علت ممنوعیت واردات آیفون ۱۵ مشخص شد
یک سال پس از ممنوعیت واردات و رجیستری آیفون ۱۴، آیفون ۱۵ نیز در ایران ممنوع شد. اقدامی که ابهامات زیادی را در زمینه چرایی این اتفاق به وجود آورد. اما در تازهترین اظهارات، آمریکایی بودن این کالا، ممنوعیت واردات خشکبار ایران به آمریکا و کمبود ارز برای واردات آیفون از دلایل این اقدام عنوان شده است.
به گزارش ایران دکونومی، باتوجه به اظهارات مهدی عبقری، دبیر انجمن واردکنندگان موبایل، از آنجاییکه امکان واردات قانونی گوشی آیفون ۱۴ و ۱۵ وجود ندارد این مدل گوشیها رجیستر نخواهد شد.
دبیر این انجمن در این خصوص گفت: به دلیل شرایط تحریمی، کمبود ارز و ارزبر بودن آیفونها، حاکمیت به این نتیجه رسیده است که اساساً واردات آیفون را بسته نگه دارد.
موضوع کمبود ارز که همواره برای موبایلهای بالای ۶۰۰ دلار وجود داشته است، با منبع جدید ارز، یعنی ارز حاصل از صادرات دیگران، جبرانپذیر است. هرچند مصوبه ارز حاصل از صادرات غیر، مصوب شده اما به نظر میرسد ابلاغیه نحوه استفاده از آن هنوز به شرکتها نرسیده است.
به گفته عضو هیات مدیره انجمن واردکنندگان موبایل، اگر این موضوع عملی شود، بازرگانان با ارز حاصل از صادرات غیر میتوانند ارز واردات آیفون ۱۴ و ۱۵ را تامین کنند. اما این اتفاق نمیافتد، زیرا تصمیم ممنوعیت واردات آیفون یک موضوع حاکمیتی است و حتی اگر این چالش نیز حل شود، نهتنها تضمینی برای آزادسازی آیفون نیست، بلکه امکان ورود قانونی این کالا بسیار کم یا فعلاً نشدنی است.
گفتنی است که قبل از این نیز طبق بخشنامه گمرک در اسفندماه ۱۴۰۱، واردات کلیه گوشیهای تلفن همراه با نشان تجاری اپل (مدل ۱۴ و کلیه مدلهای بعد از آن) از هر طریقی از جمله مسافری و پستی ممنوع اعلام شده بود، در واقع خبر ممنوعیت واردات آیفون ۱۵ چندان هم جدید نبود، اما از آنجا که مصاحبه دبیر انجمن واردکنندگان موبایل دقیقاً مصادف با رونمایی از سری آیفون ۱۵ توسط شرکت اپل بود، بازتاب گستردهای در فضای مجازی پیدا کرد و در این میان، واکنش یکی از نمایندگان مجلس نسبت به این خبر جالب توجه بود.
جلال رشیدی کوچی، عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس نوشت: دبیر انجمن واردکنندگان موبایل بهتر است در کاری که به ایشان مربوط نیست دخالت نکند؛ با توجه به حرکت خطرناک و زیرپوستی جهت انحصاری کردن بازار موبایل به بهانه کمبود ارز (همان چیزی که برای خودرو اتفاق افتاد) و حفظ کرامت مردم عزیز ایران این موضوع را در مجلس پیگیری خواهم کرد.
این اظهارنظر در حالی مطرح شده است که طبق گزارشی که اخیراً از سوی خبرگزاری مهر منتشر شده، میزان صرفهجویی ارزی که از محل ممنوعیت واردات آیفون ۱۴ صورت گرفته، حدود نیم میلیارد دلار برآورد میشود. همین موضوع نشان میدهد تصمیم ممنوعیت واردات آیفون ۱۴ هرچند در مرحله تصمیمگیری و اجرا با مشکلاتی مواجه شد، اما به مقصود اصلی خود یعنی جلوگیری از اتلاف منابع ارزی رسیده است.
از سوی دیگر هم حسین روزبه، عضو هیات مدیره انجمن واردکنندگان موبایل، درباره خارج از اختیار بودن واردات آیفون ۱۵ از اختیار انجمن واردکنندگان موبایل گفت: تا زمانی که نظرات افرادی که در دولت هستند با هم مشترک و یکسو نباشد، امیدی به آزادسازی آیفون ۱۵ نیست.
او ضمن اشاره به رأی قطعی فعلی نسبت به ممنوعیت واردات آیفون ۱۴ و ۱۵ افزود: واردات آیفون از سمت دولت بسته شده است، اما در همان فضا مخالفان و موافقان زیادی دارد.
طبق این اظهارات ممنوع بودن آیفون ۱۵ چند دلیل دارد؛ یک دلیل آن، ممنوع بودن واردات خشکبار ایران به آمریکاست؛ به دلیل اینکه خشکبار ایران به آمریکا وارد نمیشود، پس کالای آمریکایی هم نباید وارد ایران شود.
این عضو هیات مدیره انجمن واردکنندگان موبایل در مورد علت دیگر این ممنوعیت توضیح داد: عدهای در دولت معتقد هستند از آنجا که قیمت آیفون ۱۵ بالای ۶۰۰ دلار است مشکل تامین ارز وجود دارد، اما به نظر میرسد این موضوع قابل حل است، زیرا با توافقها و پیگیریهایی که برای گوشیهای بالای ۶۰۰ دلار انجام شده است، با تصویب ارز حاصل از صادرات دیگران، این موضوع بهبود مییابد. عدهای هم صریحاً میگویند به دلیل اینکه این کالا برند آمریکایی است، واردات آن باید ممنوع شود.
