گزارش شاپرک: ثبت بیش از ۴ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تراکنش در اسفند ۱۴۰۲

به گزارش ایران دکونومی، گزارش اقتصادی شاپرک با شماره ۱۰۵ برای اسفند ماه ۱۴۰۲ منتشر شده است. در ادامه عملکرد پذیرندگی در شبکه الکترونیک پرداخت کارت (شاپرک) بررسی شده است.

آمار عملکردی شاپرک

در این بخش، عملکرد شاپرک به لحاظ تعدادی و ارزشی و نیز رشد اسمی و حقیقی آن، نسبت تراکنش‌های هر یک از ابزارهای پذیرش و سهم هر یک از انواع خدمات پرداخت الکترونیک کارت (خرید کالا و خدمات، پرداخت قبض و خرید شارژ تلفن همراه و ماندگاری) با ارائه شاخص‌هایی بررسی می‌شود.

آمار تعداد و ارزش تراکنش های شاپرک

در نمودار زیر، به بررسی مبلغ تراکنش‌ها در ۱۲ ماه منتهی به اسفند ماه ۱۴۰۲ پرداخته شده است. همچنین میزان کاهش و افزایش هر ماه نسبت به ماه گذشته در نمودار قابل مشاهده است. با توجه به این نمودار بیشترین میزان افزایش و کاهش مبلغ تراکنش نسبت به ماه گذشته به ترتیب در ماه‌های اسفند و مرداد ۱۴۰۲ رخ داده است.

در نموداری که در ادامه می‌بینید، به بررسی تعداد تراکنش‌ها در ۱۲ ماه منتهی به اسفند ماه ۱۴۰۲ پرداخته شده است. همچنین میزان کاهش و افزایش هر ماه نسبت به ماه گذشته در نمودار قابل مشاهده است. با توجه به این نمودار بیشترین میزان افزایش و کاهش مبلغ تراکنش نسبت به ماه گذشته به ترتیب در ماه‌های اردیبهشت و دی ۱۴۰۲ رخ داده است.

در اسفند ماه ۱۴۰۲ بالغ بر ۴,۳۰۳ میلیون تراکنش با ارزش ۱۳,۸۹۱ هزار میلیارد ریال در شبکه الکترونیک پرداخت کارت پردازش شده که نسبت به بهمن ماه رشد ۶/۹۴ درصدی در تعداد و ۲۶/۲۲ درصدی در ارزش ریالی داشته است. در جدول ۲-۱ آمار تعداد و ارزش تراکنش‌های شاپرک در اسفند ماه ۱۴۰۲ و درصد تغییرات آن نسبت به ماه گذشته درج شده است.

همچنین جدول ۲-۲ حاوی آمار تعداد و ارزش تراکنش های شاپرک در اسفند ۱۴۰۲ و ماه مشابه سال گذشته به همراه درصد تغییرات آن می‌باشد.

بر اساس جدول ۲-۲ مندرجات تراکنش های اسفند ۱۴۰۲ به نسبت ماه مشابه سال قبل از نظر تعدادی ۱/۴۹ و از نظر ریالی ۱۸/۸۵ درصد رشد داشته است.

رشد حقیقی ارزش تراکنش های شاپرک

در اقتصاد برای ارائه تحلیل‌های قابل اتکا، متغیرهای ارزشی و مبلغی را به صورت حقیقی بررسی می‌کنند؛ به این مفهوم که متغیر ارزش اسمی را تورم زدایی نموده تا اثر عامل تورم موجب برداشت‌های اشتباه و انحراف در تصمیم گیری نشود. لذا شاخص مناسب‌تر برای بیان رشد ارزش تراکنش‌ها، و بیان آن به صورت رشد حقیقی و تورم زدایی شده می‌باشد.

همان‌گونه که جدول فوق نشان می‌دهد، ارزش اسمی تراکنش‌های اسفند ۱۴۰۲ نسبت به ماه گذشته با رشد ۲۶/۲۲ درصدی همراه بوده و این در حالی است که ارزش حقیقی تراکنش‌ها رشد ۲۳/۷۵ درصدی را تجربه نموده است. ارزش حقیقی تراکنش‌ها در واقع ارزش تراکنش‌های شاپرکی بدون در نظر گرفتن اثرات تورم می‌باشد. به عبارت دیگر ارزش تراکنش‌های شاپرکی که نسبت به نرخ تورم خالص سازی شده است، ارزش حقیقی تراکنش‌های شاپرکی را تشکیل می‌دهد. در ادامه طی جدول ۲-۴ مقایسه‌ای بین رشد حقیقی و اسمی نقطه به نقطه ارزش تراکنش‌های شبکه شاپرک آورده شده است.

همانطور که مشاهده می‌گردد، مندرجات در جدول رشد ۱۸/۸۵ درصدی در ارزش اسمی تراکنش‌ها در قیاس نقطه به نقطه بوده که می‌توان آن را شاهدی برای افزایش استقبال عمومی از پرداخت الکترونیکی تفسیر کرد. همچنین ملاحظه می‌شود که رشد حقیقی ارزش تراکنش‌ها که بدون در نظر گرفتن اثرات تورم محاسبه شده است، منفی ۱۰/۱۳ درصد می‌باشد. تورم بر مبلغ تراکنش‌های شاپرک طی سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ به وضوح در جدول فوق قابل مشاهده می‌باشد.

