گزارش مرکز پژوهشهای مجلس از میزان زیاندهی بانک آینده!
اضافه برداشت و مانده بدهی بانک آینده از بانک مرکزی تا پایان خرداد سال ۱۴۰۲ حدوداً ۸۰ همت است. این بانک بهار 1402 بیش از ۱۱ هزار میلیارد تومان زیان کرده است.
به گزارش ایران دکونومی و به نقل از مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، بانک آینده در فصل بهار بیش از ۱۱ هزار میلیارد تومان زیان کرده است. این بانک در همین فصل بیش از ۲۳ هزار میلیارد تومان اضافه برداشت از بانک مرکزی داشته است.
مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در روزهای اخیر در گزارشی به بررسی وضعیت بانک آینده پرداخته که در ادامه بخشهایی از این گزارش آورده شده است.
میزان ناترازی بانک آینده
ناترازی و انباشت ریسک در شبکه بانکی را میتوان به عنوان یکی از مهمترین ریشههای ناترازیها و بیثباتیهای کلان اقتصاد ایران معرفی کرد که در دو دهه گذشته مسائلی مانند انحراف اعتبارات از تولید به فعالیتهای نامولد، کاهش ارزش پول ملی، تورم، بیثباتی مالی را در پی داشته است.
در این راستا مرکز پژوهش های مجلس در رابطه با ناترازی بانک آینده آورده است که؛ روند نزولی و بحرانی این بانک در شاخصهای مختلف نشان میدهد مرور زمان نه تنها نتوانسته از عمق ناترازی این بانک بکاهد، بلکه هزینههای حل و فصل ناترازی این بانک را افزایش داده است. به نظر میرسد، اقدام فوری انتظامی و قضایی با هدف توقف روند بیانضباطی در بانک آینده ضروری است. اگرچه بانک مرکزی در سالهای اخیر با هدف بازگرداندن این بانک به مدار ثبات اقدامهای مثبتی انجام داده است، اما فهرست تخلفات صورت گرفته در این بانک نشانگر آن است که حصول تام به نتیجه مطلوب، علاوه بر ادامه تلاشهای بانک مرکزی، به حمایتها و تفاهمات فراقوهای در کشور نیازمند است.
اختصاص 75 درصد از تسهیلات غیردولتی به بانک آینده
طبق گزارشهای بانک مرکزی حدود ۷۵ درصد (۱۳۰ هزار میلیارد تومان) از مانده تسهیلات اعطایی و مطالبات از اشخاص غیر دولتی به شرکتهای مرتبط با بانک آینده اختصاص یافته که با عنایت به وضعیت مالی شرکتهای مزبور و عدم رسیدن به مرحله سودآوری، عمده این تسهیلات مطابق استانداردهای مالی باید در طبقه غیرجاری گزارش میشد که عدم رعایت این مهم نشان میدهد میزان مطالبات غیرجاری بانک از آنچه در صورتهای مالی گزارش شده بیشتر است.
زیان دهی ماهیانه 4 هزار میلیارد تومان
فعالیت بانک آینده در جذب سپرده و اعطای تسهیلات در سالهای اخیر به شدت زیانده بوده و هر ساله نیز بر میزان زیان حاصل شده افزوده شده است. در سال ۱۴۰۱ زیان حاصل از این فعالیت با شدت چشمگیری افزایش یافته است، بنابراین وضعیت بانک از منظر سوددهی در فعالیت اصلی خود که جذب سپرده و اعطای تسهیلات است به شدت بحرانی و خطرناک است علاوه بر این مطابق گزارشهای بانک مرکزی بانک آینده به طور میانگین ماهانه ۴ همت زبان شناسایی میکند و در سه ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۲ این بانک حدوداً ۱۱ همت زیان شناسایی کرده است. همچنین حجم اضافه برداشت این بانک تا پایان خرداد سال ۱۴۰۲ به ۸۰ همت رسیده است.
همچنین باید اشاره داشت که هزینه سود سپردهها در بانک آینده در سالهای اخیر تقریباً ۸۰ الی ۹۰ درصد از هزینههای بانک را تشکیل میدهد. طی سالهای مختلف نرخ بهای تمام شده پول در بانک آینده به دلیل جذب سپردههای گران قیمت در رقابت عنان گسیخته برای حفظ و جذب سپردهها در یک جنگ قیمتی فشرده، همواره بالا بوده است به طوری که سهم سپردههای گران قیمت ۹۴.۵ درصد بوده است. این در حالی است که متوسط سهم سپردههای ریالی گرانقیمت در نظام بانکی تقریباً ۷۰ درصد است.
