انواع صرافی ارز دیجیتال و مزایا و معایب آنها
صرافی ارز دیجیتال یا اکسچنج، پلتفرمی است که به افراد امکان معامله و تبادل ارزهای دیجیتال می‌دهد. در این مقاله انواع صرافیهای ارز دیجیتال توضیح داده شده و مزایا و معایب آنها نیز بررسی شده است.
صرافی ارز دیجیتال یا اکسچنج، یک بستر است که به افراد امکان معامله و تبادل ارزهای دیجیتال را می‌دهد. این صرافی‌ها می‌توانند به صورت وب‌سایت یا اپلیکیشن موبایل عمل کنند و کاربران را قادر می‌سازند ارزهای دیجیتال خود را با ارزهای دیجیتال دیگر یا پول ملی یا همان فیات معامله کنند.
صرافی متمرکز، غیر متمرکز و هیبریدی از انواع صرافیهای ارز دیجیتال هستند که در ادامه به معرفی آنها، مزایا و معایب هرکدام می‌پردازیم.
بهترین صرافی ارز دیجیتال چه ویژگی‌هایی دارد؟
بهترین صرافی ارز دیجیتال ویژگی‌های متعددی دارد که در انتخاب آن باید مورد توجه قرار گیرند. در زیر، برخی از ویژگی‌های مهم بهترین صرافی ارز دیجیتال را بررسی می‌کنیم:
امنیت:
بهترین صرافی ارز دیجیتال باید دارای سیستم‌های امنیتی قوی باشد. این مورد شامل استفاده از رمزنگاری قوی برای حفاظت از اطلاعات کاربران، استفاده از تکنولوژی‌های احراز هویت دو عاملی (2FA) و امکان انتقال ارزهای دیجیتال به کیف پول‌های سرد (cold wallets) است.
حجم معاملات:
صرافیهای با حجم معاملات بالا معمولاً تعداد زیادی خریدار و فروشنده دارند و این مورد به کاربران امکان می‌دهد تا به راحتی ارزهای دیجیتال خود را خرید و فروش کنند. همچنین، حجم معاملات بالا می‌تواند به معنای وجود نقدینگی کافی در صرافی باشد که این امر می‌تواند در تسهیل و سرعت تبادل ارزها تاثیرگذار باشد.
به عنوان مثال، صرافیهای معروفی مانند بایننس، کوین بیس و کراکن دارای حجم معاملات بالایی هستند و به عنوان بزرگترین صرافیهای ارز دیجیتال جهان شناخته می‌شوند. این صرافی‌ها به کاربران امکان می‌دهند تا با حجم بالایی از تراکنش‌ها، ارزهای دیجیتال خود را خرید و فروش کنند.
هزینه‌ها:
هزینه‌های مرتبط با تبادل ارزهای دیجیتال نیز باید در نظر گرفته شود. بهترین صرافی باید هزینه‌های مناسبی برای تبادل ارزها ارائه دهد و از کاربران خود کمیسیون مناسبی دریافت کند. به این هزینه‌ها اصطلاحاً کارمزد تراکنش نیز می‌گویند.
احراز هویت یا KYC:
احراز هویت یا KYC (Know Your Customer) در صرافیهای ارز دیجیتال فرایندی است که به منظور تأیید هویت کاربران انجام می‌شود. این فرایند به منظور پیشگیری از عملیات پولشویی، تامین منابع تروریسمی و رعایت قوانین مربوط به مبارزه با جرایم مالی انجام می‌شود.
در فرایند KYC، کاربران معمولاً موظف هستند اطلاعات شخصی خود از جمله نام، آدرس، تاریخ تولد و شماره تماس را ارائه دهند. همچنین، ممکن است ارائه مدارک شناسایی مانند کپی پاسپورت یا کارت ملی نیز مورد نیاز باشد. این اطلاعات و مدارک برای تأیید هویت و ایجاد ارتباط بین حساب کاربری و هویت واقعی کاربر استفاده می‌شوند.
انواع صرافیهای ارز دیجیتال
صرافی ارز دیجیتال متمرکز
صرافیهای ارز دیجیتال متمرکز (Centralized Exchange) اولین صرافیهای ارز دیجیتال بودند که وارد این عرصه شدند و هنوز طرفداران زیادی دارند. این صرافی‌ها به عنوان واسطه‌ای بین خریداران و فروشندگان ارزهای دیجیتال عمل می‌کنند و روی معاملات و تراکنش‌های انجام شده نظارت دارند. رابط کاربری صرافی متمرکز (CEX) بسیار ساده است و برای افرادی که تجربه چندانی در بازار رمزارزها ندارند، انتخاب مناسبی است.
در این نوع صرافی، کاربران ارزهای دیجیتال خود را در حساب‌های صرافی ثبت می‌کنند و معاملات خود را از طریق این پلتفرم انجام می‌دهند. در صرافیهای ارز دیجیتال متمرکز معمولاً کاربران باید احراز هویت شوند.