عملکرد شبکه شاپرک در توزیع ابزار پذیرش

سوئیچ شرکت شبکه الکترونیکی پرداخت کارت (شاپرک) سه نوع “ابزار پذیرش اینترنتی”، “ابزار پذیرش موبایلی” و “ابزار پذیرش کارتخوان فروشگاهی” را پشتیبانی می‌نماید که در این بخش تعداد هر یک از این ابزارها، در کنار سایر عوامل نظیر تعداد تراکنش پرداخت الکترونیک کارتی مورد بررسی قرار می‌گیرد. در مبحث بررسی تعداد ابزارهای پذیرش، به جهت قیاس قیاس بهتر و تحلیل دقیق‌تر، از تعداد ابزار “فعال سیستمی” استفاده شده است. در این راستا تعداد هر یک از ابزارهای پذیرش فعال سیستمی در اسفند ماه ۱۴۰۲ در قیاس با ماه گذشته در جدول زیر ارائه شده است.

جدولی که در بالا مشاهده می‌کنید تعداد ابزارهای شاپرکی در مجموع نسبت به بهمن ماه رشد ۱/۶۰ درصدی را تجربه نموده‌اند که به نظر می‌رسد سبب این تغییر، افزایش ۱/۴۳ درصدی تعداد ابزار کارتخوان فروشگاهی می‌باشد. ابزارهای پذیرش اینترنتی در اسفند ۱۴۰۲ نسبت به بهمن ماه ۱۴۰۲ رشد ۳/۱۴ درصدی را تجربه نموده‌اند. در ادامه آمار سهم بازار بازار هر یک از ابزارها ارائه شده است.

عملکرد هر ابزار پذیرش به لحاظ تعداد و مبلغ تراکنش ها

سهم تراکنش‌های هر یک از ابزارهای پذیرش نیز شاخص دیگری است که در جدول زیر نشان داده شده است. همانطور که مشخص است کارتخوان فروشگاهی با سهم ۹۱/۵۷ درصدی بیشترین تعداد تراکنش را در بین سایر ابزارهای پذیرش داشته است و ابزار پذیرش اینترنتی و ابزار پذیرش موبایلی به ترتیب در جایگاه‌های بعدی قرار گرفته‌اند.

بیشترین سهم بازار تراکنش های شاپرکی در اختیار ابزار کارتخوان فروشگاهی می‌باشد. این در حالی است که عواملی مانند وجود محدودیت انجام تراکنش بر روی ابزار پذیرش موبایلی، تعداد بالای ابزار کارتخوان فروشگاهی، فراگیر بودن این ابزار، عدم نیتز این ابزار به تجهیزات مکمل دیگر نظیر کامپیوتر یا گوشی موبایل و عواملی از این دست را می‌توان از جمله عوامل تاثیرگذار بر تعداد تراکنش‌های ابزار پذیرش کارتخوان فروشگاهی دانست. این در حالی است که به منظور استفاده از ابزار پذیرش اینترنتی، به بستر اینترنتی امن و در استفاده از ابزار پذیرش موبایل به وجود دستگاه گوشی تلفن همراه نیاز می‌باشد که ممکن است هنگام خرید در دسترس همگان قرار نداشته باشد. متوسط تعداد تراکنش به ازای هر یک از ابزارها در جدول زیر به خوبی قابل ملاحظه می‌باشد.

متوسط تراکنش هر ابزار پذیرش شاپرکی در اسفند ماه سال گذشته ۳۶۷ تراکنش می‌باشد که این تعداد نسبت به مقدار مشابه در ماه گذشته افزایش ۱۸/۳۲ واحدی (۵/۲۶ درصدی) را تجربه نموده است. بیشترین تغییر متوسط تعداد تراکنش ها مربوط به ابزارپدیرش موبایلی می‌باشد. در اسفند ماه متوسط تعداد تراکنش‌های اینترنتی با کاهش منفی ۰/۴۲ درصدی از ۲۲۷ تراکنش در بهمن ۱۴۰۲ به ۲۲۶ تراکنش رسیده است. متوسط تعداد تراکنش هر ابزار پذیرش موبایلی ۱۵,۱۷۵ تراکنش است که این مقدار نسبت به ماه گذشته با کاهش ۳۰۸/۲۲ واحدی همراه بوده است. متوسط تعداد تراکنش هر ابزار کارتخوان فروشگاهی نیز با ۲۰/۹۹ واحد افزایش نسبت به بهمن ماه ۱۴۰۲ به ۳۷۳ عدد در اسفند ماه رسیده است. در جدولی که در ادامه آمده است، به بررسی شاخص متوسط مبلغ تراکنش‌ها به ازای هر ابزار پذیرش فعال سیستم پرداخته شده است.

متوسط مبلغ کارکرد هر ابزار پذیرش اینترنتی در اسفند ۱۴۰۲ با افزایش ۴۳۲/۴۱ میلیون ریالی نسبت به ماه گذشته به ۲,۵۲۵/۶۸ میلیون ریال رسیده است. متوسط مبلغ کارکرد هر ابزار پذیرش موبایلی با کاهش ۸/۰۶ میلیون ریالی نسبت به ماه گذشته به ۳,۰۳۴/۸۱ میلیون ریال به ازای هر ابزار در اسفند ماه رسیده است. متوسط مبلغ کارکرد هر ابزار کارتخوان فروشگاهی نیز با توجه به جدول فوق برابر با ۱,۰۳۳/۷۲ ریال می‌باشد که این میزان نسبت به ماه گذشته افزایش را تجربه نموده است.

همانگونه که مشاهده می‌شود جدول زیر حاوی اطلاعات متوسط مبلغ هر تراکنش در هر یک از ابزارهای پذیرش است. با توجه به اینکه تراکنش‌های سرویس “مانده‌گیری” فاقد مبلغ هستند، تعدادتراکنش‌ها شامل سرویس “خرید” و “پرداخت قبض و شارژ تلفن همراه” می‌باشد. بر اساس این جدول تراکنش‌های ابزار پذیرش موبایلی به طور متوسط کمترین ارزش ریالی را داشته و ابزار پذیرش اینترنتی از این منظر رتبه نخست را دارد.