نبودن فرهنگ کوورک از چالش‌های این صنعت است
یکی از کوورک‌های تخصصی حوزه مدیا، رایمون مدیا بود که با خریدن سهام عمده این مجموعه توسط آسیاتک، عملاً سیاست‌های مجموعه تغییر کرد و کوورک از این مجموعه حذف شد. گفتگویی با مدیرعامل سابق این مجموعه که عضو انجمن کوورک است، پیرامون مسائل کوورک داشتیم که در ادامه آن را مشاهده خواهید کرد.
ایران دکونومی: علیرضا حقیقی، مدیر سابق کوورک رایمون مدیا که از سال ۱۳۸۷ در حوزه IT مشغول فعالیت شده است، از سال ۱۳۹۴ وارد فضای رایمون مدیا شده و به مدت دو سال نیز مدیریت این فضا را عهده‌دار بود. او از فعالین انجمن فضاهای کار اشتراکی کشور نیز می‌باشد.
در مورد سابقه فعالیتتان در کوورک بگویید:
آشنایی من با صنعت کوورک به رایمون مدیا برمی‌گردد، که خب ما تغییراتی در ساختار سهامداری شرکت ایجاد کردیم و به دنبال ایجاد لاین‌های درآمدی جدید در شرکت بودیم. یکی از مسیرهای درآمدی که به سراغ آن رفتیم بحث فضای کار اشتراکی بود. زمانی که ما ورود کردیم فضای کار اشتراکی در ایران مفهوم نوینی داشت و ما سعی کردیم در مجموعه با توجه به بنچ مارک‌هایی که برای خودمان تعیین کرده بودیم، از لحاظ دیزاین و زیرساخت تجربه کاربری و خدماتی که می‌توانستیم به کسب و کارها و استارتاپ‌ها ارائه دهیم خدمات یونیک باشد.
رایمون مدیا در حوزه مدیا، رسانه و تولید محتوا کار می‌کرد و مزیتی که نسبت به سایر کوورک‌ها داشت این بود که کوورک تخصصی‌ای به حساب می‌آمد و خب فضای بسیار بزرگی در اختیارمان بود و زیرساخت استودیویی که داشت، به این مزیت رقابتی می‌افزود.
از نظر شما، وظایف یک کوورک چیست؟
در خصوص وظایف کوورک تلقی‌ای که نسبت به این فضا وجود دارد این است که می‌تواند یک فضا را در اختیار تیم یا استارتاپ قرار دهد که هزینه‌های جانبی آن کسب‌وکار یا استارتاپ کاهش یابد. به نظرم بزرگترین عاملی که همه به دنبال آن هستند مزیت قیمت است و نکته مهم‌تری که به نظرم در کوورک‌ها وجود دارد این است که بین استارتاپ‌ها هم‌افزایی صورت گیرد و ارزش افزوده ایجاد کند.
برای یک تیم استارتاپی گرفتن خدمات منتورینگ، امکانات زیرساختی، رویدادهای مختلف و امکانات سرمایه‌گذاری که ممکن است آن کوورک برایشان فراهم کند، حائز اهمیت است. همچنین خدمات عمومی مثل اینترنت، اتاق استراحت، اتاق گیم، استودیو تولید محتوا، پادکست و فضای استراحت و کافی شاپ هم از مزایایی است که از کوورک‌ها می‌توانند به فریلنسرها و استارتاپ‌ها ارائه دهند.
به نظر من نکته مهم ارزشمند یک کوورک فقط قیمت نیست و موضوع مهم‌تر از قیمت ارزش افزوده‌ای است که می‌تواند به یک استارتاپ یا فریلنسر اضافه کند و اعتباری که به آن استارتاپ می‌دهد. جزو دیگر خدماتی که کوورک‌ها می‌توانند ارائه دهند، کدپستی است که برای ثبت شرکت است.
