اختلافات ساترا و VODها چقدر جدی است؟

به گزارش ایران دکونومی، در نشستی که انجمن علمی ارتباطات دانشگاه تهران به مناسبت روز جهانی ارتباطات با حضور نمایندگان ساترا و VODها برگزار کرده بود، روی موضوع آسیب‌شناسی تنظیم‌گری VODها صحبت شد. گرچند در ابتدای کلام نمایندگان VODها از تعامل و همکاری میان این دو نهاد سخن گفتند، اما سپس مشخص شد که اختلافات این دو نهاد عمیق‌تر شده است.

علی سرتیپی، مدیرعامل پلتفرم فیلم‌نت در این رویداد راجع به ممیزی محتوا گفت که قطعاً باتوجه به این‌که در نظام جمهوری اسلامی کار می‌کنیم موضوعی به نام محتوا مهم بوده و باید رگولاتوری و ممیزی وجود داشته باشد. این‌که ما هرچیزی را بسازیم و بازبینی نشود، امکان ندارد. از سوی دیگر هم ممیزی می‌تواند قبل و هم بعد از تولید صورت بگیرد و ما با هردو روش موافق هستیم.

او در ادامه جایگاه قانونی ساترا را به چالش کشیده و افزود که جدای از این‌که ساترا قانونی است یا نه؛ مشکل این است که ساترا رقیب پلتفرم‌‌ها است و وقتی پلتفرمی با ۵۰ تا ۶۰ نفر کار باکیفیتی را می‌سازد که صداوسیما قادر به ساخت آن نیست، این مسئله حال صداوسیما را بد می‌کند.

سرتیپی باوجود این‌که تصریح کرد در چند ماه گذشته ساترا عملکرد خوبی داشته و حداقل با پلتفرم آنان رویه بهتری داشته است، گفت که امیدوار بودند تا این رویه با دیگر پلتفرم‌ها نیز صورت می‌گرفت. وی همچنین ابراز نگرانی کرد که با تغییر افراد در ساترا، رویه‌ها نیز ممکن است تغییر کند که این موضوع ممکن است دچار تزلزل گردد.

مدیرعامل پلتفرم فیلم‌نت پیشنهاد کرد تا سازمانی در عوض ساترا زیر نظر شورای عالی فضای مجازی و یا هم شورای عالی انقلاب فرهنگی ایجاد گردد تا به‌گونه بهتر بر پلتفرم‌ها نظارت داشته باشد. او افزود که نگران ورود صداوسیما به این بازار نیستند، چون این بازار ظرفیت ۱۰ میلیون کاربر را دارد؛ اما دغدغه اصلی آنان نگرانی از آینده این مسئله است.

آیدا مصباحی، مدیرتولید نماوا که در این پنل اشتراک داشت نیز گفت که اگر اصول را در نظر بگیریم رگولاتور برای هیچ‌کس جذاب نیست، اما ناگزیر است. ما خاطره‌ خوبی از سال‌ها پیش ساترا نداریم. ساترا که قبلاً به عنوان بخشی از صداوسیما فعالیت می‌کرد خود را رقیب پلتفرم‌ها می‌دانست. در گذشته ایرادهای بدوی و عجیب و غریب از فیلمنامه‌های ما گرفته می‌شد، اما بهتر است به عقب برنگردیم و به جلو نگاه کنیم. در یک سال اخیر تجارب همدلانه‌ای با ساترا داشتیم که البته ساترا تاکنون خیلی تحت تاثیر جریان‌های رسانه‌ای قرار گرفته است.

او با بیان این‌که رقیب اصلی آنها شبکه‌های ماهواره‌ای بوده نه صداوسیما گفت که هدف کلی تنظیم‌گری احترام به شعور مخاطب باشد و فکر نکنند ما باید مردم را مجبور کنیم محتوایی را که خود ما دوست داریم، ببینند.

در واکنش به این سخنان نماینده ساترا گفت که نهاد آنها کاملاً قانونی بوده و هیچ مشکلی ندارد. حامد معینی، معاون تدوین مقررات و امور حقوقی ساترا در دفاع از جایگاه این معاونت صداوسیما گفت که هم ذینفعان و هم قانون تنظیم‌گیری را پذیرفته است، اما اساس این‌که چرا صداوسیما تنظیم‌گر است این بوده که عمده فعالان این حوزه با بدنه این سازمان ارتباط دارند. در قانون اساسی نیز روی این موضوع پیش‌بینی صورت گرفته است و علاوه بر آن تفسیر شورای نگهبان هم تنظیم‌گری صداوسیما را تأیید می‌کند. این نیز پذیرفته شده که یک‌سری از فعالان کمک کنند تا نیاز مخاطب تأمین گردد.

