اکوسیستم استارتاپی ایران، رشد یا نابودی؟

به گزارش ایران دکونومی، آرین افشار، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری فینووا در خصوص وضعیت استارتاپ‌ها گفت: اکوسیستم استارتاپی ایران در حال نابودی نیست، بلکه در حال پوست‌اندازی است و به سمت واقعی‌تر شدن حرکت می‌کند و برای اینکه فضای سرمایه‌گذاری خطرپذیر به سرعت بیشتری برسد، باید یکبار چرخه اقتصاد خود را به صورت کامل طی کند. تغییراتی برای تکمیل چرخه سرمایه‌گذاری خطرپذیر صورت گرفته ولی سرعت آن بسیار کم است.

افشار در خصوص چالش‌هایی که گریبان‌گیر اکوسیستم خطرپذیر ایران است به کمتر شدن تعداد تیم‌ها نسبت به سرمایه‌گذاران اشاره می‌کند و در این باره می‌گوید: مثلاً یک شرکت سرمایه‌گذاری می‌خواهد در یک سال بر روی پنج تیم سرمایه‌گذاری کند. برای این کار باید حدود ۱۰۰ تیم را بررسی دقیق کند تا بتواند از دل آنها پنج تیم را انتخاب و بر روی آن سرمایه‌گذاری کند. در دنیا به ازای هر ۱۰۰ تیم، یک سرمایه‌گذاری انجام می‌شود ولی در ایران این مقدار کمی بیشتر است و به ازای هر ۱۰۰ تیم، بین ۳ تا ۵ تیم انتخاب می‌شوند.

عدم ثبات در اکوسیستم

وی در ادامه در خصوص عدم ثبات اقتصادی در ایران عنوان کرد: مشکلی که امسال به‌ وجود آمده، این است که هم تیم‌های درخواست‌کننده سرمایه‌گذاری کم شده است و هم سرمایه‌گذاران پول کمتری در دسترس‌شان دارند. در نتیجه توجیه پذیری فرآیند سرمایه‌گذاری خطرپذیر دچار مشکل جدی شده و ممکن است تا زمانی که اقتصاد به ثبات برگردد ادامه داشته باشد.

او بحث مهاجرت را نیز مشکل جدیدی عنوان کرد و گفت: نبود آدم‌هایی که به دنبال کارآفرینی هستند باعث شده که سرمایه‌گذاری‌ها کم شود. مورد سوم به خود سرمایه‌گذاران برمی‌گردد. می‌توان گفت سرمایه‌گذاران قدیمی یا شرکت‌های سرمایه‌گذاری که بیشتر از پنج سال است که در این حوزه هستند، خروج (Exit) نداشته‌اند.

به عقیده او چرخه سرمایه‌گذاری خطرپذیر به این گونه است که سرمایه‌گذار پس از مدتی از استارتاپ خروج می‌کند و با قسمتی از سودی که به دست‌ آورده بر روی تیم‌های دیگر سرمایه‌گذاری می‌کند.

او این سه عامل را چالش‌های این حوزه بیان کرد که در سرمایه‌گذاری خطرپذیر ایران وجود دارد و به نظر می‌رسد که سال آینده هم ادامه داشته باشند.

مدیرعامل فینووا در خصوص وضعیت کنونی استارتاپ‌ها با شرایط فعلی اینترنت نیز گفت که من شرایط اینترنت را کلان‌تر می‌بینیم و آن عدم ثبات است. بخشی از عدم‌ثبات کُندی اینترنت است، بخشی دیگر فیلترینگ و بخشی از آن سلیقه‌ای برخورد کردن بعضی از نهادها با استارتاپ‌ها است؛ برای مثال یک سرویس پرداخت‌یاری به‌طور ناگهانی فیلتر شده و نمی‌تواند سرویس ارائه دهد.

همه این عوامل زیر چتری می‌آیند به نام عدم پیش‌بینی پذیری که وقتی این اتفاق می‌افتد هم امید را کم می‌کند و هم پیش‌بینی و توجیه‌پذیری کسب‌وکار‌ها کم می‌شود و به تبع آن ریسک سرمایه‌گذاری بالاتر می‌رود. نبود پول و سرمایه‌گذار باعث کم شدن کارآفرینی می‌شود و همه این موارد باعث شده که یک اکوسیستم معیوب داشته باشیم. برای رسیدن به ثبات نیاز به قابل پیش‌بینی بودن مسائل داریم که در حال حاضر اتفاق نمی‌افتد.

آرین افشار اخیراً مجدد به عنوان مدیرعامل فینووا فعالیت خود را آغاز کرد. همچنین به عنوان عضو هیئت‌مدیره انجمن فضاهای کار اشتراکی ایران نیز انتخاب شده است.