مقایسه وب 3 و دیفای و کاربردها و تفاوت‌های آن‌

در دنیای امروز، تکنولوژی‌ها و فناوری‌ها به سرعت در حال تغییر و تکامل هستند. این تغییرات عمده در حوزه مالی و اینترنت نیز قابل مشاهده است. از دیفای (DeFi) و وب 3 (Web3) به عنوان دو فناوری پیشرو در این حوزه، می‌توان نام برد.

با توجه به تغییرات سریع در دنیای مالی و اینترنت، دیفای و وب 3 نقش مهمی در تحولات این حوزه دارند و احتمالاً در آینده نزدیک، تأثیر قابل توجهی بر ساختار و عملکرد صنایع خواهند داشت. در این مقاله، به بررسی عمیق‌تر این دو فناوری و تفاوت آنها در تغییرات جدید در دنیای مالی و اینترنت خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

دیفای چیست؟

دیفای مخفف (Decentralized Finance) و به‌معنای «امور مالی غیرمتمرکز» است، که به عنوان جایگزینی برای خدمات مالی سنتی ایجاد شده است. به طور خاص، DeFi از قراردادهای هوشمند تشکیل شده که به نوبه خود، برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) و پروتکل‌ها را تقویت می‌کند. بسیاری از برنامه‌های اولیه DeFi بر روی اتریوم ساخته شده‌اند و اکثر ارزش کل اکوسیستم قفل شده (TVL) در آنجا متمرکز می‌شود.

DeFi اغلب از کدهای منبع باز استفاده می‌کند و به هر کسی این فرصت را می‌دهد که بر روی برنامه‌های از قبل موجود به روشی بدون مجوز و قابل ترکیب برنامه بسازد.

دیفای یا سیستم مالی غیرمتمرکز، به دنبال ایجاد تغییرات اساسی در تعاملات مالی است. این سیستم به گونه‌ای طراحی شده که کاربران می‌توانند به صورت مستقیم و بدون وابستگی به مقامات مرکزی، تراکنش‌های خود را انجام داده و از خدمات مالی متنوعی بهره‌مند شوند. این تغییرات بنیادی در سیستم مالی، امکان ایجاد یک بستر مالی بر پایه فناوری بلاکچین را فراهم می‌کند و به کاربران امکان می‌دهد به طور مستقیم و بدون واسطه، تبادلات مالی خود را انجام دهند.

دیفای چگونه کار می‌کند؟

DeFi یا سرمایه‌گذاری غیرمتمرکز، با استفاده از تکنولوژی بلاکچین و قراردادهای هوشمند کار می‌کند. در این سیستم، تراکنش‌ها و خدمات مالی بدون نیاز به واسطه‌های مرکزی مانند بانک‌ها انجام می‌شوند.

در DeFi، کاربران می‌توانند از طریق برنامه‌ها و پلتفرم‌های مختلف، دارایی‌های خود را قرض بگیرند، وام بدهند، معامله کنند، سود ببرند و سایر عملیات مالی را انجام دهند. این عملیات با استفاده از قراردادهای هوشمند انجام می‌شوند.

به عنوان مثال، در DeFi می‌توانید از طریق یک پلتفرم قرض بگیرید و دارایی‌های خود را به عنوان ضمانت قرار دهید. سپس با استفاده از این دارایی‌ها، می‌توانید در سایر پلتفرم‌ها معامله کنید یا به عنوان سرمایه‌گذاری استفاده کنید. همچنین، می‌توانید در سوددهی پروژه‌های DeFi شرکت کنید و سود خود را افزایش دهید.

از آنجا که DeFi بر پایه بلاکچین است، تمامی تراکنش‌ها در شبکه بلاکچین ثبت و قابل مشاهده هستند. این مورد باعث شفافیت بیشتر در عملیات مالی می‌شود و احتمال تقلب را به حداقل می‌رساند.

به طور کلی، DeFi با ایجاد یک اکوسیستم مالی غیرمتمرکز، امکانات و فرصت‌های جدیدی را برای کاربران فراهم می‌کند و نیاز به وابستگی به نهادهای مرکزی را کاهش می‌دهد.

وب 3 چیست؟

وب 3 یا اینترنت نسل سوم، یک مفهوم و تکنولوژی جدید است که بر اساس بلاکچین و قراردادهای هوشمند ساخته شده است. هدف اصلی وب 3 ایجاد یک اینترنت مبتنی بر بلاکچین است که کاربران قادر باشند به طور مستقل و بدون وابستگی به نهادهای مرکزی، کنترل داده‌ها، هویت و دارایی‌های خود را داشته باشند.

جذابیت وب 3.0 در این است که غیرمتمرکز است؛ به این معنی که به جای دسترسی مصرف کنندگان به اینترنت از طریق خدماتی که توسط شرکت‌هایی مانند گوگل، اپل یا فیسبوک کنترل می‌شود، افراد خودشان مالک و اداره بخش‌هایی از اینترنت هستند.

