قرارداد پولی ایران و روسیه اقدامی در راستای دلار زدایی

به گزارش ایران دکونومی، محسن کریمی معاون امور بین‌الملل بانک مرکزی در تشریح جزئیات پیمان پولی ایران و روسیه گفت: دو اقدام پیمان پولی بین دو کشور و پرداخت‌های کارتی مسافران نهایی شده و پیمان پولی از هفته‌های آینده و پرداخت‌های کارتی از اواخر ماه آگوست عملیاتی می‌شود.

 پیمان پولی میان ایران و روسیه از نوع خط معاوضه نقدینگی بین دو کشور است که یک رویکرد برای دلارزدایی و کاهش خطرات آسیب‌پذیری در برابر تحریم‌هاست.

بیش از یک دهه است که بانک مرکزی برای ارز مسافری اسکناس دلار می‌دهد؛ اما از این به بعد به سمتی می‌رویم که با کشور‌های همسو از طریق کارت بانکی خودشان همان سهمیه ارزی خودشان پرداخت می شود.مثلاً مسافر متقاضی ارز در خودپرداز روسیه به اندازه سهمیه ارزی خودش می‌تواند روبل دریافت کند و از حساب خودش ریال کم شود. 

به عبارتی مسافران ایرانی و روسی می‌توانند از کارت‌های بانکی خود هم در دستگاه‌های خود پرداز و هم دستگاه‌های کارتخوان در دو کشور استفاده کنند.  

خط معاوضه نقدینگی

پیمان پولی که بین دو بانک مرکزی منعقد شده از نوع خط معاوضه نقدینگی میان دو کشور است. که یک رویکرد برای دلار زدایی و کاهش خطرات تحریمی است که یک اقدام تحریم ناپذیر محسوب می‌شود. به عبارت دیگر، پول ملی هر کشوری را غیر قابل تحریم می‌کند.  

همه کشورها طی دهه‌های گذشته مبادلات خود را با دلار انجام می‌دادند که طی دو الی سه دهه گذشته یورو نیز به عنوان یک ارز مبادله‌ای و تجاری وارد تجارت بین‌الملل شد، اما از دهه گذشته، برخی کشورهای مستقل به سمت رویگردانی از دلار و یورو رفتند و تصمیم به استفاده از پول‌های ملی خود گرفتند که دارای ریسک است و ابزارهای پوشش ریسک برای آنها وجود ندارد.

با این حال بانک‌های مرکزی در یک اقدام نوآورانه شروع به کاهش ریسک پول‌های ملی خود از طریق قراردادهای معاوضه کردند و ایران نیز که یک کشور تحت تحریم است، طی چند سال گذشته این رویکرد را اتخاذ کرد و امروز متعاقب این پیمان پولی صادر کننده ما صادرات خود را به ریال انجام می‌دهد، همان گونه که صادر کننده روسیه صادرات خود را با روبل انجام می‌دهد که این یک اتفاق مهم است.

بوسیله این روش با هر کشوری که مبادله کنیم تجارت خود را با پول‌های ملی انجام می‌دهیم. وقتی که این زیرساخت وجود داشته باشد، تجار دو طرف نیاز به استفاده از دلار و یورو ندارند و ما ریالی که صادرکنندگان ما به دست می‌آوردند به عنوان ریال برون مرزی، می‌توانند در مرکز مبادله ارز و طلا آن را به نرخ مبادله‌ای به دلار و یورو تبدیل کنند، بنابراین یک مشوق صادراتی نیز برای صادرکنندگان ایرانی به روسیه ایجاد می‌شود.

وی با اشاره به مراحل اجرایی پیمان پولی و امکان استفاده از شبکه کارتی دو کشور گفت: باید اشاره داشت که کشورها کارت‌های بانکی خود را در چارچوب مستر و ویزا به دیگر کشورهای متصل می‌کنند اما وقتی که چارچوب مستر و ویزا و سایر ابزارهای غربی، برخی کشورها را تحریم می‌کنند، نمی‌توان دست روی دست گذاشت. ایران یک شبکه کارتی بومی و گسترده‌ با سابقه تقریبا ۲۰ ساله دارد که آن را به شبکه پرداخت کارتی میر روسیه متصل کرده‌ایم و دو شبکه را به یکدیگر بدون استفاده از مستر و ویزا متصل می‌شوند.

معاون امور بین‌الملل بانک مرکزی خاطر نشان کرد: از اول شهریور ماه کارت‌های بانکی ایران در خودپردازهای روسیه قابل استفاده هستند و در فاز دوم و تا پایان سال میلادی جاری، کارت‌های بانکی روسیه در پذیرنده‌های فروشگاهی ایران، پذیرش می‌شوند و بعد از پایان سال جاری میلادی وارد فاز سوم می‌شویم که کارت‌های بانکی ایرانی در پذیرنده‌های فروشگاهی روسیه، پذیرش می‌شوند. به عبارتی از ابتدای شهریور ماه از طریق کارت‌های بانکی ایرانی می‌توان از خودپردازهای روسیه، روبل برداشت کرد.