نحوه محاسبه قیمت طلا در زمان خرید و فروش (فرمول محاسبه قیمت طلا)

ایران دکونومی: نحوه محاسبه قیمت طلا یکی از چالش‌های خرید طلا و جواهرات است و به همین سبب در این مطلب به‌طور کامل در این‌باره به شما توضیح خواهیم داد. بسیاری از ما نمی‌دانیم چرا وقتی طلا را می‌خریم مبلغ زیادی باید پرداخت کنیم، اما هنگام فروش آن، کلی از قیمت طلایمان کم می‌شود. برای همین لازم است با همه نکات و موارد مربوطه به خرید و فروش طلا و جواهر آشنا باشیم. در این مطلب به تمامی سوالات شما اعم از چیستی عیار، انس، قیراط، سوت، تشخیص طلای تقلبی از اصل تا فرمول محاسبه قیمت طلا در زمان خرید و فروش پرداخته شده است. با ما همراه شوید.

فرمول محاسبه قیمت طلا در زمان خرید از طلافروشی

اگر برای خرید طلا به طلافروشی مراجعه کرده باشید، قطعاً با این منظره روبه‌رو شده‌اید که طلافروش پس از اعلام عدد قیمت طلا، اجرت، مالیات و سود، شروع به استفاده از ماشین حساب کرده و شما در نهایت حتی متوجه نشده‌اید که عدد نهایی از کجا آمده است. اگر فرمول محاسبه قیمت طلا را نمی‌دانید، حتماً ادامه مطلب را مطعالعه کنید، چون حق شماست که به طور دقیق از قیمت طلایی که قصد خریدش را دارید مطلع شوید. فرمول محاسبه طلا به شکل زیر است:

ممکن است هر طلافروشی به یک شکل از این فرمول استفاده کند، مثلاً اول مالیات بر ارزش افزوده را حساب و بعد از آن سود طلافروشی را و گاهی هم وزن کل طلا را در آخرین مرحله استفاده کنند. پایه و اساس تمام فرمول‌ها یکسان است و در قیمت نهایی تاثیری ندارد. اما اگر طلافروش در هنگام محاسبه قیمت طلا، به جای اینکه 7 درصد سود خود و 9 درصد سود مالیات را جداگانه حساب کند، آنها را با هم جمع و از عدد 16 درصد در فرمول استفاده کرد، به سود شما عمل کرده است؛ چرا که قیمت کل طلا در این صورت مقداری کمتر به دست می‌آید که به نفع شماست. این فرمول به شکل زیر است:

قیمت طلا

عیار استاندارد طلا در ایران 18 یا همان 750 است. به این ترتیب، در تمام طلافروشی های داخل ایران، قیمت طلا براساس طلای 18 عیار محاسبه و به شما گفته می‌شود. قیمت یک گرم طلای 18 عیار از روی مظنه (قیمت یک مثقال طلای 17 عیار) به دست می‌آید. طلافروشان برای به دست آوردن قیمت یک گرم طلای 18 عیار، قیمت مظنه را از سایت اتحادیه طلا در آورده و بر عدد طلایی 4.33 تقیسم می‌کنند. عددی که به دست می‌آید، قیمت طلای خام است که هنوز اجرت ساخت، سود مغازه و مالیات به آن افزوده نشده است. مثلاً اگر قیمت مظنه 10,500,000 باشد، قیمت یک گرم طلای 18 عیار به این شکل محاسبه می‌شود:

مظنه مرتباً در حال تغییر و نوسان است. پس اگر طی چند ساعت قیمت تغییر کرد اصلا تعجب نکنید، چون به طور قطع مظنه تغییر کرده و به دنبال آن قیمت طلای 18 عیار تغییر کرده است.

