نگاهی به انواع استارتاپ‌های کشاورزی در ایران
صنعت کشاورزی صنعتی است که اقتصاد کشورها به آن وابسته است و جزو اولین صنایعی است که بشر برای حفظ بقای خود از آن بهره‌مند شده است. ممکن است نگاه به این صنعت بسیار سنتی به نظر برسد، اما با پیدایش استارتاپ‌ها و ایده‌های نو، این صنعت نیز دستخوش تغییرات شده است. در این مقاله نگاهی به وضعیت استارتاپ‌های حوزه کشاورزی در ایران خواهیم انداخت.
ایران دکونومی: در کشاورزی سنتی، نوآوری از بیرون پذیرفته نمی‌شود و کشاورزان به صورت موروثی شیوه‌های پدران خود را به‌کار می‌برند و روش‌های نو و علمی را وارد عرصه تولید محصولات خود نمی‌کنند در حالی که در این حوزه، استارتاپ‌های کشاورزی می‌توانند کمک شایانی به کشاورزان کنند.
استارتاپ‌هایی که در حوزه کشاورزی فعالیت می‌کنند، می‌توانند با استفاده از فناوری، علاوه بر افزایش بهره‌برداری محصولات، به سلامت محیط زیست کمک به‌سزایی کنند.
استارتاپ‌های کشاورزی کجا به وجود می‌آیند؟
در فرآیندهای کشاورزی، ایده‌ها ممکن است صرفاً بخشی از کشاورزی را تغییر دهند، قبل از اشاره به انواع استارتاپ‌های کشاورزی، نگاهی به زمان شکل‌گیری این ایده‌ها در این صنعت خواهیم داشت:
قبل از مزرعه
تولید و تامین مواد و لوازم اولیه کشاورزی نظیر بذر، کود، خوراک دام، طیور و شیلات، اشتراک گذاری ماشین آلات و از همه مهمتر تامین منابع مالی از فعالیت‌هایی هستند که در این دسته قرار می‌گیرند. در واقع این بخش را میتوان شکل گرفته از زنجیره متنوع و همبسته تحقیق، توسعه، تولید و توزیع مواد، تجهیزات و خدمات مورد نیاز برای کشاورزی دانست.
داخل مزرعه
توسعه نرم افزارهای مدیریت مزرعه، پلتفرم‌های آموزشی، پلتفرم های نظارت و کنترل آفت، سیستم های مبتنی بر پردازش داده، اینترنت اشیا، پهبادها و همچنین توسعه و تولید تجهیزات و ماشین آلات از جمله فعالیت‌هایی هستند که در این بخش دسته‌بندی می‌شوند. این فعالیت‌ها به منظور افزایش بهره‌وری و کارآمدی فرآیندهای کاشت، داشت و برداشت انجام می‌شود.
پس از مزرعه
توزیع محصولات کشاورزی از طریق شبکه گسترده تجارت، انجام مجموعه فعالیت‌هایی نظیر انبارش، ردیابی، تضمین کیفیت مواد غذایی و فرآوری بر اساس نوآوری‌های غذایی و نهایتاً امر عرضه محصولات در بازارها و مارکت پلیس‌ها به منظور تامین نیازهای مصرف کنندگان، کارهایی هستند که در دسته فعالیت های پس از مزرعه قرار می گیرند. این دسته از فعالیت ها بیشتر بر موضوع توزیع تمرکز دارد و لجستیک از مهمترین حوزه های دخیل در آن است. (اکوموتیو)
استارتاپ‌های کشاورزی در ایران
شاید با شنیدن کلمه «استارتاپ»، پلتفرم در ذهن تداعی شود، چرا که بسیاری از استارتاپ‌های موفق ایرانی به صورت پلتفرمی کار می‌کنند، اما استارتاپ‌ها، به خصوص در حوزه کشاورزی به پلتفرم محدود نیستند و انواع مختلفی دارند.
