لیکویید ارز دیجیتال چیست و چگونه از لیکویید شدن جلوگیری کنیم؟

در این مقاله به بررسی مفهوم لیکویید شدن، روش‌های مختلف انجام این فرآیند، مزایا و معایب آن و تأثیرات آن بر بازار ارزهای دیجیتال خواهیم پرداخت. همچنین، نگاهی به موفقیت‌ها و چالش‌هایی که در این زمینه وجود دارد، خواهیم داشت و پیشنهاداتی برای بهبود وضعیت لیکویید شدن ارزهای دیجیتال ارائه خواهیم کرد.

با توجه به اهمیت و رونق بازار ارزهای دیجیتال، بررسی مسئله لیکویید شدن ارزها و ارائه راهکارهای مناسب در این زمینه، می‌تواند به توسعه و پیشرفت این بازار کمک شایانی نماید. با ما همراه باشید.

لیکویید ارز دیجیتال چیست؟

لیکویید شدن یا نقد شدن در بازارهای مالی، از جمله بازار کریپتو، به فرآیند بسته شدن یک موقعیت یا فروش دارایی‌ها برای پوشش بدهی‌ها یا زیان‌های معوقه اشاره دارد. در زمینه بازار کریپتو، لیکویید شدن معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که موقعیت یک معامله‌گر به زیر یک آستانه خاص، معروف به قیمت لیکویید شدن، کاهش می‌یابد.
در معاملات حاشیه‌ای یا مارجین، معامله گران می‌توانند وجوهی را از صرافی‌ قرض بگیرند تا موقعیت معاملاتی خود را تقویت کنند. با این حال، اگر بازار بر خلاف پیش‌بینی آنها حرکت کند و زیان آنها از سطح مشخصی فراتر رود، صرافی یا پلتفرم ممکن است فرآیند لیکویید شدن را آغاز کند. این مورد شامل فروش دارایی‌های معامله‌گر به قیمت رایج بازار برای بازپرداخت وجوه قرض‌گرفته شده و پوشش هر گونه ضرر و زیان وارده است.
لیکویید برای محافظت از وام دهندگان طراحی شده است. این مورد به جلوگیری از شرایطی که معامله‌گران قادر به انجام تعهدات مالی خود نیستند، که می‌تواند منجر به خطرات سیستمی شود، کمک می‌کند. با لیکویید شدن موقعیت‌ها، صرافی‌ها می‌توانند زیان‌های احتمالی را کاهش دهند.
توجه به این نکته مهم است که قوانین و مکانیزم‌های خاص برای لیکویید شدن می‌تواند بین پلتفرم‌ها و صرافی‌های مختلف در بازار کریپتو متفاوت باشد. معامله گران باید با شرایط و ضوابط پلتفرم انتخابی خود آشنا شوند تا بفهمند در صورت تغییرات نامطلوب بازار چگونه لیکویید شدن انجام می‌شود.

به بیان دیگر لیکویید شدن در بازارهای مالی مفهوم دیگری نیز دارد، تصور کنید پوزیشن فیوچرزی باز کرده‌اید، اگر با این مفهوم آشنایی داشته باشید، یعنی از صرافی یا کارگزاری مبلغی قرض گرفته‌اید، حال این پوزیشن می‌تواند لانگ یا شورت باشد. در صورتی که تحلیل شما درست از آب درآید، قطعاً سود می‌کنید، در غیر این صورت از اصل دارایی شما کسر می‌شود تا قرض صرافی پرداخت گردد. در چنین حالتی امکان دارد دارایی شما صفر شود. به این حالت نیز لیکویید شدن یا نقد شدن نیز می‌گویند.

لیکویید شدن ارز دیجیتال چگونه اتفاق می‌افتد؟

لیکویید شدن زمانی اتفاق می‌افتد که یک صرافی یا کارگزاری موقعیت معامله‌گر را ببندد، چرا که موقعیت معامله دیگر نمی‌تواند الزامات مارجین را برآورده کند.

زمانی که حساب مارجین معامله‌گر از سطحی که قبلاً با صرافی یا کارگزاری توافق شده بود پایین بیاید، پوزیشن‌ها به طور خودکار شروع به نقد شدن می‌کنند. این به این معنی است که دارایی‌های معامله‌گر به قیمت فعلی فروخته می‌شود تا الزامات مارجین را برآورده و در نتیجه بدهی شخص تسویه شود.

این فرآیند به صورت خودکار و بر اساس قوانین و مقررات مربوطه انجام می‌شود. هدف از این فرآیند، جلوگیری از بدهی‌های بزرگ و خطرناک است و به منظور حفظ استقرار بازار و جلوگیری از افزایش ریسک‌های مالی انجام می‌شود.