اجرت ساخت طلا

اجرت ساخت طلا، مقدار دستمزدی است که طلاساز بابت ساخت طلا دریافت و به قیمت یک گرم طلای خام اضافه می‌کند. اجرت ساخت برای هر مدل طلا متفاوت است و به میزان و نحوه تراشکاری، داشتن نگین و سنگ، طراحی و… بستگی دارد. در هنگام خرید طلا، به طور واضح از طلا فروش بپرسید که میزان اجرت ساخت هر گرم این قطعه طلا چقدر است؟

نحوه محاسبه اجرت ساخت طلا

سازندگان طلا به سه روش مختلف اجرت ساخت را مشخص می‌کنند:

1-اجرت ساخت طلا به تومان

اجرت انواعی از طلاجات به تومان محاسبه و به گرم طلا اضافه می‌شود که معمولاً در رنج مشخصی قرار دارد. مگر در مورد طلاجات خاص و وارداتی که اجرت ساخت بالایی دارند.

2-اجرت ساخت طلا درصدی

اجرت برخی قطعات طلا درصدی محسابه می‌شود. این به چه معناست؟ اگر طلافروشی به شما گفت که اجرت این کار 20 درصد است، یعنی 20 درصد از قیمت طلای خام را محاسبه و به عنوان اجرت ساخت به قیمت اضافه می‌کند. اجرت های درصد با وزن طلا کم و زیاد می‌شود. نحوه محاسبه اجرت درصدی:

اگر قیمت یک گرم طلای 18 عیار 500,000 تومان و اجرت طلای انتخابی 20% قیمت طلا باشد، اجرت ساخت چقدر است؟

100,000 = %20 × 500,000

3-اجرت ساخت به تومان و درصد

در این روش اجرت هم به تومان و هم به درصد است. به این صورت که طلافروش می‌گوید اجرت این کار مثلاً 50 هزار تومان و 5% است. برای محاسبه اجرت در این حالت ابتدا 5 درصد قیمت خام طلا را محاسبه و بعد به آن 50 هزار تومان جمع میکنند.

اگر قیمت خام طلا 500 هزار تومان و اجرت ساخت آن 5 درصد به علاوه 50 هزار تومان باشد، اجرت ساخت چقدر است؟

75,000 = 50,000 + 25,000 = 0.05 × 500,000

وزن طلا

ترازوی طلافروشان معمولاً هر شش ماه یک بار از سوی بازرسان اتحادیه طلا و جواهر و سازمان استاندارد بررسی و آزموده می‌شوند.

محاسبه سود طلافروش در زمان خرید طلا

میزان سود طلافروشی از سوی اتحادیه طلا و جواهر تعیین شده و به صورت درصدی در فرمول محاسبه قیمت طلا لحاظ می‌گردد. سود طلافروش 7 درصد بوده و برای هر گرم طلا به شکل زیر محاسبه می‌شود:

اگر قیمت طلا 500,000 باشد و اجرت طلای انتخابی 50 هزار تومان باشد، سود 7 درصدی طلافروش به این شکل محاسبه می‌شود:

38500 = 0.07 × 550,000 = 50,000 + 500,000

میزان مالیات بر ارزش افزوده در خرید طلا چقدر است؟

طلا یک سرمایه است که مالیات دارد و مالیات آن توسط مشتری و به صورت درصدی پرداخت می‌گردد؛ مالیات بر ارزش افزوده طلا 9 درصد قیمت طلا است.

نحوه محاسبه قیمت طلا دست دوم

اجرت و همین طور سودی که طلافروش در زمان فروش طلا به شما دریافت کرده، زمان فروش از قیمت طلا کسر می‌گردد و اصطلاحاً طلا به قیمت طلای دست دوم از شما خریداری می‌شود. این را هم در نظر داشته باشید که حتی یک روز پس از خرید، طلای شما دست دوم محسوب می‌گردد.

همان طور که ذکر شد، مظنه قیمت یک مثقال طلای 17 عیار است. طلافروش زمانی که می‌خواهد قیمت یک گرم طلای 18 عیار (750) را محاسبه کند، قیمت مظنه را تقسیم بر 4.33 می‌کند. اما برای محاسبه قیمت طلا دست دوم، طلافروش قیمت مظنه را تقیسم بر عدد 4.39 می‌کند. با این روش قیمت یک گرم طلا دست دوم (740) محاسبه می‌شود.