او توضیح داد که ساترا تعارض منافع با پلتفرم‌ها دارد. چون فعالیتی که تلوبیون پیگیری می‌کند، امتداد نشر برنامه‌های صداوسیما در اینترنت بوده و تولید مستقلی انجام نمی‌دهد که شائبه رقابت با پلتفرم‌ها را ایجاد نماید. به گفته او، ساترا یک معاونت تخصصی سازمان صداوسیما می‌باشد که برای تحقق اهداف و منافع ملی در حوزه تولید محتوا و اقتصاد دیجیتال تنظیم‌گری می‌کند.

معاون تدوین مقررات و امور حقوقی ساترا از دریافت بسته‌های حمایتی توسط ۳۸۸ پتلفرم خبر داد که ماهانه بالغ بر چند هزار دقیقه محتوای رایگان توسط ساترا به آنها داده می‌شود.

در واکنش به این ارقام، مدیرتولید نماوا آن‌را دیتای غلط عنوان کرده و گفت که در همه این پلتفرم‌ها بخش خصوصی یک هزار تومانی حمایتی دولت را دریافت نکرده است و حتی سال گذشته نماوا برای ممیزی شدن پول پرداخت کرد.

اختلافات میان ساترا و VODها از کجا شکل گرفت؟

کشمکش بین ساترا و VODها از زمان بدعت این سازمان تا امروز ادامه داشته است. البته ساترا از روز نخست با رویکرد حمایت از VODها وارد شد و ارتباط خود با صداوسیما را کمرنگ توصیف کرد، اما به مرور این موضوع تغییر پیدا کرد و مدیریت جدید ساترا رسماً گفت که آن‌ها مطابق قوانین صداوسیما با محتواها برخورد خواهند کرد. ساترا آرزوی دیرینه صداوسیما برای کنترل اینترنت، لااقل از نظر سمعی و بصری است و با درخواست فیلترینگ فیلیمو، صداوسیما یک قدم به این موضوع نزدیک‌تر شد. در این بین گفته شد که نمایشگاه «رصتا» با حضور VODها برگزار می‌شود و متولی آن ساترا می‌باشد. اما برخی از VODهای بزرگ مثل فیلیمو و تیوا اعلام کردند در این نمایشگاه شرکت نمی‌کنند. هم درخواست فیلترینگ فیلیمو با واکنش منفی انجمن VODها روبه‌رو شده و نماینده مجلس نیز آن را غیرقانونی بیان کرد و هم به نظر می‌رسد این رابطه به‌گونه کج‌دار مریز ادامه پیدا کرده است. اما در نهایت این اختلافات از کجا و به کجا کشیده می‌شود؟

به این ترتیب بود که ساترا در بیانیه‌ای در خصوص درخواست فیلترینگ فیلیمو مطرح شده بود، تأکید کرد که درخواست فیلترشدن فیلیمو یک درخواست قانونی است، چون از نظر ساترا فیلیمو قانون را زیر پا گذاشته و پیش‌تر بی‌توجهی‌های این VOD به قانون چندین‌بار نیز رخ داده است. همچنین ساترا به‌خاطر همین زیر پا گذاشتن مقررات، نامه‌ای توسط ریاست صداوسیما به «ابراهیم رئیسی» به‌عنوان رئیس مرکز ملی فضای مجازی نوشته است و در آن ضمن ارائه گزارش تخلفات این پلتفرم، درخواست اقدام قانونی داد. ساترا پیش‌تر به نهادهای قضایی نیز نامه‌ای مشابه ارسال کرده و گفته بود که منتظر اقدام قانونی دستگاه قضا درباره سریال «سقوط» هستیم.

اکنون اما به‌نظر می‌رسد هم دستگاه قضایی و هم مرکز ملی فضای مجازی به این درخواست‌ها واکنشی نشان نداده‌اند. لازم به ذکر است که ساترا اخیراً طی یادداشتی نیز تاکید کرده بود که متولی مجوز برنامه‌های پخش شده در VODهاست و البته از آن‌طرف در نشست‌های غیررسمی مثل مراسم‌های کلاب‌هاوس، مدیران فیلیمو همچنان به این موضوع مخالفت نشان داده‌اند.

منبع: پیوست