نظر بانک مرکزی درباره پول دیجیتال
به اعتقاد کارشناسان و فعالان حوزه ارز دیجیتال و کریپتوکارنسی، نگاه بانک مرکزی به این قضیه حداقلی بوده و توسعه‌ای نیست.
به گزارش ایران دکونومی، گفته می‌شود معاون اقتصادی بانک مرکزی سکوت بانک مرکزی را شکسته و با اظهار امیدواری گفته است که موضع بانک مرکزی به زودی مشخص خواهد شد. دیدگاه‌های مختلفی در حاشیه همایش بانکداری الکترونیک در این خصوص مطرح شد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
محمد شیریجیان، معاون اقتصادی بانک مرکزی در این خصوص گفت نگاه سنتی به حوزه پول دیجیتال باعث شده ما در این حوزه پیشرفت زیادی نکنیم. ما همچنان عینکمان را عوض نکرده‌ایم. تحول دیجیتال بیشتر از آنکه موضوع فنی باشد موضوع فرهنگی است و ضرورت تغییر در نهادها و سازوکارها را می‌طلبد. اگر این تغییر رخ ندهد، تحول دیجیتال نیز رخ نخواهد داد. در نظام بانکی ما تحول دیجیتال رسوب نکرده و رفتار جزیره‌ای وجود دارد. علت این امر نیز این است که ما نگاه تحولی به کسب‌وکارها نداریم.»
وی در خصوص وضعیت ارز دیجیتال و نگاه بانک مرکزی اضافه کرد: «با وجود پیشرفت فنی، درحوزه ریال دیجیتال ما پیشرفت زیادی نکرده‌ایم. زمانی مجموعه‌های کریپتوکارنسی بیش از ۲۵۰ همت گردش مالی داشتند و بانک مرکزی رویکرد خود را در این حوزه مشخص نکرده بود؛ چراکه چشم‌های بانک مرکزی در آن بخش بسته است و از منظر پول‌شویی نمی‌تواند آن را رصد کند. باید بپذیریم حاکمیت و بانک مرکزی نسبت به این حوزه، موضع سکوت و تغافل را پیش گرفته، چراکه موضع مشترکی بین بخش‌های مختلف تصمیم‌گیر حاصل نشده است.»
شیریجیان درباره آسیب‌شناسی ریال دیجیتال توضیح داد: «خاستگاه ریال دیجیتال بخش فناوری اطلاعات بانک مرکزی بود و در حوزه سیاست‌گذاری نبود تا موضع ما نسبت به این مقوله روشن شود.»
امیرعباس امامی، فعال حوزه بانکداری الکترونیکی نیز درخصوص وضعیت پول دیجیتال و رویکرد بانک مرکزی نسبت به حوزه بلاکچین گفت: «در حال حاضر، تحول جدی از نظر مالی به وجود آمده و این تحول بعد از بحث استیبل کوین‌ها بود. در واقع، ریال دیجیتال پاسخی برای مشارکت در این زمینه بوده است. حرکت‌های بانک مرکزی برای کریپتوکرانسی قرار نیست فیات مانی را از بین ببرد. ما با یک پول برنامه‌ریزی شده مواجه هستیم. واقعیت این است در ریال دیجیتال این نگاه وجود ندارد چون سقف محدودی دارد و این ظرفیت را ایجادنمی‌کند. باید ریال دیجیتال را روی پلتفرم‌های دیگر هم تعریف کنیم و ظاهراً این مسئله هنوز فراهم نیست.»
وی افزود: «ما امیدوار بودیم ریال دیجیتال به نوآوری کمک کند. در ریال دیجیتال باید نگاه توسعه‌ای جایگزین شود و دیگر اپ‌های بخش خصوصی بایستی به ریال دیجیتال متصل شوند وگرنه نوآوری ایجاد نخواهد شد. ریال دیجیتال باید به دیگر بلاکچین‌ها متصل شود و اگر این اتفاق نیفتد ریال دیجیتال در وضعیت حداقلی باقی خواهد ماند.»
مهدی نوری، هیات علمی دانشگاه تهران درباره وضعیت ریال دیجیتال بانک مرکزی توضیح داد: «پول دیجیتال بانک مرکزی می‌تواند به چالش‌های ما در حوزه اقتصاد کمک کند. به نظر من، نگاه به پول دیجیتال بانک مرکزی حداقلی است در حالی که ظرفیت بسیار زیادی وجود دارد. باید توجه کنیم که پلتفرم‌های تاکسی اینترنتی چه تغییری در حوزه حمل و نقل ایجاد کردند، ریال دیجیتال می‌تواند دگرگونی‌های بزرگی در بخش‌های مختلف بانک مرکزی رقم بزند. اما در طراحی برای پول دیجیتال بانک مرکزی، نگاه حداقلی حاکم بوده است. چالش ما در حوزه پرداخت‌های خرد است و هنوز این معضل حل نشده است. ما همچنان مشکل درتعامل‌پذیری کیف‌پول‌ها داریم و با پول دیجیتال می‌توان این مشکلات را حل کرد.»
وی اذعان داشت: «بانک مرکزی به عنوان یک نهاد دولتی یک محصولی ارائه داد اما به نیاز بازار توجه نداشتند. در طرح بانک مرکزی برای پول دیجیتال ابهام وجود دارد و لایه‌های مختلف را در برنمی‌گیرد. و تا الان کسب‌‌کارها و فین‌تک‌ها از پول دیجیتال بانک مرکزی استقبال نکرده‌اند و کسب‌وکارها به این حوزه ورود نکرده‌اند.»
محمد ارباب‌افضلی، مدیر واحد مطالعات پول دیجیتال پژوشکده پولی و بانکی درباره وضعیت پول دیجیتال نسبت به کشورهای دیگر گفت: «در دنیا یکی از ویژگی‌های که پول‌های دیجیتال دارند، توجه به پایگاه داده سازمانی برای بانک‌های مرکزی است. در واقع، به کارگیری پایگاه داده سازمانی در پول دیجیتال بانک‌های مرکزی، باعث شده فشار روی سیستم‌های ملی پرداخت کاهش یابد. ما هنوز وارد این روند نشده‌ایم، اما می‌توان امیدوار بود مشکل در تراکنش‌های پرداخت خرد با ریال دیجیتال برطرف شود. ما با حذف اسکناس فشار را روی سامانه‌های ملی بانکی آورده‌ایم و ریال دیجیتال می‌تواند این چالش در حوزه پرداخت‌های خرد را حل کند.»