اگر قیمت مظنه روی تابلو طلافروشی 2 میلیون باشد، هر گرم طلا دست دوم چقدر قیمت دارد؟

455,580 = 4.39 ÷ 2,000,000

روش دوم محاسبه قیمت طلا دست دوم

در روش دوم طلافروش وزن طلا را در قیمت هر گرم 18 عیار ضرب کرده و جواب را در عدد 740 ضرب و بر عدد 750 تقسیم می‌کند تا قیمت طلا به دست آید. فرمول روش دوم به این شکل است:

چرا قیمت خرید طلا با قیمت فروش آن فرق دارد؟

در زمان خرید طلا از طلافروشی، جمله مالیات بر ارزش افزوده، درصد سود فروشنده و اجرت ساخت به مبلغ نهایی طلا اضافه می‌شود. در زمان فروختن طلا همه این موارد از قیمت طلا حذف می‌شوند. به همین دلیل است که قیمت طلای دست دوم نسبت به طلای نو ارزان‌تر است.

توجه داشته باشید که اگر شما یک طلا با سنگ بدلی داشته باشید، وزن کل آن بر اساس قیمت طلای ۱۸ عیار محاسبه می‌شود. اما در زمان فروش وزن سنگ‌های بدلی از وزن کل طلا کم شده و فقط پول طلا به شما پرداخت خواهد شد.

وقتی شما زیورآلاتی خریداری می‌کنید که سنگ‌های قیمتی روی آنها کار شده، باید ارزش سنگ را نیز به‌صورت جداگانه پرداخت کنید. در حقیقت در فاکتورها وزن سنگ‌ها و طلای به‌کاررفته در زیورآلات مشخص می‌شود و خریدار غیر از اینکه باید پول طلا را پرداخت کند، باید بهای سنگ را نیز به قیمت روز بپردازد. اما سنگ‌های قیمتی در زمان فروش اغلب پایین‌تر از ارزش واقعی‌شان خریداری می‌شوند که این برای فروشنده عادی چندان خوشایند نیست.

اگر قصد سرمایه‌گذاری در طلا را دارید و نمی‌خواهید در آینده متقبل هزینه شوید، دور زیورآلات مزین به سنگ‌های بدلی را خط بکشید. سنگ‌های قیمتی ریز هم ارزش مالی ندارند و برای سود بردن از خریدوفروش جواهر باید فقط به سراغ سنگ‌های درشت و سنگین بروید. وگرنه سنگ‌های ریز ارزش‌افزوده‌ای برایتان به همراه نخواهند داشت.

انس طلا چیست؟

در استاندارد اوزان، هر انس برابر با 28.349 گرم می‌باشد، اما واحد دیگری برای اوزان فلزات گران‌بها نظیر طلا، نقره و پلاتین از قدیم رایج بوده که«انس تروی» نامیده می‌شود و برابر 31.1034768 گرم است و محاسبات طلا و سایر فلزات گران‌بها نیز بر پایه همین «انس تروی» صورت می‌گیرد، لذا یک «انس طلا» یعنی 31.1035 گرم طلای 9.999 که در بازار طلافروشی به آن طلای 24 عیار هم گفته می‌شود.

عیار طلا چیست؟

عیار طلا به نسبت طلای خالص استفاده شده در قطعه به وزن کل قطعه طلا، گفته می‌شود. برای درک این مفهوم ما وزن طلای خالص را 1000 در نظر می‌گیریم. یعنی در یک کیلوگرم طلای خالص 1000 گرم طلا وجود دارد. هنگامی که از طلای 750 صحبت می‌کنیم، این بدان معنیست که در یک کیلوگرم آن 750 گرم طلا وجود دارد.

عیار در طلا به معنای میزان خالص بودن آن است. هرچه عیار طلا بیشتر باشد، یعنی میزان طلای خالص به کار رفته در آن بیشتر است و سایر فلزات مثل نیکل و مس کمتر به کار رفته است. عیار بالاتر باعث نرمی بیشتر در طلا می‌شود، هرچه عیار کمتر باشد آلیاژهای بیشتری در طلا به کار رفته و در نتیجه سفت‌تر خواهد بود.

