درآمد، بزرگترین چالش کوورک هاست
کوورک، مفهومی که با شکل‌گیری اکوسیستم استارتاپی شکل گرفت، کم کم به صنعتی با چالش‌های فراوان تبدیل شد و انجمنی نیز در همین راستا شکل گرفت.
ایران دکونومی: در راستای رشد صنعت کوورک، با مدیر فضای کار اشتراکی تیوان گفتگویی داشتیم که در ادامه آن را می‌خوانید:
مفهوم کوورک یا فضای کار اشتراکی دقیقاً چیست؟
فکر می‌کنم بهتر است اینطور بگوییم که افراد مختلف با کسب‌وکارهای مختلف در یک مکان جمع می‌شوند و کار می‌کنند که از یک تعدادی از منابع مشترک استفاده کنند. بعضی اوقات به گونه‌ای تعبیر می‌شود که ارزانتر از محیط معمولی کسب و کار است.
من به شدت مخالف این هستم و حتی اگر هم اینطور باشد، این ارزشی نیست که کوورک به تیم‌ها بدهد، بلکه ارزشی که کوورکینگ می‌دهد کنار هم بودن و شبکه سازی است که افراد در آن قرار می‌گیرند که سرعت رشد یادگیری را بالا می‌برد و می‌توانند از هم یاد بگیرند تا کمتر خطا کنند.
اولین کوورک چگونه وارد ایران شد؟
روایت‌های متفاوتی از این ماجرا وجود دارد، اینطور که معلوم است اولین کوورک در تهران نبوده است. فینو‌وا اولین کوورکی‌ست که من در تهران می‌شناختم و هنوز مشغول به کار است. ما آن زمان که تیوان را راه انداختیم کوورک‌های مطرحی در تهران نبودند و کوورک (زاویه) نیز، هنوز شکل نگرفته بود.
آیا در ایران سیستم‌های کوورکینگ هتلینگ را داریم؟
البته بستگی به تعریف شما از هتلینگ دارد، ولی کوورکینگ جاییست که سرویس هتلینگ را باید رعایت کنند. شاید بعضی از صاحبان کوورک این موضوع را برعکس برداشت می‌کنند و فکر می‌کنند که مثل شرکتی است که مدیرش هستم و دیگران باید به من سرویس بدهند، اما رفتار کوورک باید این‌گونه باشد که من مثل مدیر یک هتل باید حواسم به سرویس گیرنده باشد و سعی کنم رضایتش را جلب کنم.
شاید این یک دلیل باشد، ولی دلیل اصلی این است که درست یاد نگرفتیم. منظورم سرویسی است که مشابه یک هتل سرویس می‌دهد. ما در ایران دو مدل عضویت ثابت و منعطف را داریم. عضویت ثابت یک میز همیشه برای یک نفر است.
عضو منعطف برای کسانیست که رفت و آمدشان هر روز نیست، مدل منعطف جواب می‌دهد. عضویت منعطف به کوورکینگ هم کمک می‌کند که تعداد کاربرانی که به آن‌ها پاسخ می‌دهیم را بیشتر کند.
بزرگترین چالش برای مدیران کوورک چیست؟
بزرگترین چالش درآمد است. براساس تحقیقات من چه در ایران و چه در برخی کشورهای دیگر، نتوانسته صنعت پولسازی باشد. کوورکینگ یک صنعت زیرساختی‌ست اما نگاه در ایران نگاه درآمدزایی‌ست که درآمد و هزینه‌هایش با هم همخوانی ندارد؛ که خود این موضوع پایه مشکلات دیگر است.
کوورک ها در ایران تحت حمایت نهاد دولتی یا حکومتی هستند؟ اگر خیر با توجه به صحبت بالا وقتی سودی ندارند با چه هدفی بر آن‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند؟
غالب کوورک ها خصوصی هستند و یک نهاد سرمایه‌گذار دارند. نهادهای سرمایه‌گذاری پیشرفت کردند که قصد سودآوری داشتند نه فقط درآمد و به دنبال تیم‌ها و کسب و کارهایی که در آنجا کار می‌کنند، بودند.
کاربران قرارداد خاصی امضا می‌کند؟
در کوورکینگ‌های مختلف متفاوت است. ما برای کسانی که دفتر می گیرند قرار داد داریم ولی برای استفاده میزها خیر. چون استفاده از کورکینگ ملزم زمان سالانه نیست.
