راه حل «شی جین پینگ» برای اقتصاد چین و خطرات ایجاد جنگ تجاری جدید
تغییر جهت اقتصاد چین به سمت تولید با ارزش افزوده بالا به تهدیدی برای افزایش تنش‌های تجاری در سطح جهانی تبدیل شده است.
به گزارش واحد ترجمه ایران دکونومی و به نقل از «بلومبرگ»، پکن برای حمایت از اقتصاد بحران‌زده بخش املاک و مستغلات خود، به طور فعال در بخش تولید سرمایه گذاری کرده است.
تحلیلگران بلومبرگ هشدار دادند که تصمیم چین برای تمرکز تلاش‌های اقتصادی خود بر تولید، می‌تواند جنگ تجاری جدیدی را با دیگر قدرت‌های صنعتی جهانی به راه بیندازد.
استراتژی چین برای بهبود رشد اقتصادی و مقابله با رکود
با کاهش رشد اقتصادی به دلیل مشکلات اقتصادی مانند اثرات ماندگار همه‌گیری کووید-19 و بحران بخش املاک و مستغلات که در دو سال گذشته چین را تحت تأثیر قرار داده است، پکن سرمایه‌گذاری هنگفتی را در بخش تولید آغاز کرده است.
بر اساس آمارهای بانک مرکزی چین، این استراتژی با افزایش وام دهی به شرکت‌های صنعتی در حال عملی شدن است؛ به طوری که میزان این وام ها در سه فصل اول 2023 نسبت به سال قبل حدود 38.2 درصد افزایش یافته است. این در حالی است که وام بخش املاک در مدت مشابه، نسبت به سال قبل 0.2 درصد کاهش یافت.
در واقع رهبران چین در حال تامین بودجه بخش تولید برای فعالیت‌های مرتبط با دارایی‌هایی هستند که زمانی فقط یک پنجم اقتصاد این کشور را تشکیل می‌داد؛ تولیداتی همچون وسایل نقلیه الکتریکی، باتری‌ها، انرژی‌های تجدید پذیر و.. که به کربن زدایی کمک کرده و تقاضا برای کالاهایی مانند مس و لیتیوم را افزایش می‌دهد.
طبق اطلاعات بلومبرگ، در حال حاضر مازاد کالاهای تولیدی چین حدود 2 درصد تولید ناخالص داخلی جهانی است؛ سطحی که از جنگ جهانی دوم مشاهده نشده است.
تحلیلگران تخمین می‌زنند که حدود 45 درصد از کالاهای تولیدی چین از خودرو گرفته تا ماشین لباسشویی صادر می‌شود، زیرا تقاضای داخلی با تولید همسو نیست. پکن به ویژه در تولید و صادرات خودروهای الکتریکی، باتری‌ها و پنل‌های خورشیدی موفق بوده است. بر اساس آمارهای رسمی، ارزش چنین صادراتی در سه فصل اول سال 2023 نسبت به مدت مشابه سال قبل 42 درصد رشد داشته است.
تحلیلگران هشدار می‌دهند در حالی که تمرکز بر تولید تاکنون به این کشور کمک کرده تا از رکودی مشابه آنچه که پس از فروپاشی بازار مسکن در سال 2008 برای ایالات متحده رخ داد اجتناب کند، اما خطر ایجاد عدم تعادل در تولید جهانی را به همراه دارد که می‌تواند منجر به افزایش تنش‌های تجاری با سایر کشورها شود.
تمرکز پکن بر «ارتقای صنعتی» و دستیابی به فناوری‌های پیشرفته همچون تراشه‌های سطح بالا، کاهش واردات از کشورهایی مانند آلمان، کره جنوبی و ژاپن است که قبلاً به کارخانه‌های چینی قطعات پیشرفته فناوری ارائه می‌کردند. «جانت یلن» وزیر خزانه داری آمریکا در ماه نوامبر 2023 هشدار داد، این سطح از تولید می‌تواند منجر به عرضه بیش از حد کالا در صنایعی شود که چین به طور مستمر در آنها سرمایه گذاری می‌کند.
در اینجا یک سوال بزرگ مطرح است و آن اینکه، جهان چقدر مازاد تجاری رو به رشد چین را تحمل خواهد کرد. آرتور کروبر، سرپرست تحقیقات مشاور اقتصادی (Gavekal Dragonomics) به بلومبرگ گفت: شما در حال حاضر شاهد واکنش‌های حمایت‌گرایانه هستید. این واکنش در تلاش‌های ایالات متحده برای جلوگیری از دسترسی چین به فناوری پیشرفته آمریکا و تحقیقات اخیر اتحادیه اروپا در مورد خودروهای الکتریکی چینی آشکار است.
با بحران بخش املاک چین، رئیس جمهور «شی جین پینگ» باید مدل اقتصادی این کشور را تغییر دهد تا در دهه آینده اقتصاد این کشور رشد کند. به نظر می‌رسد که راه حل دولت او باعث ایجاد موج جدیدی از تنش‌های تجاری در سراسر جهان خواهد شد.
چین می‌خواهد آمازون کشورها باشد
در این راستا، دیمین ما از اندیشکده آمریکایی (Macropolo) که سال گذشته با سیاست گذاران ارشد در پکن ملاقات کرد، گفت: «چین می‌خواهد آمازون کشورها باشد؛ آمازون فروشگاه همه چیز است، چین می‌خواهد کشور «ساخت همه چیز» باشد.»
شواهدی از تمرکز مجدد چین بر تولید در همه جا وجود دارد، از افزایش وام های بانکی گرفته تا ارتقای بخش صنعتی، رونق سرمایه گذاری در پارک‌های صنعتی و افزایش صادرات همه چیز، از ماشین و بیل مکانیکی گرفته تا ماشین لباسشویی. در کمال تعجب معامله گران، این موضوع با وجود رکود در ساخت و سازهای مسکونی، قیمت جهانی کالاها را نیز افزایش داده است.
موفق‌ترین تولیدات چین کدامند؟
واضح‌ترین موفقیت چین در تولید «سه محصول جدید» بوده است. بر اساس آمارهای رسمی، ارزش صادرات خودروهای الکتریکی، باتری‌ها و پنل‌های خورشیدی در سه فصل اول سال 2023 حدود 42 درصد رشد داشته است. فروش داخلی این محصولات حتی بیشتر از صادرات است که توسط یارانه‌های نصب خورشیدی و خرید خودروهای برقی تامین می‌شود. مصرف کنندگان محلی در ده ماهه اول سال گذشته (2022) نزدیک به 6 میلیون دستگاه خودروی برقی مسافربری ساخت داخلی خریداری کردند که این رقم در صادرات 1.6 میلیونی بود.
تمرکز جدید چین بر «ارتقای صنعتی» به معنای ورود به بخش‌هایی است که اکنون تحت سلطه ثروتمندترین کشورها قرار دارد. این امر منجر به کاهش واردات از کشورهایی مانند آلمان، کره جنوبی و ژاپن می‌شود که به طور سنتی تبادل تجاری با چین داشتند، زیرا کارخانه‌های این کشور را با قطعات فناوری پیشرفته خود تامین می‌کردند.
به گفته «آندره ساپیر» کارشناس ارشد بروگل مستقر در بروکسل و مشاور اقتصادی رئیس جمهور سابق اتحادیه اروپا، دقیقاً مانند ژاپن در دهه 1980، ورود چین به بخش‌های پیچیده‌تر تولید، آن را به یک رقیب رودررو با کشورهای توسعه یافته تبدیل کرده است.
منبع: bloomberg
