عرضه و تقاضای فساد

یادداشت؛ ایران دکونومی: با توجه به اتفاقات اخیر در انجمن بلاکچین، شاید باید یکبار دیگر وظایف انجمن‌ها و نقش فعالیت‌های صنفی در صنایع مختلف را بررسی کرد. یا اینکه باید پرسید چرا انجمن‌های صنفی قدرت چانه‌زنی بالایی با حاکمیت پیدا می‌کنند و چه وقت انجمن‌ها از مسیر خود خارج می‌شوند.

انجمن‌ها، نماینده تمام اکوسیستم و صنف

با در نظر گرفتن اهداف ذاتی شکل‌گیری انجمن‌ها و تشکل‌های صنفی متوجه خواهیم شد که این انجمن‌ها برای نمایندگی تمام ذینفعان صنف و اکوسیستم ایجاد می‌شوند. وقتی می‌گوییم منافع یعنی منافع تمام بازیگران و ذینفعان، از کوچکترین عضو تا بزرگترین، از خصوصی‌ترین تا حاکمیت. چرا که در نهایت هدف این انجمن‌ها و تشکل‌ها، کمک به بهبود وضعیت کلی جامعه و مردم است. دولت و حاکمیت نیز طبق قانون باید به نظرات مشورتی انجمن‌ها و نهادهای مردمی رجوع کند، چرا که این انجمن‌ها متشکل از نخبگان هر صنف و طبقه‌ای هستند.

به وضوح بخش‌های مختلف حاکمیت و دولت در این‌ سالها، همواره در موضوعات گوناگون اعضای انجمن را طرف مشورت قرار داده‌اند. البته که شاید به‌صورت پیشینی یا پسینی! یعنی گاهی پیش از تصمیم گیری و سیاست‌گذاری با اعضای انجمن مشورت داشته‌اند یا پس از اعلام تصمیمات و سیاست‌ها، در برابر مواضع مخالف و موافق انجمن، مجبور به استماع نظرات کارشناسی اعضای انجمن شده‌اند؛ چرا که حاکمیت دنبال رگولاتوری حوزه رمز‌ارزها و بلاکچین است و چه جایی بهتر از انجمن بلاکچین که متشکل از نخبگان صنعت و صنف است.

بیشتر بخوانید: مدیرعامل انجمن بلاکچین برکنار شد

انجمن قرار است تسهیلگر ارتباط اعضا و ذینفعان باشد. انجمن قرار است به‌عنوان تراز سلامت صنف عمل کند. برای مثال اگر رگولاتور به هر دلیلی منافع بازیگران بخش خصوصی را نادیده بگیرد، انجمن باید با صدای بلند پیگیر احقاق حقوق اعضایش باشد. برعکس این مورد نیز قطعاً صادق است، یعنی اگر قسمتی از بدنه بخش خصوصی ساختارهای قانونی را نادیده می‌گیرند، انجمن باید پیگیر اصلاح شرایط این بخش خاص باشد؛ چرا که نتایج منفی قانون‌گریزی برخی افراد و اعضا و کسب و کارها در نهایت دامن کل صنف و سایر ذینفعان را نیز خواهد گرفت.

در این مورد اخیر باید منتظر باشیم تا ببینیم ماجرا به کجا ختم می‌شود و نتیجه این صورتجلسات چه خواهد بود.

شرط لازم و کافی پیشگیری از فساد

شرط لازم و کافی نمایندگی تمام ذینفعان یک اکوسیستم و صنف در قالب انجمن، صداقت و استقلال اعضای آن انجمن است. وقتی صداقت وجود داشته باشد و تمامی فعالیت‌ها و اقدامات به‌صورت شفاف و صادقانه اطلاع رسانی شود و مراودات پشت پستویی وجود نداشته باشد، یعنی انجمن در مسیری حرکت می‌کند که برای آن ایجاد شده و اهدافش را محکم و استوار دنبال می‌کند و اتفاقاً جسورانه و بدون اینکه هراسی داشته باشد، به پشتوانه اعضای صنف، مطالبات تمام ذینفعان را پیگیری می‌کند و در این مسیر ملاحظاتی نخواهد داشت که نتیجه مراودات و تعاملات غیرمرسوم و غیرقانونی‌ است.

بیشتر بخوانید: اولین بیانیه انجمن بلاکچین ایران پس از برکناری عباس آشتیانی

شرط لازمِ صداقت اما استقلال است؛ یعنی اگر قرار باشد که صادق باشیم و همه امور انجمن را شفاف پیش ببریم و با جسارت اهداف انجمن را دنبال کنیم باید مستقل باشیم. اعضای هیأت مدیره انجمن اگر وابستگی خاصی به هر بخش از بدنه اکوسیستم و صنف داشته باشند و منافع دسته و گروه مشخصی در اولویت قرار بدهند، بنیان انجمن را از پایه زیر سوال خواهند برد. استقلال اعضای انجمن و به‌خصوص هیأت مدیره، به این معنا نیست که خودشان کسب و کاری نداشته باشند، بلکه به این معناست که در تمامی تصمیمات فارغ از منافع شخصی و دسته و گروهی خاص، آنچه را که نفع عمومی صنف را در پی دارد، سرلوحه خود قرار بدهند.

