کسب و کار پلتفرم چگونه کار می‌کند؟
یکی از مدل‌های کسب و کار، که استارتاپ‌های زیادی از آن استفاده کرده‌اند، مدل پلتفرم است. در این مقاله به تشریح این مفهوم خواهیم پرداخت.
ایران دکونومی: در ابتدا بهتر است نگاهی به مفهوم کلی پلتفرم بیندازیم: در مفهوم کلی پلتفرم به معنی سکو است. به مکان‌های مرتفعی که برای بهتر دیده شدن افرادی مانند سخنوران در میان جمعیت، ساخته میشود؛ سکو یا پلتفرم می‌گویند.
در فناوری اطلاعات یا IT؛ پلتفرم، هر نرم‌افزار یا سخت‌افزاری است که برای میزبانی یک اپلیکیشن یا سرویس مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای مثال یک پلتفرم اپلیکیشن، شامل سخت‌افزار، یک سیستم عامل و برنامه‌های هماهنگی است که از مجموعه دستورالعمل‌هایی برای یک پردازنده یا ریزپردازنده خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اما در کسب و کار، جفری پارکر، استاد دانشگاه و محقق آمریکایی این مفهوم را اینگونه توصیف می‌کند: کسب و کارهایی که از طریق ایجاد تعامل، دست به ارزش آفرینی می‌زنند و با فراهم کردن زیر ساخت‌های مشخص، به ایجاد ارتباط میان مصرف کننده بیرونی و تولید کننده بیرونی می‌پردازند.
ویژگی‌های پلتفرم
ارزش آفرینی در کسب و کار پلتفرم بر پایهٔ «مبادله، تراکنش، تعامل» است. یعنی پلتفرم‌ها در پی شکل‌گیری مبادله و تعامل هستند تا بتوانند از این طریق ارزش (اقتصادی و غیراقتصادی) خلق کنند.
«طرفین تعامل (مشتری، عرضه‌کننده، تولیدکننده، فروشنده و …) همگی در بیرون از پلتفرم هستند.» این جمله، بیان دیگری از آن حرف معروف است که بزرگترین هتل دنیا (ایر بی‌ان‌بی) هتل ندارد و بزرگترین تاکسیرانی دنیا (اوبر) تاکسی ندارد.
کار اصلی پلتفرم فراهم کردن زیرساخت است. زیرساختی که دسترسی باز و راحت برای همه طرف‌ها ایجاد کرده و آن‌ها را به مشارکت ترغیب کند. در عین حال، تعیین چارچوب و قواعد حاکم بر مبادله‌ها و تعامل‌ها هم بر عهدهٔ پلتفرم است. این نکته را هم همه ما به سادگی درک می‌کنیم.
وقتی ما سراغ پلتفرم می‌رویم، انتظار داریم بیشترین عرضه‌کنندگان یا تقاضاکنندگان را گرد آورده باشد. هم‌چنین تمایل داریم که پلتفرم مراقب باشد که تعامل به شکل سالم و با کمترین دردسر انجام شود و اگر هم کسی به تعهدات خود عمل نکرد (مثلاً پول گرفت و کالایی تحویل نداد یا عنوانی برای ویدیوی خود انتخاب کرد و چیز دیگری نمایش داد) از پلتفرم حذف شده یا لااقل تنبیه شود.
پلتفرم‌ها افراد و سازمان‌ها را برای دستیابی به هدف مشترک یا به اشتراک گذاشتن منابع مشترک به یکدیگر متصل می‌کنند. منظور نویسندگان از عبارت «دستیابی به هدف مشترک» را به‌سادگی درک می‌کنیم. فروشنده و خریدار دنبال یک معامله خوب و مناسب هستند. تولیدکننده و مخاطب محتوا در پی تعامل با یکدیگرند.
در پلتفرم‌ها ظرفیت رشد غیرخطی وجود دارد. این نکته هم بسیار مهم است. پلتفرم‌ها با استفاده از اثر شبکه‌ای می‌توانند از «افزایش مقیاس» بهره بگیرند. در کسب و کار سنتی، افزایش مشتری و مقیاس تولید، حداکثر می‌تواند هزینه ثابت را سرشکن کند.(متمم)