مزایای صرافی ارز دیجیتال متمرکز
صرافی‌ها به عنوان یک واسطه قابل اعتماد برای نگهداری و مدیریت سرمایه شما عمل می‌کنند. در این صرافی‌ها، شما می‌توانید نمودار و قیمت ارزهای دیجیتال موجود را مشاهده کنید. همچنین، این صرافی‌ها از جفت ارزها پشتیبانی می‌کنند؛ به عنوان مثال، شما می‌توانید ارز اتریوم را بر پایه بیت کوین خریداری کنید.
صرافیهای متمرکز عموماً رابط کاربری ساده و کاربرپسندی دارند، که به کاربران امکان می‌دهد به راحتی ارزهای دیجیتال را خرید و فروش کنند.
همچنین برای افرادی که تازه وارد بازار رمزارز شده‌اند و کم‌تجربه هستند، صرافی ارز دیجیتال متمرکز انتخاب مناسبی است.
صرافیهای متمرکز معمولاً از سیستم‌های امنیتی قوی برای حفاظت از اطلاعات کاربران و اموال آنها استفاده می‌کنند. این مورد شامل استفاده از رمزنگاری قوی، تأیید دو مرحله‌ای و سیستم‌های مانیتورینگ است.
معایب صرافی ارز دیجیتال متمرکز
به دلیل اینکه صرافیهای متمرکز اطلاعات حساب‌ها و ارزهای کاربران را در یک مکان متمرکز ذخیره می‌کنند، در صورتی که این صرافی‌ها هدف حملات سایبری قرار بگیرند، اموال کاربران در خطر قرار می‌گیرد.
در صرافیهای متمرکز، نهاد مرکزی مسئولیت مدیریت و کنترل ارزها و معاملات را بر عهده دارد. این موضوع ممکن است باعث ایجاد نقص‌ها در عملکرد و امکان تغییر قوانین و مقررات توسط نهاد مرکزی شود.
صرافیهای متمرکز معمولاً اطلاعات مربوط به معاملات و قیمت‌ها را به صورت محدود یا در برخی موارد عمومی نمی‌کنند. این موضوع ممکن است باعث کاهش شفافیت بازار و اعتماد کاربران شود.
صرافی ارز دیجیتال غیر متمرکز
در صرافی غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال (Decentralized Exchange)، امکان معامله ارز دیجیتال بین افراد بدون نیاز به باز کردن حساب وجود دارد. در این نوع صرافی، معاملات به صورت مستقیم بین کاربران (همتا به همتا) انجام می‌شود و هیچ واسطه مرکزی در این فرآیند وجود ندارد. به عبارت دیگر، این اکسچنج‌ها به صورت غیرمتمرکز عمل می‌کنند و هیچ مرجع کنترل‌کننده‌ای برای تسهیل معاملات وجود ندارد.
این نوع صرافی‌ها اغلب بر پایه قراردادهای هوشمندی که در بلاکچین اجرا می‌شوند، ساخته می‌شوند و امنیت بالایی دارند. همچنین، این صرافی‌ها به کاربران امکان می‌دهند که کنترل کاملی بر دارایی‌های خود داشته باشند و از مزایای حفظ حریم خصوصی و کاهش هزینه‌های تراکنش نیز برخوردار شوند.
مزایای صرافی غیر متمرکز
صرافیهای غیرمتمرکز یا (DEX)، در مقابل صرافیهای متمرکز ارز دیجیتال، دارایی‌های شما را کنترل نمی‌کنند و دارایی‌تان به صورت مستقیم در اختیار خودتان قرار دارد. این دارایی‌ها به صورت غیرمتمرکز و معمولاً توسط کاربران یا نرم‌افزار خود صرافی ذخیره می‌شود؛ به عبارت دیگر، در DEXها، شما کنترل کاملی بر دارایی‌هایتان دارید و صرافی تنها به عنوان یک واسطه برای انجام معاملات عمل می‌کند.
با حذف واسطه‌های مرکزی مانند بانک‌ها و صرافیهای مرکزی، هزینه‌های تراکنش به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد. این امر به کاربران امکان می‌دهد تا هزینه‌های معاملات خود را به حداقل برسانند.
برای استفاده از یک صرافی غیرمتمرکز رمزارزی، تنها چیزی که نیاز دارید یک کیف پول ارز دیجیتال است و نیازی به احراز هویت یا ارائه مدارک شناسایی نیست.
در این نوع صرافی، حفظ حریم خصوصی افراد نسبت به صرافیهای متمرکز بیشتر است و اطلاعات شخصی شما محافظت می‌شود. به عبارت دیگر، در صرافی غیرمتمرکز، شما به طور مستقیم و بدون نیاز به احراز هویت و مدارک شناسایی می‌توانید ارز دیجیتال خود را مدیریت کنید.