پلتفرم‌های فروش محصولات
پلتفرم‌های کشاورزی نیز، همانند دیگر پلتفرم‌ها، واسط بین مصرف‌کننده و تولیدکنندگان هستند. این پلتفرم‌ها، سعی دارند با حذف واسطه‌های محصولات کشاورزی، محصول را مستقیم از کشاورز به مصرف کننده برسانند. یکی از استارتاپ‌های موفق این حوزه در ایران، استارتاپ «کشمون» است که در ابتدا کار خود را با فروش زعفران آغاز کرد و سپس به محصولات دیگر هم ورود کرد.
استارتاپ «کشاورزی آنلاین» و «بازارگام» نیز در ایران به صورت پلتفرمی کار می‌کنند. اما، پلتفرم‌های کشاورزی محدود به فروش محصولات نیستند و برخی صرفاً کالاهای تخصصی کشاورزی مثل کود، بذر یا دستگاه‌های کشاورزی را به فروش می‌رسانند. مثل استارتاپ «کشت کالا».
استارتاپ‌های ماهواره‌ای کشاورزی
ماموریت این استارتاپ‌ها این است که تصاویر ماهواره‌ای و هوایی برای جنبه‌های مختلف منابع طبیعی را پردازش و عرضه کنند. این استارتاپ‌ها توصیه‌هایی مانند کاشت، داشت، برداشت و تناسب زراعی برای کشاورزان، میزان بهره‌برداری از مراتع، مسائل حقوقی و کشف تقلب، ارائه تحلیل‌های اقتصادی و ریسک و پایش و ارزیابی خسارت بلایا و… را برای کشاورزان دارند. «ست پلت» استارتاپ ایرانی این حوزه است.
سیستم‌های مدیریت و کنترل آبیاری
این استارتاپ‌ها اغلب مبتنی‌بر IoT (اینترنت اشیاء) هستند و در بخش آبیاری هوشمند خدماتی را به کشاورزان و صنایع کشاورزی ارائه می‌دهند. درواقع حسگرها برای اندازه‌گیری و برداشت داده‌های لحظه‌ای و پیوسته رطوبت خاک ساخته شده‌اند و با اندازه‌گیری پتانسیل ماتریک خاک اطلاعات دقیقی را برای تعیین زمان شروع و پایان آبیاری در اختیار کشاورزان قرار می‌دهند.
باتوجه به میزان رطوبت خاک میتوان زمان‌های آبیاری زمین موردنظر را برنامه‌ریزی کرد و کشاورزان از طریق اپلیکیشن موبایل خود به این اطلاعات دسترسی پیدا می‌کنند.
همچنین در طولانی‌مدت با کمک هوش مصنوعی و براساس دیتاهای به‌دست‌آمده میتوان آبیاری و کشت محصولات را در سطح کلان در مناطق مختلف مدیریت کرد. این امر باعث کاهش چشمگیر مصرف آب و افزایش بهره‌وری خواهد شد.
استارتاپ «۳MTech» نمونه ایرانی این حوزه کشاورزی است.
بلاکچین در کشاورزی
فناوری بلاکچین زمینه‌های مختلفی را در بخش کشاورزی بهبود می‌بخشد، استارتاپ ها با بهینه‌سازی زنجیره تامین مواد غذایی، کاهش زمان ردیابی منشاء غذا در چند ثانیه، تضمین ایمنی و بهبود کارایی، بیمه محصولات زراعی و غیره به کشاورزان کمک می‌کنند تا کالاها را با قیمت‌های منصفانه بفروشند و کارمزد معاملات را کاهش دهند و در نتیجه از کشاورزان کوچکتر برای ورود به بازار حمایت کنند.
قراردادهای هوشمند محصولات کشاورزی را بیمه کرده و خسارت را مطالبه می‌کنند و بنابراین جایگزین فرآیندهای بیمه قدیمی و سنگین می‌شوند که ممکن است تا ماه‌ها طول بکشد.
استارتاپ ایرانی «اگریتال» یکی از فعالان این حوزه است.