کوورک‌های ایران چقدر متفاوت با کوورک‌های دنیا عمل می‌کنند؟
راجع به تفاوت‌هایی که کوورک‌های ایران با کوورک‌های خارجی دارند، مثل بقیه موارد بین ایران و دیگر کشورها، بسیار زیاد است. ما در خارج از کشور کوورک‌های بسیار بزرگی داریم که شرکت‌های بزرگ دنیا به سمت استقلال در آن‌ها رفتند. به طور نمونه، وی ورک در بسیاری از کشورهای دنیا نمایندگی دارد و خیلی از کشورها ترجیح دادند که بخشی از کارمندانشان را به صورت فریلنسر در کوورک‌ها مستقر کنند.
خدماتی هم که ارائه می‌دهند بسیار متفاوت است. اما به صورت جنرال به نظرم غیر از موضوع اینترنت که در کل کشور مشکل دارد، تقریباً در استانداردهایی که بین یک کوورک ایرانی و خارجی می‌تواند وجود داشته باشد، مشابه است و ما در خصوص خدماتی که در کوورک ارائه می‌دهیم نسبت به دنیا خیلی عقب نیستیم.
سهام و مالکیت کوورک‌ها چگونه است؟
نحوه سهام‌بندی کوورک‌ها در هر مجموعه‌ای متفاوت است و الگوی یکسانی ندارد. به دلیل قیمت بالای ملک، اغلب کوورک‌ها، سهامدار دولتی یا خصوصی دارند. برخی از کوورک‌های کوچکتر نیز کاملاً خصوصی هستند.
با چه چالش‌هایی در مدیریت کوورک برخورد داشتید؟
چالش‌هایی که ما در کوورک داریم به دو دسته درون کوورک و مدیریت بیرون آن تقسیم می‌شوند. در خصوص چالش‌های بیرونی باید گفت که سازمان‌های بیمه و مالیات هنوز فعالیت کوورک‌ها را نمی‌شناسند و در زمان محاسبه بیمه و مالیات مانند بنگاه‌ها رفتار می‌کنند و با توجه به اینکه صنعت کوورک هنوز به سوددهی نرسیده و تعرفه‌ها به نسبت تورم پایین است، مشکلات زیادی داریم.
در خصوص چالش‌های داخل کوورک نیز، مثل همیشه ارائه اینترنت پر سرعت، نبود فرهنگ فضای کار اشتراکی بین فریلنسرها و تیم‌ها، داشتن انتظارات غیر معقول از کوورک و… را داشتیم. صنعت کوورک و فضای کار اشتراکی، ظرفیت بسیار زیادی برای رشد دارد، اما چون نهاد تصمیم‌گیر در این خصوص دچار تناقض سیاست‌هاست و هر چند وقت یک بار سیاست‌هایش را تغییر می‌دهد، هنوز به بلوغ مورد نظر نرسیده است.
انجمن فضاهای کار اشتراکی، چه خدماتی به شما ارائه می‌دهد؟
انجمن فضاهای کار اشتراکی، با چند هدف اصلی تشکیل شد که یکی از این اهداف، حل مشکلات فضای کار اشتراکی در ایران بود. مورد دوم این بود که یک تشکل صنفی واحدی وجود داشته باشد تا بتواند مشکلات این حوزه را شناسایی و در نهادهای حاکمیتی مطرح کند تا راهکار این مشکلات پیدا شود.
همچنین از نظر من مهم‌ترین وظیفه این انجمن، معرفی فرهنگ فضای کار اشتراکی در فضای کسب‌وکار است. اینکه چه ظرفیت و مزیتی در این خصوص وجود دارد و چطور می‌تواند به اکوسیستم نوآوری کمک کند.
مزیت عضویت در انجمن چیست؟
ما در انجمن تلاش کردیم ظرفیت‌های مختلف را شناسایی و معرفی کنیم، همچنین در نقاطی که اغلب کوورک‌ها چالش داشتند، -مثل اینترنت که سعی کردیم جلساتی با اپراتورها داشته باشیم- ورود کنیم. همچنین به مشکلاتی که اعضای انجمن با نهادهای حاکمیتی داشتند، رسیدگی کردیم. در واقع در تلاشیم تا مثل دیگر نهادهای صنفی از حق اعضا دفاع کنیم.
