داستان و تاریخچه برند «نایک» از ابتدا تا به امروز

به گزارش واحد ترجمه ایران دکونومی، برند «نایک» NIKE توسط «فیل نایت» و «بیل باورمن» در سال 1964 تأسیس شد. «فیل نایت» در حال حاضر یک تاجر میلیاردر است، اما در ابتدای کار خود به عنوان گزارشگر ورزشی و حسابدار کار می‌کرد. او جوایز زیادی را به عنوان یک دونده مسافت‌های میانی در اواخر دهه 1950 از دانشگاه محل تحصیل دریافت کرد و مربی او «بیل باورمن» بود.

«بیل باورمن» سعی داشت «فیل نایت» و سایر شاگردان خود را به درستی آموزش دهد، به همین دلیل تلاش می‌کرد راندمان شاگردان خود را افزایش داده و با بالا بردن کیفیت کفش‌های ورزشی، باعث بهبود عملکرد آن‌ها شود. او روش‌های مختلفی را امتحان کرد که هیچ کدام از آن‌ها موفق‌آمیز نبودند. در این میان شاگرد بیل، «فیل نایت» برای ادامه تحصیل به دانشگاه استنفورد رفته و در آنجا به یک شرکت ژاپنی پیشنهاداتی در ارتباط با تولید کفش و رقابت با بهترین برندهای آلمانی ارائه داد، اما این پیشنهادات سال‌ها نادیده گرفته شد.

درنتیجه فیل نایت اقدام به وارد کردن کفش از ژاپن کرد و تصمیم گرفت که این محصولات را در منطقه محل زندگی خود به فروش برساند. بنابراین «فیل» با ترکیب علاقه به دویدن و مهارت‌های تجاری تازه کسب‌شده‌اش، شرکت کفش‌سازی خود را به نام Blue Ribbon Sports با هدف واردات کفش‌های «دومیدانی» با کیفیت بالا و کم‌هزینه از ژاپن به بازار آمریکا راه‌اندازی کرد.

دو سال قبل از راه‌اندازی نایک، فیل با مدرک کارشناسی ارشد در رشته مدیریت بازرگانی از دانشگاه «استنفورد» فارغ‌التحصیل شد.

«فیل نایت» مربی‌اش یعنی باورمن را وارد شراکت با خود کرد، بنابراین آن‌ها با وجود اینکه کسب‌وکارشان در ابتدا به کندی پیش می‌رفت، در سال 1965 توانستند به میزان فروش 20000 دلار برسند. این دو شریک بعد از سال‌ها تلاش خط تولید خود را راه‌اندازی کرده و در سال 1971 نیز اولین کفش ورزشی خود را تولید کردند و شرکت به پنجاه کارمند افزایش یافت. همکاری با تامین کننده کفش ژاپنی پایان یافته بود و «فیل» یک کارخانه کفش در مکزیک را برای تولید انتخاب کرد که توسط آدیداس برای تولید کفش‌هایش تایید شده بود.

تاریخچه نام «نایک» (NIKE)

«فیل نایت» برای اولین سفارش کفش‌های فوتبال چرمی خود به نام جدیدی نیاز داشت. او یک پیشنهاد از «جف جانسون»، اولین کارمند شرکت دریافت کرد و این نام «نایک» (NIKE) بود. این نام الهه پیروزی یونانی بود، کوتاه بود و به لطف حرف K صدای قوی داشت. تمام ویژگی‌های یک نام تجاری خوب را داشت و در ذهن مشتریان می‌ماند. بنابراین فیل (نایک) را انتخاب کرد و شرکت در سال 1978 نام خود را از (Blue Ribbon Sport) به (نایک) تغییر داد.

همان‌طور که گفته شد، کلمه نایک از نام یک الهه یونانی گرفته شده است. معنی این کلمه یعنی پیروزی و تلفظ دقیق آن نای-کی است. این الهه یونانی در خیلی از آثار هنری با دو بال نقاشی شده است. این نام به قدری جذاب است که می‌توان گفت نقش مهمی را در شناخته شدن این برند و معروف شدن آن ایفا کرده است.

داستان شعار نمادین «نایک» (Just do it) چیست؟

در سال 1987، نایک در حال آماده شدن برای راه‌اندازی اولین کمپین تلویزیونی بزرگ خود بود که شامل تبلیغاتی برای دویدن، پیاده روی، بسکتبال و تناسب اندام زنان بود. آژانس تبلیغاتی اعلام کرد که این کمپین نیاز به یک شعار دارد که این برند را معرفی کند.

(Just do it) «فقط انجامش بده» یکی از محبوب‌ترین شعارهای جهان است. فقط در سه کلمه این شعار ساده به ورزشکاران در همه جا این قدرت را می‌دهد که از فکر زیاد دست بردارند و اولین قدم را بردارند. و می‌گوید اگر اندامی داری و ورزشکار هستی، پس شروع کن.