شاخص های عملکردی بانک آینده
نسبت کفایت سرمایه بانک آینده به عنوان مهمترین شاخص تحلیل سرمایه در مقایسه با سایر بانکها و مؤسسههای اعتباری غیربانکی، در وضعیت نابه سامانی قرار دارد؛ بانک آینده پس از بانک سرمایه بدترین وضعیت را در میان بانکها و مؤسسههای اعتباری غیربانکی داراست و شاخص کفایت سرمایه آن به منفی ۱۴۰ درصد رسیده است.
در چهار حوزه تسهیلات و تعهدات کلان، تسهیلات و تعهدات اشخاص مرتبط، سرمایهگذاریها و نسبت خالص داراییهای ثابت عملکرد بانک به شدت فراتر از حدود نظارتی است. تسهیلات و تعهدات کلان حدوداً ۲۲۰ همت، تسهیلات و تعهدات اشخاص مرتبط حدوداً ۱۰۹ همت، سرمایهگذاریها حدوداً ۸۸ همت و نسبت خالص داراییهای ثابت به منفی ۱.۸ درصد رسیده است. باید توجه داشت که سرمایه نظارتی مبنای محاسبات حدود نظارتی فوق، با فرض پذیرش بازگشت ذخایر مطالبات مشکوکا لوصول و شناسایی درآمد موهومی بهدست آمده است.
معیارهایی که شرایط بانک آینده را بحرانی نشان میدهند
سهم بالای مطالبات غیرجاری و به ویژه مشکوک الوصول در ترکیب مطالبات بانک که در مجموع مطالبات غیرجاری طبق صورتهای مالی منتشره به حدود ۳۰ درصد از مطالبات بانک میرسد که تحلیلهای این گزارش نشان داد نسبت واقعی مطالبات غیرجاری بسیار بیشتر از عدد فوق الذکر است.
کاهش بسیار سهم درآمد تسهیلات سپردهگذاری و اوراق بدهی در ترکیب درآمدهای بانک و همچنین افزایش هزینه مالی با توجه به عدم موفقیت در تأمین مالی از بازار بین بانکی و توسل به اضافه برداشت از بانک مرکزی که نشانگر خطر جدی برای منابع درآمدی و هزینههای بانک است.
اضافه برداشت و مانده بدهی بانک آینده از بانک مرکزی تا پایان خرداد سال ۱۴۰۲ حدوداً ۸۰ همت است؛ زیانده بودن فعالیت اصلی بانک در چند سال اخیر به نحوی که با تشدید این زیان، شناسایی زیان قابل توجه ۳۹.۲ همتی در سرفصل خالص درآمد (هزینه) تسهیلات و سپردهگذاری بانک در سال ۱۴۰۱ را به دنبال داشته است.
روند به شدت نزولی نسبت کفایت سرمایه در سالهای اخیر و رسیدن به مقدار منفی ۱۴۰ درصد در سال ۱۴۰۱ در این نسبت که وضعیت به شدت بحرانی کفایت سرمایه بانک را نشان میدهد.
فراتر رفتن از حدود نظارتی با اختلاف زیاد در سرفصلهای تسهیلات و تعهدات، کلان تسهیلات و تعهدات اشخاص مرتبط سرمایه گذاریها و همچنین منفی بودن نسبت خالص داراییهای ثابت در سالهای اخیر بازده منفی ۶۴ درصد در مصارف مشاع و ثبت زیان انباشته ۱۱۴.۲ همت در سال ۱۴۰۱ برای عملکرد بانک.
سخن پایانی
سیاستگذار باید توجه داشته باشد که در صورت عدم تغییر جدی در شیوه فعالیت بانک آینده، ساختار معیوب درآمد هزینه آن مستلزم افزایش فزاینده زیان و اضافه برداشت از بانک مرکزی خواهد بود. به طور خاص فعالیت هر ماه بانک آینده به طور میانگین ۴ همت زیان ایجاد میکند و طی سه ماهه ابتدای سال ۱۴۰۲ نیز مانده اضافه برداشت این بانک از بانک مرکزی ماهانه حدوداً ۷.۵ همت افزایش یافته است لذا تعویق حل و فصل این بانک هزینههای بیشتری را به اقتصاد تحمیل میکند.