سوت چیست؟ یک سوت طلا چند گرم است؟

«سوت» کوچک‌ترین واحد اندازه‌ گیری وزن طلاست که به صورت «صوت» هم نوشته می‌شود. در واقع واحد سوت، همان میلی‌گرم است. به این صورت که، هر گرم طلا معادل ۱۰۰۰ سوت است. یک نکته مهم در مورد سوت، خواندن آن از روی ترازوی طلافروشی است.

وزن‌ها در حسابداری طلا تا دو رقم بعد از ممیز نوشته می‌شوند اما در عرف بازار، وقتی که به صورت شفاهی وزن را می‌خوانند همیشه سه رقم بعد از ممیز در نظر گرفته می‌شود. به عنوان مثال وقتی یک قطعه از مصنوعات طلا را روی ترازوی طلافروشی می‌بینید، عدد نشان داده شده بر روی ترازو مثلاً ۶.۷۴ است ولی شما برای خواندن باید بگویید: شش گرم و هفتصد و چهل سوت. یعنی باید یک صفر بعد از دو رقم اعشار بگذارید و بدین شکل بخوانید.

مثقال طلا چیست؟

مثقال از واحدهای رایج اندازه‌گیری جرم در کشورهای اسلامی بوده و بر 3 نوع است: مثقال شرعی، مثقال‌ صیرفی و مثقال معمولی. هر‌ مثقال شرعی برابر ۳٫۴۵۶ گرم‌، هر مثقال صیرفی برابر ۴٫۶۰۸ گرم و هر مثقال معمولی نیز برابر با ۴٫۶۸۷۵ گرم می‌باشد. در محاسبات طلا، مثقال صیرفی مبنا قرار داده می‌شود. مظنه بازار نیز از قیمت اونس جهانی و قیمت دلار آزاد، از طریق فرمول زیر قابل محاسبه است:

در این فرمول عدد 9.5742 از تبدیل عیار 24 بازار جهانی به عیار 17 مظنه و همچنین تبدیل اونس به مثقال حاصل شده است. بنابراین اگر قیمت دلار به طور فرضی 28 هزار تومان و هر اونس هم 1897 دلار باشد، بر این اساس مظنه عبارت خواهد بود از:

این عدد قیمت یک مثقال طلای 17 عیار (705) است.

قیراط چیست؟

قیراط یک واحد وزنی مثل سوت در صنف طلا و جواهر است و با نماد ct یا kt نمایش داده می‌شود. کاربرد قیراط برای اندازه‌گیری وزن سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی است. یک قیراط معادل ۲۰۰ سوت است که در این صورت یک گرم نیز معادل ۵ قیراط می‌شود. یک قیراط از یک سوت بیشتر و از یک گرم کمتر است.

دلیل اینکه طلا و جواهرفروشان برای خواندن وزن سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی از واحد سوت استفاده نمی‌کنند؛ این است که حتی تکه‌های خیلی کوچک برخی از سنگ‌ها مانند الماس بسیار باارزش است. بنابراین، برای سنگ‌های قیمتی و یا نیمه قیمتی از واحدی کمتر از گرم، استفاده می‌کنند. همچنین، خواندن واحد وزنی قیراط هم راحت‌تر است. مثلاً وزن یک قطعه الماس ۸۰۰ سوتی را ۴ قیراط بیان می‌کنند و یا وزن یک زمرد ۲۰۰ سوتی را ۱ قیراط می‌خوانند.