انجمن فضای کار اشتراکی چگونه شکل گرفت؟
بزرگترین مشوق و حمایتگر ما محمدرضا راوند است که در حال حاضر دبیر کل سازمان ملی کارآفرینی هستند.
ما دانش کمی در حیطه صنف داشتیم و داریم، کمک‌های ایشان بود که انگیزه شد تا جمع شویم؛ فکر می‌کنم همدلی در جامعه فضای کار اشتراکی بین مدیران بسیار ارزشمند است. من فکر می‌کنم شکل دادن انجمن، شکلی از کمک و همدلی است و امیدوارم در تقویت صنف از آن بهره ببریم.
آیا قوانین خاصی برای این کوورک‌ها تصویب شده است؟
نه، هنوز قانونی تصویب نشده است. فکر کنم انجمن می‌تواند کمک به قانون‌گذاری کند. ما در انجمن صحبت کردیم که مثلاً قیمت سال آینده چه قدر باشد ولی داریم زیربناها را می‌گذاریم. اما، به شکل قانونمند خیر هنوز اتفاق نیفتاده است.
اهداف تشکیل شدن انجمن چیست؟ قرار دادی دارد یا مانند یک ngo ثبت شده است؟
انجمن برای هم‌افزایی فضاهای کار اشتراکی است. درواقع نقاط ضعف که در جاهای دیگر وجود دارد را بتوانیم اصلاح کنیم، کمک به افزایش دانش خودمان برای فضای کار اشتراکی و برگزاری رویدادها در همین راستا. بله اساسنامه داریم. انجمن ذیل اتاق بازرگانی ثبت شده و مثل همه شرکت‌ها اساسنامه خود را دارد.
با توجه به اکوسیستم، سه نماینده از نهاد حکومتی، رسانه، متخصص حقوقی در انجمن حضور ثابت دارند؟
در انجمن به صورت مستقیم خیر. اما به نظرم لازم است یکسری همکاری را داشته باشیم. البته با نهاد دولتی و حکومتی سعی می‌کنیم تعامل داشته باشیم، قبل عید تعامل با معاونت علمی شروع کردیم.
اگر کوورکی به مشکل بخورد، انجمن اجازه ورود و حل مشکل را دارد؟
فکر می‌کنم جزو وظایف انجمن است. البته که کار بسیار سختی است و خودمان هم در حال یادگیری هستیم که چگونه موثرتر ورود کنیم.
اعضای انجمن به چه شکلی انتخاب شدند؟
در یک انتخابات که همه اعضای اولیه در اتاق بازگانی جمع شده بودند، هیئت رئیسه انتخاب شدند و در نهایت خود هیئت رئیسه اعضا را انتخاب کردند.
چه سیاستی برای عضو گیری در انجمن دارید؟
عضویت صرفاً برای کسانی است که کوورک داشته باشند.
چه شرایطی دارد؟
هویت حقوقی داشته باشد. مجوز کوورک داشته باشد. عضو اتاق بازرگانی هم بشوند.
شما چشم‌انداز کوورک ها در ایران را چگونه می‌بینید؟
با تمام مشکلاتی که کوورک ها دارند، توسعه و رشد کوورک ها بسیار زیاد است. من زمانی که کار فضای اشتراکی( تیوان) را شروع کردم یک مقاله خواندم که در آن نوشته بود ۷۰ درصد از کوورکینگ‌هایی که از سال ۲۰۱۰ شکل گرفته بودند تا سال ۲۰۱۲ ورشکست شدند. اما در همان مقاله پیش‌بینی می‌کرد رشد کوورک‌ها اتفاق می‌افتد؛ آن هم به دلیل تغییر ماهیت کارکردن در دهه اخیر برای همین آن مقاله رشد درستی را پیش‌بینی کرد. البته که در زمان پاندمی کرونا فاصله‌ای ایجاد شد.
کوورک ها فقط در حیطه استارتاپی و فریلنسری استفاده می‌شود یا فراتر هم می‌رود؟
درستِ این ماجرا همین است که ما انتظار نداشته باشیم فقط در حوزه کارآفرینی کار کنند. کوورکینگ در دنیا فضاهای کاری متفاوتی دارند حتی شرکت‌های بزرگی مثل مایکروسافت و گوگل.
این اتفاقی است که اینجا هم باید بیفتد. بسیار خوش یمن و مثبت است؛ چرا که به درآمدزایی کوورک ها و خود بیزنس‌ها کمک می‌کند.
