گزارش کامل از رویداد فرهنگ دیجیتال، هزاره سوم و پارسیان نوین/ فرهنگ مثل آب است برای ماهی
اضافه کردن تکنولوژی، فناوری و اتفاقاتی که حال خوب را برای آدمها ایجاد کند، همان دنیای دیجیتال است. یکی از مهمترین ویژگی‌های فرهنگ، خشنودی بخشی است.
به گزارش ایران دکونومی، نشست دوم رویداد هزاره سوم و پارسیان نوین با موضوع فرهنگ دیجیتال که توسط استودیو تجربه گروه داده پردازی پارسیان در ۲۵ بهمن ۱۴۰۲ برگزار شد؛ با حضور دکتر «مریم وحیدنیا» مدیر آموزش و توسعه دانش بانک پارسیان، «دکتر حامد مجتهدی» معاون توسعه کسب و کار هلدینگ داده پردازی پارسیان، «دکتر صادق فرامرزی» نایب رئیس نصر تهران و «دکتر علیرضا کوشکی» عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد.
در این نشست دکتر «علیرضا کوشکی» در رابطه با موضوع فرهنگ به ایراد سخنرانی پرداخته و گفت: قصه فرهنگ یک قصه ارزشی است.
استاد دانشگاه علامه طباطبایی در ادامه گفت: «بهترین برنامه ها تا زمانی که از طرف اطرافیان مورد تایید قرار نگیرند، نمی‌توانند موفق عمل کنند. فرض کنید شما تمامی ابزارها و امکانات را فراهم کنید برای اینکه به جای آبدارچی کارکنان یک شرکت، خودشان برای خودشان چای بریزند. تا زمانی که فرد از اتاق خود خارج نشود تا برای خودش چای بریزد، این برنامه می‌تواند موفق عمل کند؟ هر چند تمامی امکانات و ابزار و زیرساخت‌ها مهیا شده باشد.»
وی افزود: «بهترین استراتژی‌ها هم تا جایی که نتوانند افراد را مجاب به استفاده از آن نمایند، نمی‌توانند مفید واقع شده و منشا اثر باشند. به گفته «پیتر دارکر،» فرهنگ استراتژی را به عنوان یک وعده اولیه که صبحانه باشد می‌خورد. واقعیت این است که فرهنگ نه تنها استراتژی بلکه هر برنامه تحولی دیگر را که به مذاقش سازگار نباشد می‌بلعد و بدون توجه به آن تدوین استراتژی آب در هاون کوبیدن است. به عبارت بهتر قشنگترین برنامه‌ها در صوت نبود فرهنگ عامی تبدیل به هیچ می‌شوند.»
کوشکی همچنین تاکید کرد: «فرهنگ در جوانب گوناگون زندگی همه آدمها حضور دارد؛ من‌جمله ما ایرانی‌ها، که به لحاظ فرهنگی فردگرا هستیم اما جمع برایمان اهمیت دارد. نظر می‌پرسیم بعد تصمیم می‌گیرم بخریم یا نخریم. ارزش‌های حاکم بر جمع بر ما تاثیر دارد.»
فرهنگ مثل آب است برای ماهی
دکتر کوشکی در ادامه به توصیف استعاری فرهنگ پرداخته و این‌گونه ادامه داد: «فرهنگ به توصیفی همچون آب برای ماهی است که متوجه آن نیست اما اگر نباشد می‌میرد. استعاره دیگر به ما می‌گوید که فرهنگ همچون کوه است. فرهنگ یک لایه بالایی دارد که در قالب نمادها، نحوه غذا خوردن و لباس پوشیدن خود را نشان می‌دهد و یک لایه پایینی و عمیق دارد که قابل مشاهده نیست.»
وی در ادامه گفت: «فرهنگ نقش چسبی را بازی می‌کند که ارتباط دهنده بین افراد و افراد با اکوسیستم است. فرهنگ به عبارتی نقش سیستم ایمنی را ایفا می‌کند. به این معنی که فرهنگ از ما در برابر بعضی موضوعات محافظت می‌کند. مثلاً فلان جا نرو، فلان لباس را نپوش.»
یک تعریف کلاسیک از فرهنگ وجود دارد که می‌گوید؛ فرهنگ عبارت است از مجموعه‌ای از داستان‌ها، شواهد و آداب و رسوم که در بین اعضای یک جامعه متداول است. هر جا آیین نامه می‌آید و قوانین و مقرارت می‌آید جایی برای فرهنگ نمی‌ماند.
فرهنگ دیجیتال چیست؟
دکتر کوشکی در بحث فرهنگ دیجیتال به دنیای دیجیتال پرداخته و گفت: «مفهوم دیجیتال به چه معناست؟ ما سه تا دنیا داریم، اولی فیزیکی و فیس تو فیس. در گذشته نزدیک مثلاً 10 سال پیش، فرد پولی توی جیب می‌گذاشت و فرضاً به سفر و یا خرید می‌رفت. کارت عابر بانک تا سال 80 چندان پررنگ نبود. کالا قابل لمس بود، پول فیزیکی پرداخت کرده و مابقی را به شکل چسب زخم و یا آدامس تحویل می‌گرفتیم.»
