کاهش چشمگیر صادرات صنایع دستی ایران
صادرات صنایع دستی ایران در سالهای اخیر به طرز چشمگیری کاهش یافته است؛ به طوری که از 43 میلیون دلار در سال 1392 به 470 هزار دلار در سال 1401 و 143 هزار دلار در سال 1402 رسیده است.
به گزارش ایران دکونومی، در سال 1392، میزان صادرات صنایع دستی ایران طبق دادههای گمرک ایران، 43 میلیون و 362 هزار دلار بوده است. این رقم در سال گذشته (1401) به 470 هزار و 48 دلار رسیده و در 8 ماهه سال جاری (1402) هم این رقم زیر 500 هزار دلار (143 هزار دلار) گزارش شده است.
این آمارها نشان دهنده وضعیت وخیم صادرات صنایع دستی ایران است. «حمیدرضا ذوالانواری» نایبرئیس کمیسیون فرش، هنر و صنایعدستی اتاق ایران، بخشی از این وضعیت را ناشی از عدم حضور توریستها و گردشگران در ایران میداند؛ چرا که یکی از بهترین راههای فروش صنایعدستی، حضور توریستها و گردشگران در کشور است، ولی با کاهش حضور گردشگران در کشور، فروش صنایعدستی هم به حداقل رسیده است.
از سوی دیگر، برخی همچون دبیر اتاق مشترک ایران و عمان و دبیر اتاق مشترک ایران و قطر، مشکل توسعه صادرات صنایع دستی ایران را ناشی از عدم برندسازی دانسته و معتقد است، باید روی برندسازی صنایعدستی و هنر ایرانی کار کرد. به باور او هنرمندان ایرانی دچار رهاشدگی هستند؛ برخی از صادرکنندگان الزامات بازار را نمیشناسند یا اهمیت کار خود را نمیدانند. این حوزه نیاز به ساماندهی دارد.
«حامد چمن رخ» مشاور کمیسیون فرش، هنر و صنایعدستی اتاق ایران هم چالش توسعه صادرات فرش و صنایعدستی را عدم اجرای قانون مطرح میکند. او در نشستی در خصوص فرش در اتاق بازرگانی ایران، تاکید کرد: «قانون حمایت از هنرمندان، استادکاران و فعالان صنایعدستی قانون خوبی است ولی مورد توجه قرار نمیگیرد.»
مشاور کمیسیون فرش، هنر و صنایع دستی اتاق ایران همچنین اذعان داشت: «برای توسعه صادرات، باید مشکلات برگشت ارزی حل شود. در حوزه پیمان سپاری ارزی، بانک مرکزی هنوز به قانون توجه ندارد. براساس بند ک تبصره ۹ قانون بودجه سال ۱۴۰۲، «اخذ هرگونه تعرفه و عوارض صادراتی و الزام به پیمانسپاری ارزی در خصوص صادرات صنایعدستی بهجز میزان ارزش مواد اولیه مصرفشده ممنوع است. این حکم نافی تعهد صادرکنندگان موضوع تبصره (۶) ماده (۱۲) قانون اصلاح قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوب ۱۴۰۰/۱۱/۱۰ نیست. همچنین صادرکنندگان ملزم به رعایت ضوابط و مقررات بانک مرکزی هستند.»