معایب صرافی غیر متمرکز
با اینکه حجم معاملات در برخی از DEXها مانند یونی‌سواپ روز به روز بیشتر می‌شود، اما تسویه تراکنش‌ها در این نوع صرافی‌ها ممکن است زمان بیشتری طول بکشد. در نتیجه، زمان لازم برای تأیید و تسویه تراکنش‌ها در DEXها معمولاً بیشتر از صرافیهای متمرکز است که تسویه تراکنش‌ها به صورت مرکزی انجام می‌شود.
صرافیهای غیرمتمرکز ممکن است نتوانند هر نوع معامله‌ای را پشتیبانی کنند و به تعداد محدودی از معاملات مانند اسپات و فیوچرز محدود شوند.
در صورتی که در یک صرافی غیرمتمرکز مشکلی رخ دهد، معمولاً امکان بازیابی دارایی‌ها وجود ندارد. این به این معنی است که در صورتی که کلید خصوصی یا اطلاعات دسترسی به کیف پول از دست برود، دسترسی به دارایی‌ها نیز از بین می‌رود.
استفاده از صرافیهای غیرمتمرکز برای تریدرهای حرفه‌ای ممکن است محدودیت‌هایی داشته باشد. این صرافی‌ها عموماً گزینه‌های پیشرفته ترید را به میزان کمتری ارائه می‌دهند و استفاده از سفارش‌های رایج در میان تریدرها و معاملات الگوریتمی در محیط‌های غیرمتمرکز دشوار است.
صرافی ارز دیجیتال هیبریدی
صرافی ارزهای دیجیتال هیبریدی یا ترکیبی (HEX)، یک نوع صرافی است که ویژگی‌هایی از صرافیهای متمرکز و غیرمتمرکز را ترکیب می‌کند. در این نوع صرافی، بخشی از عملکرد و معامله ارز دیجیتال به صورت متمرکز انجام می‌شود، در حالی که بخش دیگر به صورت غیرمتمرکز عمل می‌کند. این صرافی‌ها بر بستر بلاکچین ساخته شده‌اند و امنیت دارایی‌های کاربران را بهبود می‌بخشند، زیرا اطلاعات تراکنش‌ها در بلاکچین ثبت و تأیید می‌شوند و قابل تغییر نیستند.
مزایای صرافی هیبریدی
صرافیهای هیبریدی تلاش می‌کنند برتری‌های هر دو نوع صرافی را با هم ترکیب کنند. آنها به عنوان یک واسطه بین صرافیهای متمرکز و غیرمتمرکز عمل می‌کنند و از فناوری بلاکچین بهره می‌برند.
صرافیهای هیبریدی به کاربران امکان می‌دهند تا معاملات خود را با حفظ حریم خصوصی انجام دهند. اطلاعات شخصی و مالی کاربران در قراردادهای هوشمند رمزگذاری شده و به صورت محرمانه در بلاکچین ذخیره می‌شوند.
سرعت تراکنش بالاتری نسبت به صرافیهای متمرکز دارند. این مورد به دلیل استفاده از فناوری بلاکچین و قراردادهای هوشمند است که نیاز به واسطه‌های مرکزی را کاهش می‌دهد.
معایب صرافی هیبریدی
صرافیهای هیبریدی ممکن است پیچیدگی فنی بیشتری نسبت به صرافیهای متمرکز داشته باشند. این صرافی‌ها بر اساس فناوری بلاکچین و قراردادهای هوشمند عمل می‌کنند که نیاز به دانش فنی و فهم درست از این فناوری‌ها را می‌طلبد.
صرافیهای هیبریدی معمولاً کمترین سطح نظارت و تنظیمات را نسبت به صرافیهای متمرکز دارند. این ممکن است به معنای کمبود حفاظت قانونی و حقوقی برای کاربران باشد.
صرافیهای هیبریدی ممکن است پشتیبانی محدودتری نسبت به صرافیهای متمرکز یا غیرمتمرکز داشته باشند. این ممکن است به معنای کاهش امکانات پشتیبانی و زمان پاسخگویی به مشکلات کاربران باشد.
دلیل اهمیت انتخاب صرافی ارز دیجیتال
صرافیهای ارز دیجیتال امکان تبادل پول فیات و ارزهای دیجیتال را برای کاربران خود فراهم کرده و به ازای خدماتی که ارائه می‌دهند کارمزد دریافت می‌کنند. برخی از این صرافی‌ها ساختار فیزیکی دارند و برخی دیگر تنها به صورت آنلاین خدمات ارائه می‌دهند. اما در انتخاب یک صرافی ارز دیجیتال، باید به عواملی مانند امنیت، حریم خصوصی، کارمزد، حجم معاملات، پشتیبانی مشتریان، روش‌های پرداخت و همچنین، اعتبار و قوانین مربوط به صرافی مورد نظر توجه کرد.
در نتیجه در این مقاله، به بررسی عملکرد و ویژگی‌های صرافیهای ارز دیجیتال، امنیت و حفاظت اطلاعات، نقاط قوت و ضعف صرافی‌ها، تأثیر آنها بر بازارهای مالی پرداختیم.
