ریال دیجیتال چیست؟
ریال دیجیتال، نسخه الکترونیکی ریالی است که در حال حاضر نیز در حساب بانکی تمام ایرانیان وجود دارد و کارکرد آن مانند اسکناس است. در این مقاله نگاهی جامع به ریال دیجیتال خواهیم داشت.
ایران دکونومی: ریال دیجیتال همان پول قانونی کشور است که بدهی بانک مرکزی به مردم محسوب میشود. این پول، کمنوسان بوده و هر واحد آن ارزشی برابر با یک ریال دارد. بنابراین اطلاق کردن عبارتهایی مثل «رمزارز بومی» یا «رمز ریال» در این خصوص صحیح نمیباشد. این فرم پول، ارزش مستقلی نداشته و ارزش آن توسط بازار تعیین نمیشود. همچنین ریال دیجیتال مشابه بیت کوین یا هر نوع رمزارز غیرمتمرکز دیگری نیست که توسط جامعه خودمختار و مستقل مدیریت میشوند.
ریال دیجیتال و فرآیندهای انتشار آن طبق چیزی که در قانون دیده شده کاملا مشابه اسکناس است، یعنی هر آن چیزی که برای انتشار اسکناس استفاده میشود؛ شامل اینکه، پشتوانه داشته باشد، هیات نظارت بر اندوخته اسکناس بررسیهای لازم را انجام دهد و سایر موارد مشابه اسکناس است.
بر این اساس ریال دیجیتال، شکل یا فرم دیجیتالی ریال است که توسط بانک مرکزی صادر و مدیریت میشود و فرم جدید پولی نیست. این شکل پول، از نظر عرضه و ارزش تحت تاثیر سیاستهای پولی، مازاد تجاری و بانک مرکزی کشور قرار دارد.
ریال دیجیتال شکل دیگری از پول است؛ نه یک روش پرداخت، که باید آن را اسکناسی فرض کرد که قابل برنامهریزی است و می تواند از سوی قانونگذاران مسدود شده یا سوزانده شود. (حیات نیوز)
ریال دیجیتال بانک مرکزی باتوجه به گستردگی عملیاتی، ذینفعان و بازیگران متعددی را به صورت مستقیم یا غیرمستقیم با خود همراه خواهد کرد. ذینفعان اصلی ریال دیجیتال شامل بانک مرکزی، بانکها و موسسات اعتباری، تامینکنندگان فنآوری و کاربران عادی و تجاری هستند. این مدل از یک الگوی توزیع شده پیروی میکند و نقش راهبر این زیستبوم را بانک مرکزی ایفا خواهد کرد.
اهداف ریال دیجیتال
ریال دیجیتال به سه هدف اقتصادی، کسب و کاری و فنی طراحی شده است که در تصویر زیر مولفههای هر یک از این سه هدف نمایش داده شده است.
علاوه بر این مولفههای اساسی، ریال دیجیتال اهدافی فرعی را نیز دنبال میکند. ریال دیجیتال باید بتواند حریم خصوصی افراد حقیقی و حقوقی را در سطوح مختلف تامین و تضمین کرده و راهکاری برای تعریف سطح دسترسی افراد و نهادهای مختلف را به انواع دادهها در اختیار داشته باشد و به گونهای طراحی شود که در هر زمان، امکان اعمال سیاستهای مختلف بانک مرکزی در آن ممکن باشد. همچنین این زیرساخت باید حداکثر انطباق را با مختصات فعلی بانکها داشته و کمترین تغییرات را به آنها تحمیل کند.
یکی دیگر از عناصر کلیدی، قابلیت توسعه ظرفیت شبکه زیرساخت است که لازم است قابلیت مدیریت تعداد زیاد تراکنش را داشته باشد.
به علاوه ریال دیجیتال باید بتواند مستقل از زیرساختهای پرداخت فعلی مانند سامانههای ساتنا، حواله بین بانکی پایا و شبکه الکترونیکی پرداخت کارتی یا همان شاپرک فعالیت کند. (تجارت نیوز)
پشتوانه ریال دیجیتال
مهران محرمیان معاون فناوری بانک مرکزی، طی گفتگویی با فارس در این خصوص گفته بود: «ریال دیجیتال و فرآیندهای انتشار آن طبق چیزی که در قانون دیده شده کاملا مشابه اسکناس است یعنی هر آن چیزی که برای انتشار اسکناس استفاده میشود؛ شامل اینکه، پشتوانه داشته باشد، هیات نظارت بر اندوخته اسکناس بررسیهای لازم را انجام دهد و سایر موارد مشابه اسکناس است.»
سپس توضیح میدهد: «به عبارت دیگر تمامی آنچه اسکناس دارد را در ریال دیجیتال هم داریم، به جزء اینکه در این پروژه فیزیک اسکناس وجود ندارد، برای تبادلش لازم نیست دو نفر کنار هم باشند و مهمتر از همه این قابلیت وجود دارد که قراردادهای هوشمند در داخل این نوع پول تعبیه شود و بین گیرنده و فرستنده که به صورت همتا به همتا این پول را مبادله میکنند به صورت هوشمند اجرا میشود.»