمده؛ برای فعالین سیلیکون‌ولی درس عبرتی باشد. درس عبرتی مهم و به‌یادماندنی در این باره که همیشه تکنولوژی‌های مدرن و کاربردی، نتایج ایده‌آل ما را به‌دنبال نخواهند داشت.

ایلان ماسک، ثروتمندترین فرد جهان و مالک و مؤسس بسیاری از کمپانی‌های فعال در حوزه تکنولوژی، حمل‌ونقل و هواوفضا (X، نورالینک، SpaceX، تسلا) یکی از مخالفین جدی پیشرفت بیش‌از حد هوش مصنوعی است و باور دارد از دست خارج شدن کنترل این تکنولوژی ممکن است نابودی نسل بشر را در پی داشته باشد.

او و تعدادی از محققان شناخته‌شده در حوزه هوش مصنوعی، با انتشار نامه‌ای سرگشاده در اوایل بهار امسال، خواستار توقف موقتی توسعه پروژه‌های بزرگ بر مبنای هوش مصنوعی در آزمایشگاه‌های سراسر جهان شده بودند. آنها معتقدند که سرعت رشد هوش مصنوعی منجر به ایجاد “خطراتی عمیق برای جامعه و بشریت” خواهد شد. آنها مدعی شده‌اند که سرعت پیشرفت این تکنولوژی به طرز خطرناکی زیاد است و باید قوانینی برای اطمینان از ایمن بودن استفاده از این سیستم‌ها در آینده وضع شوند.

هرچند ماسک که یکی از مؤسسین و سرمایه‌گذاران پیشین OpenAI بوده، مدتی قبل در اقدامی ضدونقیض کمپانی هوش مصنوعی اختصاصی خود به‌نام X.ai را تأسیس کرده و ادعا کرد چت‌بات هوش مصنوعی او، TruthGPT، در پی یافتن و کشف کردن رمز و راز جهان هستی خواهد بود.

درنهایت؛ برهیچکس پوشیده نیست که هوش مصنوعی در موارد و مسائل بسیار زیادی کاربرد دارد و باعث ارتقای سطح کیفی زندگی بسیاری از افراد شده است.
اما چه در حوزه خبرنگاری و چه در شغل‌های دیگر؛ نیاز مبرمی به حضور نهادهای نظارتی و وضع قوانین متناسب با شرایط احساس می‌شود.

منبع: digitaljournal – theguardian – opp.today