آینده از آن پلتفرم هاست
نشست کتاب «کسب‌وکار پلتفرم ها»، دوشنبه ۶ آذرماه توسط آریاناقلم، ناشر این کتاب، زیبال و فیدیبو برگزار شد.
به گزارش ایران دکونومی، کتاب «کسب‌وکار پلتفرم ها» نوشته مایکل ای. کوسومانو، آنابل گور و دیوید بی. یوفی است که دکتر شهرام خلیل‌نژاد، میثم ورزی و نجمه ناظمی آن را ترجمه کردند. در پنل کسب‌وکار پلتفرم ها، نیما قاضی، هم‌بنیانگذار علی‌بابا، احمد ایزدپور مدیر فنی و محصول علی‌بابا و علیرضا کامرانیان‌فر، مدیر سابق توسعه کسب‌وکار دیجی‌کالا حضور داشتند و مدیریت پنل بر عهده امیرعلی صبور بود.
کامرانیان‌فر، در ابتدای پنل، عمر دیجی‌کالا را در چهار نسل توصیف کرد و در خصوص پلتفرم شدن این بازار خرده‌فروشی آنلاین گفت: «بعد از اینکه دیجی کالا، پلتفرم شد، تنوع کالا در آن چند برابر شد، چیزی که بدون پلتفرم شدن دیجی‌کالا امکان‌پذیر نبود. دیجی کالا برای تسهیل فرآیندهای مالی، بازاریابی و لجستیک خود سعی کرد از زیرمجموعه‌هایی مثل دیجی‌پی استفاده کند و در کنار آن مدل‌های کسب‌وکاری دیگری نیز در تجارت الکترونیک ارائه کرد. طبیعتا کسب‌وکارهایی مثل لندو یا دیجی‌فای مدل کسب‌وکاری متفاوتی نسبت به کل دیجی‌کالا داشتند اما نیاز بودند تا به رشد پلتفرم کمک کنند.»
وی در پاسخ به این سوال که پلتفرم بودن دیجی کالا چه زمانی توسط کاربران درک شد، توضیح داد: «این یک فرآیند تدریجی است و هنوز ادامه دارد. سعی کردیم مسئولیت‌پذیر باشیم و پلتفرم بودن را راه فرار برای سلب مسئولیت در قبال دو طرف نبینیم. دیجی‌کالا در خرده فروشی اولین تجربه کشور بود و خب تجربه جدیدی به حساب می‌آمد. ممکن است دیدگاه کسب‌وکار پلتفرمی با دیدگاه کاربر متفاوت باشد. ما چاره‌ای نداشتیم که برای مقیاس‌پذیری مسیری جز پلتفرم را پیش ببریم.»
پلتفرم باید زندگی را تغییر دهد
قاضی نیز، در خصوص تصمیمی که علی‌بابا را به یک کسب‌وکار پلتفرمی تبدیل کرد توضیح داد: «اولین بار تابستان ۹۶ بود و در شرایطی بودیم که برای اولین بار به تارگت ها نمی رسیدیم یا بازار جواب نمیداد، دیگر بازیگران برای حفظ امنیت خود، اجازه رشد بیش از حد به یک بازیگر نمی‌دادند و نخواهند داد. من در کتابی خواندم به کسب و کار پلتفرمی اشاره شده بود و بعد از اینکه موضوع پلتفرم را با شرکا مطرح کردم، تصمیم گرفتیم پلتفرم شویم و از همان زمان موج پلتفرم شروع شد.»
وی افزود: «در تئوری، بحث پلتفرم با واقعیت فرق دارد، در واقعیت پیچیده‌تر است. پلتفرم‌ها اگر نتوانند زندگی مردم را تغییر دهند رشد نمی‌کنند حتی اگر همه اعداد و ارقام‌شان در تئوری صحیح باشد. کسب و کارهای پلتفرمی، جز پر ریسک‌ترین کسب‌وکارها محسوب می‌شوند. واقعیت این است هزار نفر خواستند یوتیوب بسازند و نتوانستند و این به خاطر این است که در این نوع کسب و کارها، یک بازیگر بازار را در اختیار می‌گیرد. تغییر اساسی که پلتفرم در زندگی مردم ایجاد می‌کند باید به وضوح دیده شود.»
ایزدپور نیز ادامه داد: «در علی بابا ما تنها کاری که کردیم این بود که فاصله قیمت بلیت را در بازار کم کنیم. در حقیقت ما بارها طراحی سایت را تغییر دادیم ولی مشتری این را نمی‌خواست، دنبال حذف فاصله قیمت بود. در حقیقت می‌توان گفت پلتفرم باید ارزش واقعی داشته باشد و نیاز کاربر را برطرف کند.
در لایه استراتژی علی بابا از سال ۹۸ این مطرح می‌شد که گرچه الان بلیت سفرهای داخل را در اختیار داریم اما این مورد مدنظرمان بود که آینده از آن پلتفرم هاست. من مدت زیادی را صرف UI و UX کردم، چون درک کاملی از این بازار نبود.»
