در ایران هنوز صنعت کوورک را نمی‌شناسند
در خصوص وضعیت صنعت کوورک در ایران، گفتگویی با مدیرعامل باشگاه کارآفرینی باکس داشتیم که در ادامه آن را خواهید خواند.
ایران دکونومی: حمیدرضا ترابیان، مدیرعامل کوورک باکس، پس از فعالیت‌های مختلف در حوزه استارتاپ و فینتک، حدود دو سال است که مدیریت باشگاه کارآفرینی باکس را برعهده دارد و قبل از این، به دلیل فعالیت خود در اکوسیستم، با این صنعت آشنا بوده است.
از نظر شما، وظایف یک کوورک چیست؟
در دنیا فضاهای کار اشتراکی در تلاشند که زیرساخت‌هایی در اختیار استارتاپ‌ها و فریلنسرها قرار دهند تا آن‌ها دیگر تمرکز خود را بر مسائل جانبی نگذراند و صرفاً تمرکزشان بر فعالیت اصلی‌شان باشد. مهم‌ترین این سرویس فضای کار است. قبل از پدید آمدن کوورک‌ها، افراد یا دفتر شخصی اجاره می‌کردند یا در کتابخانه و کافه کار می‌کردند که هرکدام از این‌ها برای این گروه مشکلات مخصوص به خود را دارد.
کوورک‌ها سعی کردند فضای مناسب برای هر گروه را ارائه دهند. از دفترهای اختصاصی گرفته تا میزها و صندلی‌های کار که به صورت‌های مختلفی مثل ماهیانه، روزانه، منعطف، ثابت و… اجاره دهند. این مهم‌ترین سرویس یک کوورک محسوب می‌شود. در این میان خدمات جانبی مثل اینترنت، تلفن، منتورینگ و مشاوره، شبکه‌سازی بین تیم‌ها یا بیرون و… نیز در کوورک‌ها ارائه می‌شوند. برخی از کوورک‌ها نیز سعی کردند با ارتباط با شتابدهنده‌ها و وی‌سی‌ها، خدماتی به اعضایشان ارائه دهند و برخی دیگر تمرکزشان را صرفاً بر روی اجاره فضا معطوف کردند.
کوورک‌های ایران چقدر متفاوت با کوورک‌های دنیا عمل می‌کنند؟
در کوورک‌های خارج از کشور نیز، همین سرویس‌ها ارائه می‌شود؛ اما خب با کیفیت بالاتر. حتی در لایه ارتباط نیز، در تلاش برای ساخت ارتباط با سرمایه‌گذاران و کمپانی‌های بزرگ برای استارتاپ‌ها هستند. کمپانی‌های بزرگ، برای حل برخی از مسائل خود با کوورک‌ها ارتباط می‌گیرند و کوورک این نیاز را در غالب یک چالش برای استارتاپ‌های مستقر مطرح می‌کند و آن‌ها با تلاش برای حل این مسائل، برای پروژه‌ها انتخاب می‌شوند.
اما در ایران صرفاً در سطح ارائه فضای کار فیزیکی فعالیت می‌کنیم. البته دلایل خاص خودش را دارد. از سال ۱۳۹۷ بحث کوورک‌های ایران پررنگ شد و بلافاصله بعد هم که پاندمی کرونا شروع شد و این صنعت آسیب زیادی دید. همچنین خیلی از عناصری که در اکوسیستم‌های خارجی وجود دارد در اکوسیستم ایران درست پیاده‌سازی نشده؛ مثل شتابدهنده‌ها و وی‌سی‌ها.
همچنین سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی هنوز دید استارتاپی ندارند و همانطور که با شرکت‌های بزرگ رفتار می‌کنند با کوورک‌ها برخورد می‌کنند و هزینه‌های زیادی به کوورک‌ها تحمیل می‌شود؛ در حالیکه در دنیا معافیت‌های خاص و حمایت‌هایی برای کوورک‌ها در نظر گرفته می‌شود که فعالیت آن‌ها را تسهیل می‌کند.
در مدیریت کوورک با چه چالش‌های داخلی و خارجی برخورد داشتید؟
مدیریت کوورک چالش‌های خاص خودش را دارد. با هر ارگانی که ارتباط می‌گیریم کلی انرژی صرف توضیح صنعت کوورک می‌شود، با این‌حال هم رفتار آنطور که باید نیست. چرا که در قانون، در خصوص این صنعت لایحه‌ای وجود ندارد و همین مسئله ما را در گرفتن سرویس‌های مختلف و ارائه به کاربرانمان دچار مشکل می‌کند.
همچنین در کشور وقتی به دلیل مسائل اقتصادی، استارتاپ‌ها یا فریلنسرها به مشکل برمی‌خورند و تصمیم می‌گیرند فعالیت خود را متوقف کنند، این برای کوورک نیز تبعات منفی دارد و کیفیت کاربران را کاهش می‌دهد. نبود اطلاع و آگاهی از کوورک و وظایف آن نیز از دیگر مشکلات کوورک محسوب می‌شود.
از چه کانال‌هایی تبلیغات می‌کنید؟
در طی این دو سال، خیلی تبلیغات نداشتیم، چرا که صنعت بعد از کرونا افت داشته و سعی کردم ابتدا زیرساخت‌ها را توسعه دهم، بعد به سوشال مدیا رسیدگی کنم و پس از آن سراغ تبلیغات بروم. البته این تبلیغات برای پر کردن فضا نخواهد بود؛ ما همین الان نیز لیست انتظار داریم. ترجیح این است که در راستای خدمات دیگری تبلیغات داشته باشیم، مثلاً ایونت‌های باکس.
سهام و مالکیت کوورک‌ها چگونه است؟
در کوورک‌های متفاوت بسیار مختلف است، اما در باکس متعلق به شرکت‌های خصوصی است؛ ما در ترکیب سهامداری‌مان هم فرد حقیقی داریم هم حقوقی.
انجمن، چه خدماتی به شما ارائه می‌دهد؟
انجمن فضاهای کار اشتراکی، انجمنی بسیار نوپاست، به همین دلیل نمی‌توان خیلی از آن توقع داشت. در حال حاضر خدمات خاصی ارائه نمی‌کند، اما در تلاش است که قراردادهایی منعقد کند که کوورک‌ها از برخی شرکت‌ها، خدمات را با تخفیف بگیرند.
مزیت عضویت در انجمن چیست؟
این مسئله نیز به عملکرد انجمن برمی‌گردد که همانطور که گفتم، انجمن نوپاست و باید به آن فرصت داد. اما کامیونیتی که بین کوورک‌های همکار ایجاد می‌کند بسیار کارآمد است و می‌توان طی آن هم‌افزایی داشت.