اگر همین دو شرط در هر انجمنی وجود داشته باشد، سلامت آن انجمن و تشکل را می‌توان تضمین کرد. اما چه کسانی باید پیگیر این دو شرط باشند؟ قطعاً تمام ذینفعان صنف باید به‌صورت مداوم نظارت مستمری بر فعالیت‌های انجمن داشته باشند و هرجا که احساس کردند نمایندگانشان خلاف امر صادق و غیرمستقل کاری را انجام می‌دهند، با صدای بلند به فرایند‌های بیمار اعتراض کنند؛ نه اینکه صبر کنند تا اتفاق ناخوش‌آيندی رخ بدهد و بعد لب به انتقاد باز کنند. تمام بازیگران صنف باید به‌صورت مداوم مطالبات صنفی خودشان را به‌صورت شفاف از نمایندگان خودشان در انجمن پیگیر باشند.

هدف وسیله را توجیه نمی‌کند

اگر قانون خوب از مسیر غیرقانونی مصوب شود، آیا می‌توان به آن قانون امید داشت؟ در این مورد خاص انجمن بلاکچین، شنیده‌ها حاکی از این است که اقداماتی برای دستیابی به اهداف و منافع برخی از بازیگران صنف انجام شده است. اینجاست که باز هم به این مسأله اخلاقی می‌رسیم که آیا واقعاً هدف وسیله را توجیه می‌کند؟ آیا این توجیه مناسبی است که از مسیرهای غیرقانونی در پی شکل‌گیری قانون باشیم؟ قانونی که از مسیر غیرقانونی و غیراخلاقی مصوب شده باشد چقدر قابل اتکا است؟ آیا از همان مسیرهایی که این قانون مصوب شده چند صباح دیگر نمی‌شود خلاف این قانون را تصویب کرد؟ بنابراین باز به شروط اصلی بالا می‌رسیم که ساختن یک ساختار قانونی و استوار هزینه دارد و اگر استقلال رأی و صداقت داشته باشیم، به هیچ توجیه و بهانه‌ای از اصول قانونی و اخلاقی عدول نخواهیم کرد؛ حتی اگر دستیابی به اهداف مطلوب از مسیر سلامت نیازمند زمان و هزینه‌های سنگین باشد. در یک جمله شاید اسلاف ما درست گفته‌اند که بار کج هیچگاه به مقصد نمی‌رسد.

عرضه و تقاضای فساد

تبارشناسی واژه فساد در لغت‌نامه دهخدا به تباهی و شرارت و بدکاری اشاره دارد. بدکاری‌های اتفاق افتاده در انجمن، به یک شرکت و یک نفر بر نمی‌گردد؛ به ساختار بیماری باز می‌گردد که در صورت تداوم و عدم هشیاری هیأت مدیره انجمن می‌تواند باعث تباهی دستاوردهای انجمن و صنف باشد. اگر ذینفعان و بازیگران بزرگی برای دستیابی به اهدافشان حاضر باشند از میان‌برهای غیرقانونی استفاده کنند، یعنی تقاضا وجود دارد. جایی هم که تقاضا وجود داشته باشد، در هر زمینه‌ای، حتماً جایی پیدا می شود که این نیاز را برطرف سازد و نتیجه را عرضه کند. اینجاست که دوباره به ساختار باز می‌گردیم. انجمن‌ها نمایندگان مستقل کل بازیگران هستند و نه یک دسته و گروه و شخص یا کسب و کار خاص. اگر تمامی ذی‌نفعان پایبند به منافع عمومی صنف باشند، چرخه عرضه و تقاضای فساد از ریشه ایجاد نخواهد شد.

در این مورد خاص اعضای هیأت مدیره انجمن بلاکچین، باید شفاف و صادقانه تمام موارد را اطلاع رسانی کنند و اگر فسادی رخ داده، زنجیره عرضه و تقاضای فساد را افشا کنند تا این چرخه بیمار قطع شود؛ چرا که صرف جلوگیری و قطع یک روند ناسالم و بیمار کافی نیست. امیدواریم که اقدامات بعدی اعضای هیأت مدیره نیز با همین شجاعت تا حصول نتیجه که پاکسازی تمام فرایندهای ناسالم است، ادامه یابد.

ما در ایران‌دکونومی از روی وظیفه رسانه‌ای خودمان با برخی از اعضای انجمن تماس گرفته‌ایم و اعلام آمادگی کرده‌ایم که بستر شفاف سازی موضوع را در قالب گفتگو و پنل مهیا کنیم. شفافیت و صداقت با جامعه و ذینفعان و اعضای صنف، گام اول ایجاد یک فضای سالم و ساختارمند است که هنوز نیازمند رگولاتوری درست و علمی است.

کانال یوتیوب ایران دکونومی