دنیای دوم، همان دنیای الکترونیکی است. پس از مدتی گسترش و نفوذ بالای اینترنت اتفاق افتاد که اوج آن مربوط به دوران کرونا است. کلاس‌های آموزشی دنیای فیزیکی در مکان و زمان خاص برگزار می‌شود، کلاس الکترونیک اما کلاسی است که با سه تا دبلیو شروع می‌شود! حاضر هم نشدی مهم نیست، چون قابل ضبط است و بعداً می‌توان از آن استفاده کرد. پس این دنیای www یا دنیای الکترونیکی وارد زندگی ما شد.
اما دنیای دیجیتال کجاست؟ شرکت آمازون سال 2017 اعلام کرد که اولین شعبه فروشگاه دیجیتال خود را افتتاح کرده. بازگشت به فروشگاه‌های سنتی؟! خیر، یک سری از مشتری‌ها زمان خرید دوست دارند اول در فضا باشند و کالا را ببینید، نوشته‌ها را بخوانند و بعد بخرند. آمازون یک سری تکنولوژی‌هایی وارد این فروشگاه کرده که با فروشگاه سنتی بسیار فرق دارد؛ نواقص فروشگاه‌های سنتی بزرگ برطرف شده است، مثلاً یک اپلیکیشن دارد که روی گوشی نصب و محل هر آیتمی را در فروشگاه به مشتری نشان می‌دهد.
اضافه کردن تکنولوژی، فناوری و اتفاقاتی که حال خوب را برای آدمها ایجاد کند، همان دنیای دیجیتال است. یکی از مهمترین ویژگی‌های فرهنگ، خشنودی بخشی است. اما چطور؟ زمانی یک عادت یا رفتار می‌تواند تداوم یابد که بتواند به انسان‌ها حال خوبی بدهد، در غیر این صورت خیلی زود از بین می‌رود.
در فرهنگ داده محور شفافیت اصل اساسی است. در فرهنگ داده محور حقیقت جویی داریم اما در فرهنگ داده گریز آدمها از حقیقت فرار می‌کنند. در فرهنگ داده محور، دقیق گویی داریم اما در فرهنگ داده گریز کلی گویی داریم و اینکه آدمها دوست ندارند براساس پارامترها مورد ارزیابی قرار گیرند.
در فرهنگ داده محور داده واکاوی داریم، اما در فرهنگ داده گریز آمار سازی و دانش سازی. در فرهنگ داده محور گشودگی داریم اما در فرهنگ داده گریز متاسف هستیم و لجباز. در فرهنگ داده محور مسئولیت پذیری داریم در حالی که در فرهنگ داده گریز همیشه طلبکار هستیم و چیزی به اسم پاسخگویی وجود ندارد.
یکی از مهمترین اتفاقاتی که یک فرهنگ را دیجیتال می‌کند، احترام به داده است.
میزان پیشرفت علم چقدر است؟
«کوشکی» در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع پیشرفت علم پرداخته و این سوال را مطرح کرد: «در هر ساعت چند کلمه به هر رشته و علمی اضافه می‌شود؟ 20 سال پیش، ما یک سری اطلاعات داشتیم مبنی بر اینکه در ساعت حدود 300 کلمه به هر حوزه علمی اضافه می‌شود. در زمان حال، در هر ساعت چقدر به علم اضافه می‌شود؟ اینقدر زیاد است که قابل محاسبه نیست.»
وی افزود: «نظریه جذابی وجود دارد به نام داروینیسم زندگی اجتماعی که بر این اصل متکی است که دو حالت وجود دارد: یا شما باید با تغییرات زندگی اجتماعی کنار بیایید و یا حذف می‌شوید. در اکوسیستم آموزشی همین است، استادی که با دنیای امروزی وفق پیدا نکرده و اپلیکیشنی ندارد و یک گوشی قدیمی دارد در جمع‌های دانشجویی نیست و جایگاهی ندارد. این همان داستان حذف دایناسورها و بقای مورچه‌هاست. مورچه باقی ماند چون تغییرات را پذیرفت و با آن سازگاری پیدا کرد.»
فرهنگ دیجیتال فرهنگی است که در چابکی به عنوان یک فرهنگ مهم تلقی می‌شود. اگر که سازمان شما ساختاری داشت که تصمیم گیری با تاخیر باشد، پس با چابکی قرین نیست.
مورد بعدی نوآوری است. یا نوآوری می‌کنید یا از بین می‌روید؛ مخصوصاً در سیستم بانکداری این موضوع اهمیت بالایی دارد. تغییرات نوآوری و فناوری به قدری زیاد است که ما فرصت همسو شدن پیدا نکرده و شکاف بزرگی ایجاد شده است. کسانی پیشرو خواهند بود که از این شکاف‌ها بتوانند استفاده کنند.