به عنوان مثال در پوزیشن لانگ، اگر قیمت بیت کوین به محدوده مشخص شده کاهش یابد، معامله‌گر به دلیل افت قیمت و ورود به مرز مارجین، لیکویید خواهد شد. به این معنی که پوزیشن معامله‌گر به طور اتوماتیک بسته می‌شود و معاملات او لغو می‌شود. این موضوع نشان می‌دهد که در صورت داشتن پوزیشت لانگ، اگر قیمت ارز دیجیتال کاهش یابد و به مرز مارجین برسد، معامله‌گران با لوریج یا اهرم بالا در معرض ریسک لیکویید شدن قرار می‌گیرند. بنابراین، در انتخاب میزان لوریج، معامله‌گران باید با دقت و با توجه به ریسک‌های مربوطه عمل کنند.

انواع لیکویید شدن

لیکوییدیشن قسمتی (Partial Liquidation)

لیکویید شدن یا همان لیکوییدیشن قسمتی (Partial Liquidation) معمولاً در مراحل اولیه و پیش از استفاده از کل مارجین (Initial Margin) اتفاق می‌افتد. وقتی حساب مارجین معامله‌گر به سطحی کاهش می‌یابد که نمی‌تواند الزامات مارجین را برآورده کند، صرافی یا کارگزاری ممکن است بخشی از موقعیت معاملاتی تریدر را ببندد تا ریسک را کاهش دهد.

این اقدام به منظور جلوگیری از لیکویید شدن کلی (Total Liquidation) و ضررهای بیشتر استفاده می‌شود. لیکویید شدن قسمتی به تریدر امکان می‌دهد تا بخشی از موقعیت معاملاتی خود را حفظ کند و در عین حال ریسک خود را کاهش دهد.

لیکوییدیشن کامل (Total Liquidation)

در صورتی که توتال لیکوییدیشن اتفاق بیفتد و تمام پوزیشن‌های معاملاتی تریدر به صورت اجباری بسته شوند، تریدر کل سرمایه واریزی اولیه خود را از دست داده و همچنین ممکن است مجبور به پرداخت کارمزد‌ها و هزینه‌های دیگری باشد. این اقدام به منظور جلوگیری از ضررهای بیشتر آتی استفاده می‌شود، اما تریدر باید ضررهای احتمالی بیشتر را جبران کند و ممکن است نیاز به تأمین سرمایه بیشتری داشته باشد.

فورسد لیکوییدیشن (Forced Liquidation)

فورسد لیکوییدیشن یعنی فروش خودکار دارایی‌ها در شرایط خاصی که مشخص شده است. این شرایط ممکن است شامل عدم توانایی تریدر در برآورده کردن الزامات مارجین، کاهش قیمت دارایی به حدی که موجودی حساب کافی نباشد، یا دیگر شرایط تعیین شده توسط صرافی یا کارگزاری باشد. در این صورت، دارایی‌های حساب تبدیل به پول نقد یا معادل نقدی آن نظیر استیبل کوین‌ها می‌شوند تا بدهی تریدر تسویه شود. این اقدام به منظور حفظ استقرار بازار و جلوگیری از بدهی بیشتر استفاده می‌شود.

دلایل لیکویید شدن

استفاده از اهرم در معاملات مارجین و فیوچرز می‌تواند به لیکویید شدن منجر شود. وقتی معامله‌گران از اهرم برای افزایش قدرت خرید و فروش استفاده می‌کنند، آنها در واقع وامی را از صرافی‌ها می‌گیرند و با استفاده از آن وارد معاملات می‌شوند. اما این استفاده از اهرم باعث افزایش ریسک معاملات می‌شود. هر چه مقدار اهرم بیشتر باشد، ریسک معامله نیز بیشتر خواهد بود. در صورتی که نوسانات بازار به سمت نامطلوب پیش بروند و معامله‌گران زیان بیشتری ببینند، ممکن است نتوانند وام را بازپرداخت کنند و در نتیجه به سمت لیکویید شدن می‌روند. در این صورت، معامله‌گران موقعیت معاملاتی خود را بسته و دارایی‌های حساب را به منظور تسویه بدهی استفاده می‌کنند.

معامله‌گرانی که به صورت اسپات وارد معامله می‌شوند، به طور مستقیم دارایی‌های خود را خریداری می‌کنند و بدون استفاده از اهرم معامله را انجام می‌دهند. در این نوع معاملات، معامله‌گران به صورت آنی و با پرداخت کامل مبلغ، دارایی را به دست می‌آورند. به همین دلیل، در صورت افت زیاد قیمت، معامله‌گران اسپات به طور مستقیم دچار ضرر و زیان نمی‌شوند، زیرا آنها دارایی را در اختیار دارند و نیازی به تسویه بدهی ندارند.