روزبه از بینتیجه بودن تلاشها برای آزادسازی این ممنوعیت یادآورد شد: انجمن پارسال برای واردات آیفون ۱۴ و امسال برای آیفون ۱۵ تلاشها و مذاکرات بسیاری کرد، اما نتیجهبخش نبود.
ارز حاصل از صادرات غیر چه تاثیری بر تامین ارز آیفون دارد؟
علاوه بر آن گزارشهای گمرک حکایت از این دارد که کسری تجاری در سال ۱۴۰۲ نیز ادامه دارد و در پنجماهه ابتدایی سال جاری میزان صادرات غیرنفتی حدود ۱.۵ میلیارد دلار کمتر از ارزش کالاهای وارداتی بوده است. البته به این آمار و ارقام بایستی میزان قاچاق ورودی یا واردات غیرقانونی را هم اضافه کرد که موجب افزایش میزان مصارف ارزی کشور میشود؛ طبق آخرین آمارهای اعلام شده از سوی مسئولان ستاد مبارزه با قاچاق، میزان واردات غیرقانونی سالانه به کشور حدود ۱۴ میلیارد دلار تخمین زده میشود؛ با این وجود میزان شکاف بین عرضه و تقاضا در بازار ارز بسیار بالاست.
تاکنون ارز واردات موبایلهای بالای ۶۰۰ دلار از منبع ارز حاصل از صادرات خود بوده است، ارز حاصل از صادرات غیر که چند هفته گذشته خبرش منتشر شد، هنوز تصویب و به بانک منتقل نشده است. گویا در حال حاضر این موضوع در حد توافقی بوده که انجام شده، اما دستورالعمل اجرایی آن به شرکتها ابلاغ نشده است. به گفته روزبه، اگر این مصوبه تایید شود، بازرگانان با ارز حاصل از صادرات غیر میتوانند ارز واردات آیفون ۱۴ و ۱۵ را تامین کنند.
چرا قیمت آیفون ۱۵ در بازار موبایل کاهش یافت؟
قیمت آیفون ۱۵ در بازار موبایل از ۷۵ میلیون تومان شروع میشود. اوایل فروش در بازار با قیمت بالای ۱۰۰ میلیون تومان به فروش رفت؛ اما اپل هم مانند تمامی کالاها و برندهای دیگر، بعد از گذشت مدتی از تب قیمتی میافتد و طبیعتاً در آن زمان مشتریهای بیشتری برای خرید خواهد داشت.
اکنون پس از چند هفته از ۱۰۰ میلیون به ۷۵ تا ۸۵ میلیون تومان کاهش یافته که این نشان میدهد قیمت آیفون به یک قیمت تعادلی نسبت به سایر کشورها رسیده است.
در حال حاضر اما وضعیت بازار نشان میدهد که آیفون هر قیمتی که داشته باشد، طرفداران خود را دارد و به همین دلیل است که نه تنها قشر سرمایهدار بلکه قشر متوسط جامعه نیز با هر شرایطی مثل وام و قسط، با این موضوع کنار میآیند.
با این حال تعبیر فعالان حوزه موبایل از تفاوت قیمتها چیز دیگریست. داور امانپور، فعال حوزه موبایل گفت: هر موبایلی که تازه وارد میشود قیمت بالایی دارد، به همین دلیل معمولاً مردم بعد از یک ماه به سمت خرید موبایل جدید میروند. آیفون ۱۵ بر اساس فعال و غیرفعال بودن، از ۸۵ تا ۹۶ میلیون تومان در بازار به فروش میرود. بعضی از گوشیها از کارخانه مستقیم وارد میشوند یعنی اصلاً باز نشدهاند، این مدلها غیرفعال هستند، اما بعضیها فعالشده هستند یعنی در کشور دیگری موبایل را باز میکنند و به بهانه اینکه در کشور دیگری مصرف میشود، به شکل دست دوم وارد ایران میکنند؛ دلیل اصلی این موضوع نیز تحریم بودن ایران است.
او رنگبندی را نیز در قیمت موبایل موثر دانسته و به باور وی، رنگ آبی ارزانتر و رنگ تیتانیوم پرطرفداترین و گرانترین است که اختلاف قیمت میان آنها بالغ بر پنج میلیون است.
با تمام این موارد اما امیدواریها برای ارزان شدن قیمت آیفون ۱۵ وجود دارد. فعالان این حوزه باور دارند که اگر دلار ثابت باشد، قطعاً با کاهش قیمت و افزایش تقاضای مردم برای خرید آیفون مواجه خواهیم بود. گفته میشود حتی اگر قفل شبکه آیفون هیچ وقت شکسته نشود، عدهای از طرفداران آیفون تحت هر شرایطی از همین برند استفاده میکنند.
با تمام موارد ذکر شده در نهایت میتوان گفت که حدود ۱۰ روز از رونمایی آیفون ۱۵ میگذرد، اما در ایران دومین سال است که خرید این کالای پرطرفدار بین مردم، با دور زدن موانع قانونی اتفاق میافتد. سرنوشت آیفون ۱۵ نیز مانند مدلهای قبلی آیفون چالشهای فراوانی پیدا کرده و واردات و رجیستر آن همچنان ممنوع است.