امور مالی غیرمتمرکز، که اغلب به عنوان DeFi شناخته می‌شود، جزء وب 3 است؛ این یعنی تراکنش‌های مالی در دنیای واقعی بر روی بلاکچین بدون کمک بانک‌ها یا دولت‌ها اجرا می‌شود. در همین حال، بسیاری از شرکت‌های بزرگ و شرکت‌های سرمایه‌گذاری ریسک پذیر در حال روی آوردن به وب 3 هستند، و تصور آن سخت است که تعامل آنها منجر به ایجاد نوعی قدرت متمرکز نشود.

ویژگی‌های وب 3 چیست؟

آینده وب 3 به برنامه‌های کاربردی جهانی منتهی می‌شود که می‌توانند توسط طیف گسترده‌ای از دستگاه‌ها و انواع نرم افزار خوانده و مورد استفاده قرار گیرند.

در یک وب غیرمتمرکز، زمانی که زیرساخت‌های غیرمتمرکز و پلتفرم‌های کاربردی جایگزین شرکت‌های فناوری متمرکز شوند، افراد می‌توانند به درستی داده‌های خود را کنترل کنند.

بیایید به سه ویژگی وب 3 نگاهی بیندازیم تا پیچیدگی‌ها و ظرافت‌های آن را بهتر درک کنیم:

وب معنایی

“وب معنایی” یکی از اجزای حیاتی وب 3 است. این عبارت توسط تیم برنرز لی (Tim Berners-Lee) برای توصیف شبکه‌ای از داده‌ها ابداع شد که ماشین‌ها می‌توانند تجزیه و تحلیل کنند.

وب معنایی (Semantic Web) در وب 3 به معنای ارائه داده‌ها به صورتی است که قابلیت تفسیر و درک ماشینی را داشته باشند. در وب معنایی، اطلاعات با استفاده از استانداردهای مشخصی مانند RDF (Resource Description Framework) و OWL (Web Ontology Language) برچسب‌گذاری و مترادف‌سازی می‌شوند. این به ماشین‌ها امکان می‌دهد تا اطلاعات را به صورت خودکار پردازش و تفسیر کنند و ارتباطات معنایی بین داده‌ها را بسط دهند. این مورد باعث می‌شود تا جستجوها و استخراج اطلاعات بهبود یابد و امکاناتی مانند خدمات وب معنایی و سامانه‌های خبره فراهم شوند. در وب ۳، هدف اصلی وب معنایی ایجاد یک بستر مناسب برای تبادل و به اشتراک گذاری داده‌های قابل تفسیر ماشینی است.

دنیای سه بعدی

وب 3.0 آینده اینترنت را از یک وب دو بعدی ساده به یک دنیای سایبری سه بعدی واقعی‌تر تبدیل خواهد کرد. وب سایت‌ها و خدمات وب 3.0، مانند تجارت الکترونیک، بازی‌های آنلاین و بازار املاک و مستغلات، استفاده قابل توجهی از طراحی سه بعدی دارند.

هر چقدر هم که این فکر عجیب به نظر برسد، هزاران نفر در سراسر جهان در حال حاضر در این مکان در حال تعامل هستند. به عنوان مثال، بازی‌های آنلاین مانند Second Life یا World of Warcraft را در نظر بگیرید، که در آن شرکت کنندگان به طور قابل توجهی بیشتر از همتایان واقعی خود نگران سلامت آواتارهای مجازی خود هستند.

کاربرد وب3 در دیفای چیست؟

وب 3 امکانات و قابلیت‌هایی را فراهم می‌کند که به دیفای کمک می‌کند تا به صورت غیرمتمرکز و با استفاده از تکنولوژی‌های بلاکچین و قراردادهای هوشمند عمل کند.

با گسترش پذیرش ارزهای دیجیتال، افراد بیشتری به دنبال مالکیت، خرید و فروش، و نگهداری ارزهای دیجیتال هستند. همچنین، بسیاری از افراد به دنبال ایجاد پروژه‌های مبتنی بر رمزارزها هستند که باعث پیشرفت در فضای وب ۳ و دیفای می‌شود. وب ۳ آینده‌ اینترنت است که البته هنوز راه زیادی برای تبدیل شدن به یک فضای کاملاً غیرمتمرکز پیش روی خود دارد. با این تغییرات، انتظار می‌رود که نحوه کارکرد پول نیز به طور کامل تغییر کند. ارزهای دیجیتال و تکنولوژی بلاکچین می‌توانند به عنوان وسیله‌ای برای انجام تراکنش‌ها، انتقال دارایی‌ها و ایجاد قراردادهای هوشمند استفاده شوند، که این موضوع می‌تواند به تغییرات عمده‌ای در نظام مالی و اقتصاد جهانی منجر شود.

