استارتاپ ها چند مرحله جذب سرمایه دارند؟
در مسیر کسب‌وکارهای استارتاپی، جذب سرمایه یکی از مهم‌ترین بخش‌هایی است که استارتاپ پشت سر می‌گذارد و گاهی چند بار جذب سرمایه می‌کند. اما استارتاپ نمی‌تواند در همه عمر خود، از این روش تامین سرمایه کند. پس چند مرحله این روش را تکرار می‌کند. در این مقاله به تشریح این روش‌ها خواهیم پرداخت.
ایران دکونومی: به طور کلی اغلب استارتاپ ها برای توسعه مسیر کاری خود، در مرحله‌ای نیاز به جذب سرمایه پیدا می‌کنند و ممکن است این مرحله به یک بار محدود نشود. مراحلی که یک استارتاپ می‌تواند جذب سرمایه کند شامل مرحله پیش بذری، مرحله seed funding، مرحله جذب سرمایه سری A, B, C, D, E و عرضه اولیه سهام یا IPO است.
مرحله پیش بذری جذب سرمایه
مرحله پیش بذری یا Pre Seed Funding اولین تلاش برای تامین مالی استارتاپ‌ها است و از آنجایی که محصول اولیه هنوز توسعه پیدا نکرده به نوعی سرمایه‌گذاری روی ایده محسوب می‌شود. بودجه پیش بذری معمولاً بعد از سرمایه اولیه و سرمایه راه اندازی توسط استارتاپ‌ها جذب می‌شود.
کسب‌وکارهای زیادی وجود دارند که چون نمی‌توانند سرمایه کافی به دست بیاورند در همان ابتدای کار شکست می‌خورند.
سرمایه پیش بذری یا سرمایه مرحله ایده به کارآفرینان کمک می‌کند تا با استفاده از منابع مالی به شناخت درست از مخاطب احتمالی دست پیدا کرده و با شناسایی پتانسیل بازار به تضمین درآمد اولیه خود بپردازند. در ایران معمولاً سرمایه‌گذاری پیش بذری توسط شتابدهنده‌ها صورت می‌گیرد.
مرحله seed funding (بذری)
در این مرحله از جذب سرمایه، از نظر مبلغ سرمایه‌گذاری در واقع نسخه بزرگتری از سرمایه‌گذاری پیش بذری است. سرمایه‌گذاری بذری در مرحله‌ای انجام می‌شود که استارتاپ آماده ورود به بازار است. اگر استارتاپ بتواند پتانسیل رسیدن به درآمدهای بالا را نشان دهد باید وارد این مرحله از سرمایه‌گذاری برای شروع قوی در بازار هدف شود.
سرمایه‌گذاری بذری، اولین مرحله رسمی تامین وجه است که در آن حقوق صاحبان سهام هم تخصیص داده می‌شود. این مرحله عموماً نمایانگر اولین مبلغ رسمی است که یک کسب‌و‌کار اولیه یا تجارت مخاطره‌آمیز به دست می‌آورد. لازم به ذکر است که این مرحله بسیار ریسک دارد و امکان شکست استارتاپ بسیار زیاد است.
مرحله سرمایه گذاری سری A
سری A اولین سطح از مراحل جذب سرمایه بوده که در آن برای اولین بار ارزش‌گذاری استارتاپ انجام می‌شود.
به طور کلی یک شرکت یا استارتاپ هنگامی توانایی ورود به مرحله سرمایه‌گذاری سری A را دارد که میزان سرمایه‌گذاری خطرپذیر آن بین ۵۰۰ میلیون تا ۵ میلیارد تومان باشد.
سرمایه‌گذاران در این مرحله به ازای مبلغ پرداختی، ۲۰ تا ۳۰ درصد از سهام آن شرکت را دریافت می‌کنند و بیشتر به دنبال سود بیشتر و پول سازی بیشتر آن شرکت هستند.
مرحله سرمایه گذاری سری B
استارتاپ‌ها پس از گذشت سطح A از مراحل جذب سرمایه وارد مرحله B می‌شوند و موفقیت و پتانسیل خود را به سرمایه‌گذاران ثابت کرده‌اند.
در این مرحله مبالغ دریافتی افزایش پیدا کرده و استارتاپ‌ها بر دسترسی بیشتر به بازار، رشد و توسعه تمرکز می‌کنند، زیرا استارتاپ‌ها با رسیدن به سطح B محصول تولیدی، مشتریان و جایگاه خود را در بازار درک کرده است و درآمد مطلوبی از آن به دست می‌آورد.
دو سطح A و B از مراحل جذب سرمایه مشابه یکدیگر هستند و تنها تفاوت آن‌ها در سری B، ورود موج جدیدی از سرمایه گذاران است.
مرحله سرمایه گذاری سری C
این مرحله از موقعیت‌های شتابدهنده و سریع رشد استارتاپ‌ها یاد می‌شود. در سطح C سرمایه گذاران به امید سود دو برابر، مبالغ زیادی را در اختیار استارتاپ‌ها قرار می‌دهند. سرعت رشد و افزایش سرمایه در این مرحله بسیار بالا بوده؛ به صورتی که سرمایه‌های یک رقمی به صدها میلیون سود تبدیل می‌شوند.
سرمایه جذب شده در این مرحله در دو مسیر مختلف استفاده می‌شود.
مسیر اول زمانی است که استارتاپ با دستیابی به اهداف خود، به دنبال تولید محصولی جدید و دسترسی به بازار جدید هستند. مسیر دوم خرید یک استارتاپ یا شرکت دیگر یا ادغام با آن‌ها است زیرا احتمال ریسک در این کسب و کارها کاهش پیدا می‌کند.
مرحله سرمایه گذاری سری D
در صورتی که یک استارتاپ در تحقق اهداف و رشد آن‌ها با بودجه سری C شکست بخورد؛ به مرحله تامین مالی D نیاز پیدا می‌کند. در این شرایط ممکن است استارتاپ دچار افت سهام و ارزش شود؛ بنابراین مبلغ دریافتی در این مرحله نسبت به مرحله قبل کاهش پیدا می‌کند. این گونه سرمایه‌گذاری‌ها به طور معمول توسط سرمایه‌گذاران خطرپذیر صورت می‌گیرد.
مرحله سرمایه گذاری سری E
کمتر استارتاپی به مرحله E راه پیدا می‌کند، اما از دلایل عمده جذب سرمایه در این سطح، شکست استارتاپ در برآورده کردن انتظارات و اهداف است. همچنین احتمال دارد که شرکت قبل از عرضه عمومی کمک بیشتری دریافت کند و مدت بیشتری خصوصی بماند.
عرضه اولیه سهام یا IPO
IPO مخفف عبارت Initial Public Offering و به معنای عرضه اولیه سهام است. به زبان ساده، عرضه اولیه یعنی اینکه سهام یک شرکت قرار است برای اولین بار در بورس عرضه شود. از طریق IPO می‌توان سهام شرکت را به‌صورت عمومی به مردم عرضه کرده و وجوهی را جمع‌آوری نمود.
عرضه اولیه سهام، یک گام بزرگ برای استارتاپ است، زیرا امکان جمع‌آوری سرمایه را برای شرکت فراهم می‌کند. این‌کار توانایی بیشتری به شرکت‌ها برای رشد و گسترش می‌دهد. افزایش شفافیت و اعتبار، به شرکت‌ها در دستیابی به این امر کمک می‌کند.