در یک مستند در مورد تبلیغات در سال 2009، مشخص شد که شعار (Just do it) از آخرین کلمات یک قاتل محکوم به جوخه تیر قبل از اعدام الهام گرفته شده است: «انجامش بده!»

لازم به ذکر است که این شعار به عنوان یکی از بهترین شعارهای تبلیغاتی در دنیا محسوب شده و یکی از پنج شعار تبلیغاتی برتر قرن بیستم نیز شناخته می‌شود.

همکاری «مایکل جردن» با نایک «NIKE»

نایک توانست در مدت کوتاهی در عرصه تولید کفش‌های ورزشی قدرتمند ظاهر شود و در سال 1982 به عنوان تولیدکننده شماره یک کفش ورزشی در آمریکا به شمار رود. این برند با شعار «فقط انجام بده»، به سرعت جایگاه خود را در بین خانواده‌های آمریکایی پیدا کرد. 

در سال 1983، آدیداس یک شرکت میلیارد دلاری چند ملیتی بود که صنعت کفش ورزشی را رهبری می‌کرد. نایک به عنوان یک رقیب به دنبال راهی برای پیشی گرفتن از آدیداس بود.

در سال 1984، «مایکل جردن» ستاره بلامنازع بسکتبال جهان بود. او می‌خواست با «آدیداس» قرارداد تبلیغاتی ببندد، اما نایک پیشنهاد بهتری به او داد؛ ۵۰۰ هزار دلار در سال به مدت پنج سال و فرصتی برای طراحی خط کفش‌های خودش.

مایکل جردن به توصیه والدینش به پیشنهاد نایک پاسخ مثبت داد. سال بعد، نایک اولین جفت «Air Jordans» را وارد بازار کرد. کفش جدید بسیار موفق بود. این شرکت در سال اول قرارداد، 126 میلیون دلار «ایر جردن» فروخت.
مایکل جردن که بسیاری او را بهترین بازیکن تاریخ «NBA» می‌دانند از مشارکت سی و شش ساله خود با نایک 1.3 میلیارد دلار به دست آورد. همکاری طولانی مدت او با نایک به این برند کمک کرد تا به تولیدکننده پیشرو کفش ورزشی در جهان تبدیل شود.

در طول سال‌ها، این برند با رپر و تهیه‌کننده معروف «کانیه وست» خواننده و ترانه‌سرا، خانه مد «دیور»، برند جواهرات «سواروسکی»، برند «لویی ویتون»، «ویرجیل آبلو»، و بنیان‌گذار و طراح ارشد برند ژاپنی «Undercover Jun Takahashi» همکاری داشته است.

کمیاب ترین و گرانترین کفش‌های ورزشی که تا به حال تولید شده

کفش کتانی سال 1985 متعلق به «مایکل جردن» با امضای (Nike Air Jordan 1S) به قیمت 560 هزار دلار در حراجی ساتبی فروخته شد و آن را به گران‌ترین کفش‌ کتانی فروخته شده تبدیل کرد.

کمیاب‌ترین و خواستنی‌ترین کفش ورزشی که تا به حال ساخته شده، «نایک MAG» است، کفش‌های کتانی که «مارتی مک‌فلای» در فیلم «Back to the Future II» در سال 1989 پوشیده بود. اگرچه این کفش کتانی در حال فروپاشی است، اما در سال 2018 به قیمت 92100 دلار فروخته شد. پول جمع‌آوری‌شده به بنیاد مایکل فاکس برای تحقیقات پارکینسون اختصاص یافت.

برند «نایک» در سال 2023

امروزه نایک در مجموع 1096 فروشگاه خرده فروشی در سراسر جهان دارد. این شرکت پنجاه و شش ساله بزرگترین تولیدکننده کفش ورزشی در جهان است که سهم بازار تخمینی 28 درصد و درآمد 35 میلیارد یورویی را به خود اختصاص داده و پس از آن آدیداس با درآمد 24 میلیارد یورو (Statista) در رده بعدی قرار دارد.

یکی از ارزش‌های اصلی برند، حمایت و کمک به جامعه است. برای رسیدن به این هدف، نایک صندوق‌های مختلفی ایجاد کرده است:

صندوق (Nike Community Impact Fund) از سازمان‌های مردمی در جوامع ایالات متحده و اروپا حمایت می‌کند.

صندوق (Nike School Innovation Fund) با مدیران مدارس در اورگان همکاری می‌کند تا تعداد دانش آموزان فارغ التحصیل را افزایش و آنها را برای کالج و مشاغل آماده کند.

بیش از 5700 کارمند از طریق (Nike Community Ambassadors) با ارائه آموزش‌های باکیفیت برای بچه‌ها در ورزش و بازی تأثیر مثبتی در جوامع سراسر جهان ایجاد می‌کنند.

منبع: brand-minds.medium