همچنین، با افزایش محبوبیت وب ۳، احتمالاً دیفای و پرداخت‌های دیجیتال غیرمتمرکز به جزئی از زندگی ما تبدیل خواهند شد. این می‌تواند منجر به کاهش تمایل افراد به استفاده از پول نقد و فیات شود. با سرعت رشد فناوری، می‌توان پیش‌بینی کرد که در آینده‌ای نزدیک، وب ۳ و دیفای به عنوان بخشی از زندگی روزمره ما حضور قابل توجهی خواهند داشت.

تفاوت دیفای و وب ۳ چیست؟

وب 3 از فناوری بلاکچین برای ایجاد اینترنت عادلانه‌تر استفاده می‌کند. چشم‌انداز اولیه اینترنت این بود که غیرمتمرکز و در دسترس همه باشد، اما متأسفانه این دیدگاه از بین رفته، زیرا وب به طور فزاینده‌ای متمرکز شده است. DeFi در اصل نسخه وب 3 از یک سیستم مالی شفاف‌تر است.

بدون مجوز

اصطلاح “بدون مجوز” به این دلیل استفاده می‌شود که هیچ محدودیتی برای شرکت در این شبکه‌ها وجود ندارد. کسانی که شرکت می‌کنند می‌توانند بدون هیچ محدودیت یا مانعی این کار را انجام دهند.

تفاوت بین DeFi و Web3 در پیاده سازی آنها و نحوه استفاده توسعه دهندگان از آنها نهفته است. DeFi اساساً بر روی بلاکچین ساخته شده و برای فعال کردن خدمات مالی بدون قدرت مرکزی استفاده می‌شود.

Web3 اصطلاح گسترده‌تری است که DeFi و سایر فناوری‌های غیرمتمرکز مانند DApps، توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) و DAO را در بر می‌گیرد.

غیرمتمرکز

تمرکززدایی به توانایی عملکرد بدون کنترل توسط یک واسطه متمرکز اشاره دارد. دیفای و وب 3 هر دو به گونه‌ای طراحی شده‌اند که غیرمتمرکز باشند. وب 3 تلاشی برای ایجاد یک شبکه غیرمتمرکز و باز و عاری از تمرکز با استفاده از پروتکل‌های همتا به همتا است. به طور مشابه، دیفای از فناوری بلاکچین برای انجام معاملات بدون اتکا به نهادهای متمرکز مانند بانک‌ها استفاده می‌کند.

قابلیت همکاری

اصطلاح «تعامل‌پذیری بلاکچین» بیان می‌کند که بلاکچین‌های مختلف چگونه می‌توانند ارتباط برقرار کنند. این مورد به آنها اجازه می‌دهد تا آزادانه داده‌ها، دارایی‌های توکن شده و سایر فناوری‌ها را مبادله کنند.

در دنیای متمرکز، این امکان دسترسی آسان به داده‌های شخص را در چندین برنامه از طریق داده‌های ذخیره شده مرکزی فراهم می‌کند. سرویس‌های DeFi مستقر در یک شبکه بلاکچین مشترک با یکدیگر قابل تعامل هستند.

حضانت

از نظر کنترل، برنامه‌های DeFi معمولاً غیرقانونی هستند، به این معنی که کاربران کلیدهای خصوصی وجوه و دارایی‌های خود را نگه می‌دارند که به آنها کنترل و مالکیت کامل می‌دهند.

برعکس، برنامه‌های وب 3 نیز بسته به برنامه خاص می‌توانند غیرقانونی باشند، اما برخی نیز ممکن است محافظت شده باشند، که در آن شخص ثالث کلیدهای خصوصی را در دست دارد و دارایی‌ها را کنترل می‌کند.

Web3 چگونه به DeFi سود می‌رساند؟

ظرفیت رسیدگی به حجم مصرف کنندگانی که مایل به پشتیبانی از تراکنش‌های دیفای هستند، یکی از مزایای وب 3 خواهد بود. هر ساله تعداد کاربران اینترنت رشد قابل توجهی دارد. در سال 2022 تعداد کاربران 5.07 میلیارد نفر یا 63 درصد از جمعیت جهان را تشکیل می‌داد. بنابراین، هنگامی که کاربران به جای وب 2 به سمت وب 3 می‌روند، تعداد شرکت کنندگان DeFi نیز افزایش می‌یابد.

علاوه بر این، افزایش محبوبیت استفاده از دارایی‌های دیجیتال به عنوان پرداخت، به نسل‌های جوان کمک می‌کند تا به زندگی بدون پول نقد عادت کنند. با سرعت تطبیق فناوری، Web3 و DeFi احتمالاً در آینده نزدیک بخش زیادی از زندگی ما را دربر خواهند گرفت.