روش‌های جلوگیری از لیکویید شدن

تمام سرمایه را وارد بازار نکنید

یکی از اشتباهات رایج در بازار ارزهای دیجیتال، وارد شدن با تمام سرمایه به دلیل تجربه کم است. این می‌تواند به خطرات جدی و ضررهای قابل توجهی منجر شود. بهترین رویکرد این است که تا زمانی که با ساز و کار معاملات در این حوزه به خوبی آشنا نشده‌اید، فقط بخشی از سرمایه خود را وارد معامله کنید. البته که در هر صورت مدیریت سرمایه جزو واجبات معامله‌گری می‌باشد.

این به شما امکان می‌دهد که در صورت بروز اشتباه در محاسبات و تحلیل‌ها، متحمل ضرر و زیان شدید نشوید. همچنین، مهم است که همواره به مدیریت ریسک توجه کنید و از استراتژی‌های مدیریت ریسک مانند تنظیم مارجین و تنوع سرمایه‌گذاری استفاده کنید. با این رویکرد، می‌توانید خطرات را به حداقل برسانید و به طور کلی مدیریت بهتری بر روی سرمایه خود داشته باشید.

استفاده از اهرم پایین (lower leverage)

استفاده از اهرم بالا در معاملات می‌تواند میزان درآمد را افزایش دهد، اما همچنین باعث افزایش ریسک و احتمال از دست دادن سرمایه یا لیکویید شدن بیشتر می‌شود. اهرم بالا به معنای استفاده از سرمایه اضافی یا وام برای انجام معاملات است و در صورتی که بازار خلاف جهت پوزیشن معاملاتی شما حرکت کند، ممکن است خسارات بزرگی به همراه داشته باشد.

در صورتی که شما در حوزه ارزهای دیجیتال مبتدی هستید و تجربه کمی دارید، استفاده از لوریج کمتر منطقی‌تر به نظر می‌رسد. بازار ارزهای دیجیتال به دلیل نوسان بالا و تغییرات قیمت سریع، می‌تواند به ریسک‌های بیشتری منجر شود. استفاده از لوریج کمتر به شما امکان می‌دهد که ریسک را کاهش داده و به طور مداوم بازار را مطالعه و تجربه کسب کنید.

روی رمزارزهای ناشناس سرمایه‌گذاری نکنید

انتخاب ارزهای دیجیتال با اعتبار بیشتر و قدمت در بازار می‌تواند ریسک لیکوییدیشن را کاهش دهد. ارزهایی که در بازار از قدمت و اعتبار برخوردار هستند، معمولاً پشتوانه قوی‌تری دارند و احتمال لیکویید شدن آنها کمتر است. این ارزها معمولاً توسط افراد و شرکت‌های معتبر و با تجربه صادر می‌شوند و در بازار به عنوان ارزهای معتبر و قابل اعتماد شناخته می‌شوند.

به عنوان سرمایه‌گذار، می‌توانید به تحقیق و بررسی دقیق در مورد ارزهای دیجیتال مختلف بپردازید و ارزهایی را انتخاب کنید که دارای تکنولوژی قوی، تیم توسعه حرفه‌ای و پشتوانه اجتماعی قوی‌تری هستند. همچنین، می‌توانید از منابع معتبر و خبره در حوزه ارزهای دیجیتال استفاده کنید تا در انتخاب صحیح و مطمئن‌تری قرار بگیرید.

جمع بندی

استفاده از روش‌ها و شاخص‌ها می‌تواند به شما کمک کند تا سرمایه‌گذاری امن‌تری در بازار رمزارزها داشته باشید. با ارزیابی درجه لیکوییدیتی بازار، می‌توانید بازارهایی را که دارای لیکوییدیت بالا هستند، شناسایی کنید و سرمایه‌گذاری خود را در این بازارها انجام دهید. این به شما امکان می‌دهد تا در صورت نیاز به فروش دارایی‌ها، به راحتی آنها را به قیمت مناسب و در زمان مورد نیاز بفروشید.

با استفاده از شاخص‌هایی مانند عمق بازار، حجم معاملات، پراکندگی قیمت و زمان اجرا، می‌توانید به تحلیل لیکوییدیت بازار بپردازید و تصمیمات بهتری در مورد سرمایه‌گذاری خود بگیرید. همچنین، می‌توانید از منابع و مشاوره‌های مالی معتبر استفاده کنید تا بهترین راهکارها را برای ارزیابی لیکوییدیت بازارها و سرمایه‌گذاری امن‌تر در دنیای رمزارزها بیابید.