صادرات زعفران ایران از خراسان به کل جهان

به گزارش ایران دکونومی، زعفران ایرانی که به طلای سرخ معروف است، یک ماده جادویی در فرهنگ ایرانی محسوب می‌شود. این ادویه گران قیمت از دیرباز یک کالای پرتقاضا بوده و در غذاهای معطر و دسرهای رنگارنگ گرفته تا طب مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ حتی در سال 1374 در اروپای مرکزی باعث جنگ شد.

هر ساله فصل برداشت محصول از اوایل آبان ماه آغاز می‌شود. در حالی که سایر پوشش های گیاهی از بین رفته‌اند، گل‌های ارغوانی روشن مزارع را می پوشانند و منظره‌ای برجسته در مناطق خشک ایران ایجاد می‌کنند. تولیدکنندگان عمده این محصول در شرق کشور قرار دارند.

صادرات زعفران ایران

ایران یکی از تولیدکنندگان برتر طلای سرخ در جهان است و بیش از 90 درصد تولید آن به مقاصد خارجی صادر می‌شود. در سال 2021، ایران با صادرات 104 میلیون دلاری زعفران، اولین صادرکننده بزرگ این محصول گران‌قیمت در جهان شد. در همان سال طلای سرخ سی و یکمین محصول صادراتی ایران بود. مقصد اصلی صادرات زعفران از ایران عبارتند از: چین (31.6 میلیون دلار)، اسپانیا (26.6 میلیون دلار)، هنگ کنگ (8.91 میلیون دلار)، کویت (7.83 میلیون دلار) و امارات متحده عربی (7.51 میلیون دلار).

بازارهای صادراتی زعفران ایران بین سال‌های 2020 تا 2021 چین (20.5 میلیون دلار)، قطر (1.31 میلیون دلار) و آلمان (705 هزار دلار) بودند. به گفته «غلامرضا میری» رئیس هیئت مدیره زعفران ایران، در سال 2022 بالغ بر 239 هزار تن زعفران از کشور صادر شده است. به گفته این مقام مسئول میزان صادرات طلای سرخ ایران در 4 ماهه نخست سال جاری (1402) نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود 70 درصد افزایش یافته است.

«میری» همچنین گفت: زعفران‌کاران ایرانی در چهار ماهه مذکور 13.6 تن محصول صادر کردند که از نظر ارزشی 63 درصد بیشتر از مدت مشابه سال قبل بود.

بر اساس اعلام گمرک جمهوری اسلامی ایران، در اولین ماه سال مالی جاری (31 اسفند تا 30 فروردین ماه 1402) در مجموع 12.31 تن طلای سرخ به ارزش 13.36 میلیون دلار از ایران به 29 کشور جهان صادر شد که 54 درصد و 41 درصد را به ثبت رساند.

محموله‌های صادراتی طلای سرخ در بسته بندی‌های مختلف از جمله زیر 10 گرم، 10 تا 30 گرم و بیش از 30 گرم و همچنین به صورت پودر عرضه می‌شود.

به گزارش فایننشال تریبون، امارات مقصد اصلی صادرات از نظر وزنی بوده است، زیرا این کشور در این مدت 3.91 تن زعفران به ارزش 4.54 میلیون دلار از ایران وارد کرده است.

پس از آن چین با 3.76 تن به ارزش 4.65 میلیون دلار و اسپانیا با 2.34 تن به ارزش 2.56 میلیون دلار در رده‌های دوم و سوم قرار دارند.

کشورهای خریدار زعفران ایران کدامند؟

بر اساس آمار منتشر شده از سوی گمرک جمهوری اسلامی ایران، اتریش، اردن، آرژانتین، اسپانیا، استرالیا، آفریقای جنوبی، افغانستان، آلمان، امارات متحده عربی، اندونزی، بریتانیا، ایتالیا، ایالات متحده آمریکا، ایرلند، بحرین، بلژیک، پاکستان، پرتغال، تایلند، تایوان، ترکیه، آذربایجان، جمهوری چک، چین، دانمارک، زامبیا، ژاپن، سریلانکا، سنگاپور، سوئیس، سوئد، صربستان، مونته نگرو، عراق، عمان، روسیه، فرانسه، فیلیپین، قزاقستان، قطر، کامبوج، کانادا، کرواسی، کره جنوبی، کنیا، کویت، گرجستان، لبنان، مالزی، مجارستان، مصر، موریس، نروژ، نیجریه، نیوزلند، ویتنام، هلند، هند، هنگ کنگ و یونان 59 مشتری اصلی زعفران ایرانی هستند. شایان ذکر است که امارات متحده عربی، اسپانیا و چین همواره از بزرگترین خریداران این محصول لاکچری ایران به شمار می‌روند.