طلا آبشده چیست؟

اغلب مشاهده کرده‌اید که مصنوعات طلا پس از مدتی استفاده، به طلافروشی فروخته شده و دارنده اقدام به خرید طرح‌های جدیدتر و به‌روز می‌نماید. طلا دست دوم خریداری شده توسط طلافروشی‌ها همراه با تکه‌ها و قطعات باقیمانده از شمش‌های طلا که در هنگام ساخت برخی مصنوعات باقی مانده‌اند مجدداً ذوب می‌شوند. پس از تلفیق با آلیازها و سایر فلزات و رسیدن به عیار استاندارد، مجدداً وارد چرخه تولید طلا می‌گردند. به طلایی که به این شکل حاصل می‌شود، طلا آبشده می‌گویند.

انگ طلای آبشده چیست؟

برای اینکه از عیار طلای آب شده و درستی محاسبۀ تبدیل عیار مطمئن شوند، قطعه کوچکی از آن را (کمتر از نیم گرم) با قیچی دسته‌بلندی بریده و به «ری‌گیری» می‌دهند تا روی قطعه آزمایش‌هایی انجام دهد و عیار را اعلام کند. ری‌گیری، این قطعه را در پاکتی می‌گذارد و رسید را از آن پاکت جدا می‌کند و به شما تحویل می‌دهد. همچنین شماره‌ رسیدی که روی پاکت و قبض ری‌گیری ثبت شده را بر روی آبشده درج می‌کند و انگ می‌زند. اگر از شما خواستند «انگ آبشده را بخوان» باید همان شماره‌ای که روی آبشده درج شده را بخوانید؛ علاوه بر انگ، نام ری‌گیری نیز روی آبشده کوبیده می‌شود.

چگونه طلای اصل را از بدل تشخیص دهیم؟

تشخیص طلا از بدل یا تشخیص طلا اصل از تقلبی، امروزه دیگر چیزی است که دانستن آن نیاز همه به‌خصوص خانم‌ها است؛ چرا که بسیاری از خانم‌ها به خرید انواع طلا علاقه زیادی دارند. اما در برخی موارد پیش آمده است که فروشنده، طلای تقلبی یا بدل فروخته است. پس شما باید در مورد تشخیص طلای اصل مهارت داشته باشید تا فریب نخورید.

تشخیص طلا اصل از بدل با کد حک شده روی آن

بر روی فلزهای طلا، نقره و پلاتین کدهایی وجود دارد که از بهترین روش‌های تشخیص اصل یا بدل بودن آن فلز است. عددهایی که در این کد وجود دارند باید خوانا و واضح باشد. برای اطمینان از صحیح بودن کد روی طلا، می‌توانید آن را در اینترنت جست وجو کنید تا اطلاعات کامل آن را دریابید. به طور مثال کد روی طلا، اگر عدد ۹۲۵ باشد یعنی درصد خلوص آن طلا ۹۲.۵ درصد است. کدهای مصنوعات فلزی به صورت زیر می‌باشد.

کد مصنوعات طلا: 375، 500، 583، 585، 750، 916، 958، 999

نحوه تشخیص طلای تقلبی از اصل با سرکه

روش بعدی تشخیص طلا اصل از بدل در منزل که کار بسیار آسان و راحتی است کمک گرفتن از سرکه است. برای این کار کافی است که طلا را درون سرکه قرار دهید. اگر طلا پس از حدوداً ۳۰ دقیقه تغییر رنگ داد و سیاه شد، یعنی طلای شما بدلی و تقلبی است.

سرکه خاصیت اسیدی دارد و آبکاری را در طلای تقلبی خراب می‌کند. به همین دلیل طلای تقلبی شما تیره‌رنگ می‌شود و شما متوجه می‌شوید که طلای شما واقعی نیست.

 تشخیص طلا از بدل در منزل با آب

روش بعدی برای تشخیص طلا تقلبی، فوق العاده راحت و بدون دردسر است. بدین صورت که کافی است یک ظرف پر از آب را بردارید و قطعه طلای خود را روی آن بگذارید. اگر طلا در کف ظرف قرار گرفت و روی آب نماند، طلای شما اصل می‌باشد. خوبی این روش این است که به هیچ وجه به طلای شما آسیبی نمی‌رسد. در ضمن طلای اصل در آب زنگ نمی‌زند و حتی تغییر رنگ هم نمی‌دهد.