سامانه استعلام اصالت خودرو؛ گامی مؤثر برای کاهش تخلفات در معاملات خودرو
سامانه استعلام اصالت خودرو با ارائه اطلاعات کامل از وضعیت فنی و حقوقی خودرو، به کاهش تخلفات در معاملات و افزایش امنیت معاملاتی کمک می‌کند.
به گزارش ایران دکونومی، سامانه استعلام اصالت خودرو که مهرماه ۱۴۰۲ راه‌اندازی شد، امکانات جامعی برای بررسی وضعیت خودروهای دست دوم و کاهش تخلفات معاملاتی در اختیار کاربران قرار می‌دهد. این سامانه با ارائه اطلاعاتی نظیر معاینه فنی، بیمه، مشخصات فنی، خسارات ناشی از تصادفات و حتی مالکیت خودرو، شرایط معامله خودرو را شفاف‌تر کرده و به کاهش پرونده‌های قضایی ناشی از این‌گونه معاملات کمک می‌کند.
در سال‌های اخیر به دلیل نداشتن اطلاعات کافی در خرید و فروش خودرو، شکایات زیادی به دستگاه قضا وارد شده است؛ به طوری که بیش از ۱۰۰ هزار پرونده در رابطه با این موضوع در مراجع قضایی ثبت شده است. این شکایات به دلیل عدم آگاهی خریداران و فروشندگان از وضعیت واقعی خودرو و تخلفات احتمالی در هنگام معامله رخ می‌دهد. با راه‌اندازی سامانه استعلام خودرو، این مشکلات تا حدود زیادی کاهش می‌یابد و افراد می‌توانند قبل از معامله، اطلاعات دقیقی از وضعیت خودرو دریافت کنند.
جزئیات سامانه و قانون برنامه هفتم توسعه
این سامانه بر اساس بند (ت) ماده ۱۱۴ قانون برنامه هفتم پیشرفت راه‌اندازی شده است. در این ماده قانونی آمده است: «در اجرای قانون مدیریت داده‌ها و اطلاعات ملی و به‌منظور پیشگیری از جرائم و ارتقای سلامت معاملات وسایل نقلیه موتوری، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مکلف است با همکاری نهادها و سازمان‌های دارای اطلاعات راجع به وسایل نقلیه موتوری، امکان استعلام برخط اطلاعات و سوابق مربوط به اموال مورد معامله را فراهم نماید.»
این قانون همچنین تأکید دارد که فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران موظف است امکان ثبت معاملات وسایل نقلیه موتوری پیش از تعویض پلاک را فراهم کند. با این اقدام، اطلاعات مرتبط با مالکیت و سوابق خودرو در دسترس قرار گرفته و از تخلفات احتمالی جلوگیری می‌شود.
اهمیت سامانه استعلام خودرو
یکی از معضلاتی که تاکنون در معاملات خودرو وجود داشت، عدم شفافیت در اطلاعات خودروها بود. سیدعلی خراسانی، حقوقدان و استاد دانشگاه در این باره می‌گوید: «نداشتن اطلاعات دقیق در خرید و فروش خودروها باعث شده بود که بسیاری از معاملات با مشکلات حقوقی مواجه شوند. یکی از این مشکلات، خرید و فروش وکالتی خودرو است که در بسیاری از موارد موجب بروز تخلفات و دردسرهای قانونی برای فروشنده می‌شود.» وی ادامه داد: «سامانه استعلام خودرو می‌تواند جلوی این مشکلات را بگیرد و اطلاعات کاملی درباره مالکیت خودرو و وضعیت آن به کاربران ارائه دهد.»
این سامانه به کاربران این امکان را می‌دهد که قبل از انجام معامله، تمامی اطلاعات مرتبط با خودرو از جمله وضعیت معاینه فنی، بیمه، جرایم، خسارات تصادفات و حتی تغییرات فنی خودرو را استعلام بگیرند. این موضوع به کاهش تخلفات در معاملات خودرو کمک شایانی خواهد کرد.
خریداران و فروشندگان هر دو مسئولند
خراسانی در ادامه گفت: «بسیاری از پرونده‌های قضایی مربوط به تخلفات فروشندگان خودرو است، اما نباید فراموش کرد که تخلفاتی نیز از سوی خریداران انجام می‌شود. به عنوان مثال، خریداری که وکالت تعویض پلاک را دریافت کرده اما به تعویض پلاک اقدام نکرده است، می‌تواند برای فروشنده مشکلات زیادی ایجاد کند. زیرا تمام جرایم و اعمال غیرقانونی با آن خودرو به نام فروشنده ثبت می‌شود.»
این حقوقدان افزود: «در بسیاری از معاملات خودرو، فروشنده زمان یا شرایط لازم برای حضور در مرکز تعویض پلاک را ندارد و به خریدار وکالت بلاعزل تعویض پلاک می‌دهد. اما در صورتی که خریدار به تعویض پلاک اقدام نکند، فروشنده با مشکلات حقوقی و قانونی مواجه خواهد شد. با استفاده از سامانه استعلام خودرو، خریداران و فروشندگان می‌توانند قبل از معامله تمامی استعلام‌های لازم را انجام داده و از وضعیت دقیق خودرو آگاه شوند.»
اهمیت ثبت معاملات در سامانه
یکی از مشکلات بزرگ در معاملات خودرو، نبود ثبت معاملات عادی در سیستم است. اطلاعات مراکز تعویض پلاک تنها شامل آخرین مالک رسمی خودرو است و اطلاعات مربوط به معاملات عادی در دسترس نیست. خراسانی تأکید کرد: «لازم است که تمامی معاملات خودروها در سامانه‌ای ثبت شود که توسط نیروی انتظامی یا مراکز تعویض پلاک پشتیبانی می‌شود. این سامانه می‌تواند به عنوان یک مرجع قابل اعتماد برای نقل و انتقالات خودرو عمل کند.»
نتیجه‌گیری
سامانه استعلام اصالت خودرو با هدف شفاف‌سازی و ارتقای امنیت معاملاتی در حوزه خودرو راه‌اندازی شده است. این سامانه با ارائه اطلاعات کاملی درباره وضعیت خودرو، از وقوع تخلفات و مشکلات حقوقی در معاملات جلوگیری می‌کند. در صورتی که تمامی دستگاه‌ها و نهادهای مرتبط با این سامانه همکاری کنند و اطلاعات خود را به‌روز کنند، می‌توان انتظار داشت که مشکلات موجود در معاملات خودرو به حداقل برسد و امنیت معاملات افزایش یابد.
منبع : ایسنا