استان های تولید کننده زعفران ایران

طلای سرخ در ۲۲ استان ایران کشت می‌شود، اما استان‌های خراسان رضوی، خراسان شمالی و جنوبی در شرق ایران تقریباً ۹۰ درصد از کل تولید زعفران کشور را تشکیل می‌دهند.

صنعت زعفران حدود 200000 شغل در طول زنجیره قبل از برداشت، برداشت، پس از برداشت، فرآوری، سورت و بسته‌بندی ایجاد کرده است.

زعفران خراسان

خراسان از اصلی‌ترین منابع تولید زعفران در ایران است. سه استان خراسان رضوی، خراسان جنوبی و خراسان شمالی به ترتیب بیشترین میزان تولید طلای سرخ در ایران را به خود اختصاص داده‌اند.

خراسان رضوی با چیزی نزدیک به ۸۵ هزار هکتار، بیشترین میزان تولید این محصول گران قیمت را در ایران به خود اختصاص داده است. پس از آن خراسان جنوبی با ۱۵ درصد از محصول تولید شده و سطح زیر کشت حدودی ۱۵ هزار هکتار در جایگاه دوم قرار دارد.

خراسان بزرگ به تنهایی ۹۰ درصد از زعفران کشور را تولید می‌کند. مدت‌هاست که خراسانی‌ها طلای سرخ کشت می‌کنند و با آن خو گرفته‌اند. به بیانی دیگر این محصول قسمت مهمی از زندگی اهالی این منطقه است.

زعفران کرمان

استان کرمان پس از ۳ استان خراسان، در رده بعدی کشت زعفران قرار داشته و سطح زیر کشت آن در کرمان به ۱۶۰۰ هکتار می‌رسد. در بیشتر شهرهای کرمان از جمله زرند، شهر بابک، بافت، سیرجان، بردسیر و ریگان کشت طلای سرخ انجام می‌شود. بازدهی این محصول گرانبها در استان کرمان، چیزی در حدود ۳ تا ۴ کیلوگرم در هکتار است.

اصفهان در کنار کرمان و فارس و یزد و پس از ۳ استان خراسانی بیشترین میزان سطح زیر کشت و تولید زعفران ایران را دارد. سطح زیر کشت در این استان نزدیک به ۱۳۰۰ هکتار است. از دیگر استان‌های تولید کننده طلای سرخ می‌توان به همدان، قزوین، لرستان، آذربایجان شرقی، کردستان، قم و خوزستان اشاره نمود.

قیمت زعفران چقدر است؟

زعفران در مقادیر ۵ گرم، ۲۵ گرم، ۵۰ گرم، ۱۰۰ گرم، ۲۵۰ گرم، ۵۰۰ گرم و ۱۰۰۰ گرم و همین طور مقادیر عمده و بالای 5 کیلوگرم خرید و فروش می‌شود. قیمت طلای سرخ ثابت نیست و نوسان قیمت‌ها به عوامل زیادی بستگی دارد که از میزان تولید تا عرضه و تقاضای این محصول در بازارهای داخلی و خارجی را در بر می‌گیرد.

جالب است بدانید که طلای سرخ ایران در لیست ارزشمند‌ترین مواد غذایی طبیعی دنیا قرار دارد، زیرا قیمت یک کیلوگرم از آن، بالای هزار دلار است. اگر مشتاق هستید قیمت روز زعفران تولیدی ایران را بدانید، در جدول زیر ارائه شده است.

عوامل موثر بر قیمت زعفران

1-کیفیت محصول

۲- نوع زعفران

۳- محل برداشت

4-تغییر و عدم ثبات نرخ ارز

5-شرایط آب و هوایی

6-قیمت نهاده های کشاورزی

7-رقابت

سخن آخر

صادرات زعفران یکی از مسائل مهم اقتصادی کشور است و باید برای آن برنامه‌ریزی درستی ارائه گردد؛ چرا که در صورت بروز هر گونه مشکل در عرصه تجاری و مالی و تضعیف قدرت خرید مشتری‌های خارجی، صادرات محصول در کشور با مشکل مواجه می‌شود. این نکته را هم باید در نظر داشته باشیم که امروزه طلای سرخ در بازار جهانی کالایی لاکچری و لوکس محسوب می‌شود.

منابع: oec.world ، iccci ، armaneghtesadi ، tehrantimes ، irna ، mahchin